|
Okuyucu
|
Tahran Zirvesi sonrası Türkiye dedi ki, “En samimi olan biziz!” Doğru! Gerçekten Türkiye en haklı konumda ve Suriye’de insanlık adına bir örnek konumunda. Zaman, Tahran Zirvesi sonrası. Yer, Suriye ve özelde İdlib. İnsanlığa örnek bir ülke, Türkiye. Neden mi?
Bu tarihin en karışık meselelerinden biri olan Suriye’de gelinen noktayı hiç anlamayan birine anlatır gibi açıklamama izin verin.
Zaman: 2011
- Bu savaşın resmi kabul gören adı ne? Suriye Sivil Savaşı.
- Bu savaşın tarafları kimler? Esad rejimi bir taraf, muhalifler diğer taraf.
- Muhaliflerin amacı ne? Rejimi değiştirmek.
Zaman: Eylül 2018
- Muhalifler (çokça konuşulanlardan örnekleyelim):
- SDG (PKK ve PYD ağırlıklı): ABD amaçlarına hizmet ediyor. Suriye’nin bölünmesini istiyor. Türkiye güneyinde Doğu Akdeniz’e açılan bir “özerk” devletçik kurmak isteniyor. İsrail ve İngiltere de bu projenin taraftarı. Temelde Türkiye’ye karşı.
- HTŞ (El Nusra’dan dönüştü): Radikal terör örgütü. İç savaşın atmosferinden yararlanıp radikal bir yönetim kurulması için mezhep temelli bir terör savaşı yapıyor. Temelde herkese karşı (ABD, İngiltere, İsrail, Esad, Rusya, İran…).
- Hizbullah: İran’ın bu planda bölgede bulundurduğu ve savaşla sevk ettiği gruplar. Temel olarak, İran’ın yayılmacılığını sağlamak ve İsrail ile mücadele etmek amaçlanıyor. İran ve Rusya hariç herkese karşı.
- DAEŞ (IŞİD): Küresel radikal terör örgütü. ABD ve İsrail’in bölgeye yerleşmesini kolaylaştırmak ve meşrulaştırmak adına bu örgütü kullandığı açık. Şu an marjinal seviyeye düşürüldü. Çok genel anlamda CIA ve MOSSAD ne diyorsa ona göre faaliyette bulunan bir örgüt. Türkiye adımını Suriye’ye atmadan önce sınırlarımız içinde sayısız terör saldırısı yapmıştı. En belirgin olarak Rakka’yı boşalttı bölgeye SDG yerleşti.
- ÖSO: Ilımlı muhalif. Esad’ın zulmü bitsin ve bu rejim yerine demokratik bir rejim kurulsun diyen kesimden oluşuyor. Türkiye destekliyor. Çünkü Sivil Savaş mantığına dair asıl muhalif grup. Esad’a ve radikal terör örgütlerine karşı. Ancak çok önemli bir işlevi daha oldu, DAEŞ ile savaştı. DAEŞ ile savaşıyorum diye kendine meşruiyet kazandıranlar bugün ÖSO’yu görmezden gelmemelidirler.
- Taraf ülkeler:
- ABD, İsrail, İngiltere: Suriye’yi bölmek istiyor. Suriye Özerk Kürt Devleti kurulmasını amaçlıyorlar. Halen Fırat’ın doğusunda ülkenin 1/3 yüzölçümüne SDG vasıtasıyla etkinler. Burası petrol bölgesi. ABD bölgeye 7 bin tır askeri malzeme getirdi eğit-donat ile teröristleri dönüştürüp düzenli ordu yapmak istiyor, ayrıca kendi radar ve SAM sistemleri yerleştirerek silahlandırıyor.
