19 Nisan gecesi İsrail, İran-İsfahan’daki bir askeri hedefi vurdu. Önce alınan bilgiler ve geliş yöntemleri doğru mu yanlış mı tartışıldı. Ancak, olağanüstü denebilecek türden yeni bir süreçle ilgilendiğimiz gayet açıktı. Ben sizlere bir askeri analiz yaparak, eldeki bilgileri de kullanmak suretiyle, bazı poüemolojik sonuçlar çıkarıp sunmak istiyorum.
Üç Periyot Halinde Süren Karşılıklı Saldırılar
- Periyot: İsrail Hava Kuvvetleri 1 Nisan’da yaptığı saldırıyla İran’ın Suriye-Şam Büyükelçiliği binasındaki (topraklarındaki) IRGC general ve subaylarını öldürdü.
- Bu açık seçik İsrail saldırısı idi, Suriye hava savunma sistemleri bunu doğruladı. Ancak İsrail resmi yetkilileri saldırıyı üstlenmedi.
- İran ise mutlaka cevap verileceğini ilan etti ve yapacağı operasyonun adını oydu: True Promise!
2. Periyot: İran Devrim Muhafızları (IRGC) 13 Nisan gecesi ‘True Promise’ operasyonunu kapsamlı drone/füze misillemesi şeklinde gerçekleştirdi. Yaklaşık 400 hava aracı atıldı. İsrail ve ABD kendi başarılarını %99 olarak gösterdi.
- İran yetkilileri özellikle bu saldırıyı gerçekleştirdiğini açıkladı, çünkü verilmek istenen mesaj önemliydi. Kendi topraklarından İsrail’e ilk yapılan bu saldırının resmi sahibi İran oldu.
- Ancak İsrail bu kendi topraklarına yapılan saldırı ile uluslararası hukuka istinaden ‘mağdur’ göründü. İsrail mutlaka cevap verileceğini ilan etti ve yapacağı operasyonun adını oydu: Iron Shield!
- Bu durum İsrail’in ve destekçisi ABD ile İngiltere’nin aradığı fırsatı yarattı. Meşruiyet temeline dayalı yaptırımlar ve diplomatik pozisyon alma girişimleri buna başlı geliştirildi, bu yolla ilerlemek devam edecekti.
3. Periyot: İsrail 19 Nisan sabahı ‘Iron Shield’ operasyonunu (mevcut bilgilere göre) düşük profilli ama rakibi rahatsız edici tarzdaki misillemesiyle yaptı. Ülke coğrafyasının merkezindeki İsfahan askeri tesisi önemli bir hedef seçimiydi. Beklendiği gibi İsrail saldırıyı resmi olarak üstlenmedi. Saldırı ‘korkuluk/zayıf’ şeklinde nitelendirildi.
İsrail’in Hedef ve Silah Seçimi
İran coğrafyasının merkezindeki İsfahan’daki askeri tesis önemli bir hedeftir. Öncelikle İsrail bu noktaya ulaşabildiğini, nüfuz edebildiğini (penetration) göstermesi ve bu saldırının tereddütsüz İsrail’in olduğunun anlaşılması gerekir. İsfahan’da Şikari Uluslararası Havaalanı yakınında bulunan Hava Kuvvetleri Üssü’nde (8. Üs) detaylandırılan noktalar buranın iyi bir askeri hedef olduğunu gösterir niteliktedir.
Bu hedefe etrafındakilerle de bakılırsa önem arz etmektedir. Bölge Hava Savunma Merkezi ve orta menzilli füzelerin üretildiği tesisler buradadır. Ayrıca Natanz nükleer tesisler buraya yakındır.
Taarruz edildiğinde şu mesaj verilebilir: En kritik noktanı biliyorum, buraya ulaşabiliyorum ve vurabiliyorum, eğer geri adım atmazsan nükleer tesis dahil burada ne varsa vurabilirim, burası olduğu gibi diğer önemli noktaları da tahrip edebilirim.
İsfahan-Şikari Hava Kuvvetleri Üssü’nde detaylandırılan noktalar buranın iyi bir askeri hedef olduğunu gösterir niteliktedir. Ancak böylesi bir askeri hedefte olması gereken tahribatı yapabilmek amacıyla, en az tam yüklü (yaklaşık) 12 av-bombardıman uçağıyla taarruz etmek gerekecektir. Bu değerlendirmeye beni iten sebep, klasik-konvansiyonel taarruz bilgi ve tecrübemdir. Alınan haberler ise içi şekilde tarif yapmaktadır.
Bunlara bakalım:
- Eğer bu kapsamdaki bir hedefe 3 küçük Drone ile saldırı yapıldıysa amacın bir tahribat yaratmak değil küçük bir mesaj vermek olduğu ve yine askeri olarak derinlikteki bir noktaya nüfuz edebilme kabiliyetinin mümkün olduğunun ifade edilmesidir.
- Eğer aynı hedefe fiziki gücü yüksek, ama yine mesaj niteliği taşıyan bir saldırı yapılırsa bu daha kabul edilebilirdir. Benim kurmay bilgim de bu yöndedir.
Bu ikinci alternatife dair eldeki bilgiler nelerdir?
Bugün haber kanallarının üstünde durduğu şekilde İsrail’in İran’a yaptığı saldırıda 3 mini drone (quad copter) kullanıldığı bilgisi vardı. Ben de “eğer böyleyse” diyerek durumu açıkladım. Elbette bu olabilir. Ancak İsrail bu yöntemi seçer mi? Bunu da açıklayabilecek bir imkanımız yok. Mini Drone için iyi istihbarat-casus şebekesi ile sahaya girip sonra yakalanmadan kaçmak gerekir ki bu önemli bir risk.
