ABD Başkanı Donald Trump’ın davetlisi olan Cumhurbaşkanı Erdoğan 13 Kasım 2019’da Beyaz Saray’daydı. Bu ziyaretin kapsamında hatırlanması gerekenler neler, bir göz atalım.
Türkiye Barış Pınarları Harekâtına devam ediyor mu? Harekât devam ederken sessiz kalan kesimler bugünlerde iki konu üzerinde duruyorlar: İlki şöyle, “Sonuçta bir şey elde edemedik değil mi?” diye soranlar var. Aslında bu kesim için sonucun böyle olmasını bekleyenler de diyebiliriz. İkincisi ise, “Harekatın bitip bitmediğini merak ediyorum?” diye soranlar. Bunların içinde bir bölüm durumu anlamamışlar ve gerçekten cevap arıyorlar, diğeri ise “Harekât bitmesin, daha da ilerlemeliyiz,” diye düşünenler ve bu fikirlerine kendilerince zemin hazırlayanlar. Şimdi gelişmeleri toparlayarak konuyu analiz edelim, belli cevapları arayalım.
Başlangıçta konunun salt Suriye İç Savaşı olduğunu düşünenler çoğunluktaydı. Şimdi bu durum değişmeye başladı. Bu bir ABD ve Rusya Egemenlik Savaşı olduğu açık. Ancak oyunun oynandığı coğrafya klasik tabirle Levant coğrafyası, yani Doğu Akdeniz ve Suriye merkezli içine Türkiye, İran, Irak, Ürdün, Suudi Arabistan, Lübnan, İngiltere, Kıbrıs ve Israil’in alan bir coğrafyadır. Ortadoğu’da Mısırsız barış, Suriye’siz savaş olmaz denir. Bu durumda Mısır da bu savaşın içinde. Ya Avrupa? Özellikle bölgede Mandacılık yapmış ve nüfuzu halen devam eden İngiltere ve Fransa da (ilave edelim Almanya da nüfuz savaşı verdi,) bu savaşın müdahili. Suriyeli zenginlerin çoğu aynı zamanda Parislidir. Baş aktörle elbette Rusya ve ABD. Oyunun öndeki aktörleri sizi yanıltmasın. Daeş, PKK, YPG, El Kaide, Hizbullah… Daeş deyip geçiyoruz, ISIL (Irak-Levant İslam Devleti) diyelim olmaz mı?Bir de paralı askerler, şirketler, lejyonerler var elbette, onları alenen görmek mümkün olmuyorsa da. Bunlar vekiller (proxy). Bundan dolayı oyunun adına Vekalet Savaşı dendi.
Anlatamıyoruz Herhalde!.. Anlatamıyor muyuz, yoksa onlar anlamamak için ısrarcılar mı? Kesin ikincisi. Ama yine de çuvaldızı kendimiz batırmamız lazım. Çünkü ortada bir ısrar varsa onu caydırmak, vazgeçirmek bizim görevimizdir. O zaten başka bir gerçekliği kanıksatmak ister. Politika böyle bir şeydir. Hatta uluslararası ilişkilerde ve kamu diplomasisinde bu böyle işte. Böyle düşünmek gerekir. Bu Amerika üç maymunu oynuyor, belli! Bilerek yapıyor bunu. Yaratılmış gerçeklikle politik kazanım elde etme taktiği…
Ve ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Donald Trump’ın azil sürecini resmileştiren tasarıyı onayladı. Böylelikle ilk adım aşıldı. Şimdi ikinci adımda Senato devreye girecek. Zaman nasıl işler bilinmez. Ancak daha geçtiğimiz gün Trump Daeş lideri Bağdadi’nin öldürüldüğünü ve artık dünyanın daha güvenli olduğunu söylemesi üzerine gerçekleşti. Hatta dün bu operasyonla ilgili olanlara madalyalar dağıtıldı. Bugün Trump azil konusuyla sarsılmak isteniyor. 2020 Başkanlık seçimleri sürecinde bu konular çok önemli olacak görülüyor. Öte yandan Daeş yeni liderini açıkladı. Bu iki konu arasında ne tür bir ilişki var? Biz de bu bahse bakalım.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 29 Ekim resepsiyonunda yaptığı konuşmada Batı dünyası ile farkı açıklarken onların bir damla petrolü bir damla kana tercih ettiklerini vurguladı. Sık sık bir medeniyet mücadelesi verdiğimizi işaret eden Erdoğan bu kez veciz şekilde ifade ettiği bu benzetme ile Batı dünyasının çıkarcılığını açıklarken diğer yandan güncel konuların özetini de vurgulamış oldu. Nitekim gece saatlerinde ABD Temsilciler Meclisi’nin anlamsız Türkiye aleyhine aldığı iki karar tasarısı ile Amerikanın çıkarcı yaklaşımı bir kez daha görülmüş oldu. Şimdi bu noktadan hareketle mevcut konuyu hem Amerika ile bakış farklılıkları hem de Suriye meselesi gibi güncel meselelerin özeti halinde sunalım.
Bugün Suriye, terörle mücadele, Güvenli Bölge, vs. konuları konuşuyoruz, öyle mi? Bunlar sıcak ve önemli konular. Elbette konuşulacak. Ancak Batı medyasından ve politikacılarından gelen karşı ifadelerin içinde gizli şekilde derinliği tarihsel ve jeopolitik olan başka hususlar var. Bu durumda biz ne anlamalıyız ve ne yapmalıyız?
Bir süredir grafiklerle Suriye konusundaki gidişatı açıklamaya çalışıyorum, Türkiye Cumhuriyeti’nin karar süreçleri nasıl gelişiyor, şartlar ne yönde oluşuyor diye. Neticede dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Suriye Kuzeyindeki Barış Koridorunu Barış Pınarlarıyla sulamak” olarak ifade ettiği kararını açıkladı ve bir anlamda, “ABD ile sürdürülen A Planı bitmiştir, B Planımızı uyguluyoruz, harekatın adı da Barış Pınarları’dır,” demiş oldu. Şimdi konuyu toparlamakta yarar var kanısındayım. Neden? Çünkü en fazla birlik beraberlik ihtiyacına sahip olunan bir anda, savaşa giriyorken, aramızdan durumu kavrayamamışlar olabilir.
ABD Suriye’de başından beri yanlış içinde. Önceki Başkan Barack Obama döneminde başlayan yanlışlar silsilesi halen devam ediyor. Başkan Donald Trump biraz olsun bu yanlıştan dönmek için gayret ettiyse de başaramadı. Nedir ABD’nin yanlışı?
Dün ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Demokrat Nancy Pelosi, Başkan Donald Trump’ın, muhtemel rakibi eski Başkan yardımcılarından Joe Biden’ın işadamı oğlunun hukuki bir davası için Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenkskiy’e kendi lehine olabilcek bir şekilde baskı yaptığı nedenle azil sürecini başlatacaklarını açıkladı. Bugün bununla ilgili belgeler yayımlandı. Dünya bunu konuşuyor.