- Rusya: Suriye Devleti’nin resmi anlaşmalarla daveti üzerine yerleşmiş ve hava, deniz üsleri var. Esad yönetiminin yıllardır askeri danışmanlığı Ruslarca yapılmaktadır. Esad rejimi şu an desteklensin ve bunun üzerinde Sivil Savaşı sonlandıralım. Zira ABD dahil tüm ülkelerin ülkeden resmen çıkması için tek hukuki çözüm bu. Cenevre süreci ile bir yere gelinsin ve ülkede yeni anayasa yazılsın, demokratik seçimler yapılsın, bütün bu süreç BM tarafından sürdürülsün.
- İran: ABD, İsrail ve İngiltere ile onların güdümündeki Körfez Ülkeleri’nin yayılmasının önüne geçilmesi adına Esad ve Rusya ile işbirliği yapmak ve gerekirse silahlı mücadelede bulunmak amaçlanıyor.
- Avrupa (Almanya, Fransa, İtalya): Temelde Almanya’yı bu bölgeden uzak tutmak istiyorlar. Diğerleri DAEŞ ile mücadele kapsamında ABD tarafında (SDG) yer almaktalar. Ancak son konjonktürde Almanya ve Fransa yeni güvenlik arayışı içerisinde ve Rusya ile Türkiye üzerinden anlaşarak bölgede söz sahibi olmak niyetindeler. Hatta Avrupa’nın temel sorunu olan göç konusunda gerekli tedbirleri alabilmek için oyuna dahil olmak istiyorlar ve Türkiye’yi bu bağlamda destekliyorlar.
- Türkiye: Esad’ın zulüm yaptığı nedenle 2011’deki savaşı başlatan mantıkla rejimin değişmesini istemektedir. Ülkesinde 3,5 milyon Suriyeli mülteci var. Sınırında PKK ve PYD (adına SDG dendi) ile bir devlet kurulmaya çalışılıyor. Aynı PKK yaklaşık kırk yıldır ülkeyi bölmek için terör üretiyor. DAEŞ ise bütün bu yıkıcı süreçte Türkiye aleyhine taşeronluk yapmıştır. DAEŞ sınırdan roket saldırısı bile yapmıştır.
- Barış Süreçleri:
- Cenevre: Birleşmiş Milletler tarafından Sivil Savaş hakkında asıl sonuca giden yolu sağlayacak, yıkımdan sonra onarım sürecini tamamlayacak, insan hakları bağlamında tüm faaliyetleri gerçekleştirecek bir süreç. Eğer bir çözüm olacak ise Cenevre’de olacaktır.
- Astana-Soçi: Rusya, Türkiye, İran inisiyatifi ile çatışan grupların uzlaştırılması ve çatışmasızlık süreçleriyle barışı hazırlayan şartların oluşturulması amaçlanmıştır.
- Ankara-Tahran-(muhtemelen) Moskova: Rusya, Türkiye, İran birlikteliği ve politik işbirliği ile ABD’nin oldubittilerine bir blok oluşturmak amaçlanmıştır.
- İnsani meseleler:
- Göç
- Sivil ölümleri
- Kimyasal silah kullanımı
- Terörün yayılması
Zaman: Şimdi.
- Bütün bu tabloya bakın ve siz karar verin. Sözü edilen ülkeler içinde en sonunda hangi ülkenin insanlık ve asıl mesele ile ilgilendiğini söylersiniz?
- Ne oluyor? İdlib’in Esad rejiminin eline geçmesi için Rejim tarafı, Rusya ve İran çatışmasızlık bölgesine saldırmaya başladılar. Bu grup 8 yıl önce silahsız gösteri yapanlara da aynı şekilde silahla ve ateşle karşılık vermişler ve savaşın bu noktaya gelmesine sebep olmuşlardı. Süreç içinde herkes fırsatı değerlendirmiş ve elini bu çıkar işe sokmuş, insanlığı bir yere bırakmış, ABD tarafı bölücülerle ve teröristlerle anlaşmış, Rusya tarafı süreci buraya kadar getirmiş ve iki taraf da her bir fırsatta savaşı ve anlaşmazlıkları köpürtmekle meşguller.
- Türkiye ne yapsın? Köşesine çekilip beklesin mi?