Suriye katil devlet tanımının bariz örneğidir. Suriye Devlet Başkanı Başar Esed de bu tür bir olgunun timsalidir. Bakıldığında böyle bir ülkede kabul edilebilecek türden geçerli bir hukuk yoktur. Sözü edilen hukuk ise devlet içine yuvalanmış bir zümrenin iktidarını ve çıkarını korumak demekle özdeştir.
Türkiye’de gün geçtikçe araştırma-geliştirmeye ayrılan payda artış gözleniyor. Özellikle 1990’ların sonlarından bu yana üniversiteler bünyesinde açılan araştırma merkezleri ve 2000’lerden sonra artış gösteren üniversite sayısı bize yeni bir sorun sahasını da beraberinde getirdi. Bu nedir? Altyapı tamam ama şimdi kalitenin artırılması. Buradaki asıl konu ise kalitenin hangi ölçeğe göre belirleneceğidir. Kalitelinin tarifini nasıl yapacağız? Bilinen şu, kalitenin artırılmasında çok yönlü bir çabanın oluşması gerekmektedir. Devlet, özel sektör ve bilim çevreleri kadar hukukçuların da rehberlik etmesi sağlanmalıdır. Hatta zamanın getirdiği yeni anlayışları ve yeni mücadele alanlarını da bu konuya eklememiz gerekmektedir.
Başat güç ABD’nin tutumları ister istemez başka ülkelerin gidişatına etki etmektedir. Öyleyse terör gibi çok öne çıkmış bir tehdit konusunun objektif gözle tekrar irdelenmesinde yarar vardır. Zira ABD, uyguladığı politikalarda, diplomaside ve hukukta bu terör konusunu yoğun biçimde ele almaktadır. Buna karşılık elde edilen sonuçlar, daha iyi olması beklenirken, giderek karmaşıklaşmaktadır.
Konuya yaklaşık bir haftadır İstanbul’da akıbeti meçhul olan Suudi Muhalif Gazeteci (Türk asıllı) Cemal Kaşıkçı hakkında çok başka bir açıdan bakacağım, burada sadece bir istihbarat dersi çıkarmak adına yazacağım. Zira olay henüz “açıklama bekleniyor” durumdadır. Açıklansın, onu da konu ederiz.
Bir dava sürdüğünden, ilgili kişinin adından bahsetmeden ama kavramsal açıdan bir tartışma yapacağım. Ajan ve etki ajanı nedir? Devletler etki ajanları ile normal ajanları nasıl görürler? İstihbarat mesleği, hukuk ve uluslarası ilişkiler yönleri ile konuyu kısaca özetleyelim.
Bir milli güvenlik konusu olan, atılacak diplomatik adımlardan tutun, tarih yazma bilincine kadar, hukuku aramaktan, günlük yaşamımızı kolaylamaya kadar, pek çok konuda önemi olan arşiv ne durumda? Arşiv hafızamızdır adeta; devlet ise bu konu ettiğimiz, devletin hafızasıdır, kaydı tutulması ve korunması gereken. Açıklayalım.
Bu milletin talebidir, haketmektedir! Öyleyse sahip çıkalım.
FETÖ’den ders çıkardık, konu bütünüyle terör! Ama Adnan Hocacılardan da bir ders çıkaralım. Ülkece, istismarın ve özellikle dini istismarın hukuktaki yeri, radikalizm ve terör bakımlarından çok gerilerdeyiz. Neler yapılabilir? TCK’da böyle bir suç tarifi var. Dini inanç ve duyguların istismarı ceza kanunumuzda bir suç olarak ele alınmıştır (TCK 158. Md. 1. Bend. a. Fıkr.). Bu kanun maddesinin çevresinde uygulamada gördüklerimiz hakkında neler söylemeliyiz? İnanç İstismarı Suçu diyebileceğim bu konu, sadece maddi unsurlar ve iltisaklar ortaya çıkınca mı hukuken işleme konulabiliyor? Başka yönleri yok mu, örneğin terör?
Bilinen ama üzerinde yeterince akıl yürütmediğimiz bir ödevimiz hakkında yazacağım. Enformasyon, dezenformasyon, yaratılan gerçeklik, derin-sahtekarlık, demokrasi, yapay zeka, sanal alem, medya, sosyal medya, hukuk ve insanın değişen ihtiyaçları gibi kavramlar ve olgular üzerinde duracağım. Oldukça yararlı bir tartışma olacağını düşünüyorum, hele Türkiye için. Zira Avrupa ve Amerika başta olmak üzere dijital dünyada ileri olanlar bir süredir bu konuyu profesyonelce tartışıyor, bırakın entelektüel seviyeyi… Hatta kanuni düzenlemelerini demokrasinin ve teknolojinin ikisi arasında somutlaştırıyorlar, zor iş!
Bilgisayarı açayım ve şu işi bir daha yazayım derken bugüne kadar üstüme düşeni yaptığımı düşündüm ve bir nefes aldım. 31 Mayısı 1 Hazirana bağlayan gece yarısı televizyon açık. CNN Türk’te Hande Fırat’ın hazırladığı ve sunduğu Gece Görüşü programında Gazeteci Murat Çelik, “Üzülüyorum, biz bugün FETÖ’yü konuşmak zorunda kaldık…” kabilinden çok hassas bir şekilde seçime giderkenki topyekûn durumumuzu yansıtınca, içimden aynı kanaatte olduğumu geçirdim… Sayın Çelik’in bu ifadesi bir durum tespiti niteliğindeydi.