Öyleyse başka ne olabilir? Ben daha çok fiziki gücü karşılayacak bir mesaj yöntemi aradım. Örneğin ilk bakışta satıhtan satıha atılan Jericho füzesi akla daha yatkın bir yöntem. Ama bu İsrail toprağından atıldığında ki öyle olması gerekir bu onların istediği bir durum olmaz zira saldırıyı İsrail “inkar” edemez. O zaman başka ne olabilir? Öğleden sonra bir ihtimal üzerinde daha duruldu.
Açıklamalar şöyle: Irak topraklarında bir Blue Sparrow (ROCKS) enkazı bulundu. Uçaktan düşmüş olabilir dendi. Bunun üzerine analizciler şu soruyu sordular, acaba İsrail saldırıda bu tür bir havadan yere füze mi kullandı? Bu bana mantıklı geldi.
Şöyle:
- Fiziki etki için seçilmesi gereken bir silah türü
- İnkar etme yöntemini karşılar (F-15 uçakları İran sınırına işar vermeden gelebilir)
- Mesaj sağlam olur.
Görev Sonrası Keşif ve Analizi
19 Nisan 2024’te alınan Umbra Sentetik Açıklıklı Radar (SAR) görüntüsü ile 15 Nisan görüntüsü kıyaslanmıştır. İran’ın İsfahan’daki S-300PMU2 stratejik yerden havaya füze (SAM) bataryasının bir hasar gördüğüne dair kanıtlar mevcuttur. Muhtemelen hasarlı olarak görülen bir 30N6E hedef angajman radarı halen kaide üzerindedir. Ancak diğer enerji sistemi bileşenleri mevzide değil. Bu jeneratör ve gereçlerin durumları ve yerleri şu anda belirsiz.
FOX News’e konuşan üst düzey ABD askeri kaynaklarına göre, “İsrailliler vurmak istediklerini vurdular” şeklindedir.
Bu son bilgiler bize daha somut, tatmin edici ve askeri çalışmalara uygun bir durumu tarif etmektedir.
Bu Saldırıların Genel Değerlendirmesi
- İsrail, düşmanını kışkırtmak, ona sembolik saldırı yapmak, durumu üstlenmemek, gibi mağduriyet yaratan bir yolu izlemektedir.
- ABD her durumda ‘bilgilendirilen’ ve ‘durumu kontrol eden’ güç merkezi konumunda görünmektedir.
Polemolojik Çıkarımlar
Bu analizde, saldırı oldu veya olmadı, başarılı veya başarısız, gibi söylemler konumuz değildir. Zira bugünlerde karşı karşıya kaldığımız kaotik durumda çok başka ve yenilikler içeren bir yöntem kullanılmaktadır. Öncelikle Enformasyon Savaşı en görünür uygulamadır. Bunun içinde her şey kullanılmaktadır; propaganda, dezenformasyon, vs.
Elde edilen bilgilere göre aşağıdaki şu kavramlar ve yöntemler iç içedir ve yenidir:
- Vekilleri kullanılıyorken aynı anda taraflar birbirlerine düşüş profilli de olsa doğrudan mesaj vermekteler.
- Meşru müdafaa ve misilleme kavramları birbiri çine geçmiş halde. Sürekli tekrarlarla süreç işletilmek istenmekte.
- Aynı anda kurallar ve tehditler karşı karşıya.
- Ortadoğu’da bir mesele bitmeden diğerinin başlatılması ve öncekilerin dosyası açıkken önem derecesinin düşürülmesi söz konusu. Açık dosyalar: Filistin, Gazze, Lübnan, Yemen, Irak, Suriye… Bunlar derinliği olan stratejik girişimleri gerektiren türden.
- Taraflar aynı anda kendi kamuoylarını ve dünya kamuoylarını etkileme amacı gütmekte.
- Aynı anda kullanılan askeri terimler: 1) Özellikle İran’ın vekilleri için; Vekalet Savaşı. 2) Genel olarak; Düşük Yoğunluklu Çatışma, Hibrit Savaş, Asimetrik Savaş, Sıfır Kayıplı Savaş ve Enformasyon Savaşı. 3) Özellikle ABD ve İsrail için; İstihbarat Savaşı. 4) Özellikle ABD ve İngiltere için; Temassız Savaş.
- Bu çatışma alanında bir tür yeni iletişim dili kullanımı söz konusu. Bu dil askeri imkanlarla, misillemelerle, önceden dünyaya ilan edilerek gerçekleştirilmekte. Bunun literatürdeki adı silahlı propaganda. Silahlı propaganda operatif şekilde ama hepsi birlikte (bütün süreç) düşünüldüğünde stratejik hesapla yapıldığı anlaşılmakta.
- Yöntemin kurgusu şöyle: Kaotik durum yarat ve yönet.
- Yeni çatışma anlayışı: 1) Zaman kavramının uygulaması hemen değil sırası gelince. 2) Mekan çok ilerilerdeki hedefler, ülkeler arasında bir coğrafi/siyasi sınır olmasına gerek yok. 3) Teknoloji kullan ve yenilikler yarat. 4) Bütün dikkatleri küresel çapta olayın içine çek. 5) Asıl gücü kullanma, stratejik caydırma için elinde tut. 6) Aynı anda Vekalet Savaşı, Enformasyon Savaşı, Hibrit Savaş gibi bütün yöntemleri iç içe kullan.