ABD Başkanı Donald Trump’ın davetlisi olan Cumhurbaşkanı Erdoğan 13 Kasım 2019’da Beyaz Saray’daydı. Bu ziyaretin kapsamında hatırlanması gerekenler neler, bir göz atalım.
Türkiye Barış Pınarları Harekâtına devam ediyor mu? Harekât devam ederken sessiz kalan kesimler bugünlerde iki konu üzerinde duruyorlar: İlki şöyle, “Sonuçta bir şey elde edemedik değil mi?” diye soranlar var. Aslında bu kesim için sonucun böyle olmasını bekleyenler de diyebiliriz. İkincisi ise, “Harekatın bitip bitmediğini merak ediyorum?” diye soranlar. Bunların içinde bir bölüm durumu anlamamışlar ve gerçekten cevap arıyorlar, diğeri ise “Harekât bitmesin, daha da ilerlemeliyiz,” diye düşünenler ve bu fikirlerine kendilerince zemin hazırlayanlar. Şimdi gelişmeleri toparlayarak konuyu analiz edelim, belli cevapları arayalım.
Başlangıçta konunun salt Suriye İç Savaşı olduğunu düşünenler çoğunluktaydı. Şimdi bu durum değişmeye başladı. Bu bir ABD ve Rusya Egemenlik Savaşı olduğu açık. Ancak oyunun oynandığı coğrafya klasik tabirle Levant coğrafyası, yani Doğu Akdeniz ve Suriye merkezli içine Türkiye, İran, Irak, Ürdün, Suudi Arabistan, Lübnan, İngiltere, Kıbrıs ve Israil’in alan bir coğrafyadır. Ortadoğu’da Mısırsız barış, Suriye’siz savaş olmaz denir. Bu durumda Mısır da bu savaşın içinde. Ya Avrupa? Özellikle bölgede Mandacılık yapmış ve nüfuzu halen devam eden İngiltere ve Fransa da (ilave edelim Almanya da nüfuz savaşı verdi,) bu savaşın müdahili. Suriyeli zenginlerin çoğu aynı zamanda Parislidir. Baş aktörle elbette Rusya ve ABD. Oyunun öndeki aktörleri sizi yanıltmasın. Daeş, PKK, YPG, El Kaide, Hizbullah… Daeş deyip geçiyoruz, ISIL (Irak-Levant İslam Devleti) diyelim olmaz mı?Bir de paralı askerler, şirketler, lejyonerler var elbette, onları alenen görmek mümkün olmuyorsa da. Bunlar vekiller (proxy). Bundan dolayı oyunun adına Vekalet Savaşı dendi.
Anlatamıyoruz Herhalde!.. Anlatamıyor muyuz, yoksa onlar anlamamak için ısrarcılar mı? Kesin ikincisi. Ama yine de çuvaldızı kendimiz batırmamız lazım. Çünkü ortada bir ısrar varsa onu caydırmak, vazgeçirmek bizim görevimizdir. O zaten başka bir gerçekliği kanıksatmak ister. Politika böyle bir şeydir. Hatta uluslararası ilişkilerde ve kamu diplomasisinde bu böyle işte. Böyle düşünmek gerekir. Bu Amerika üç maymunu oynuyor, belli! Bilerek yapıyor bunu. Yaratılmış gerçeklikle politik kazanım elde etme taktiği…
ABD Başkanı Donald Trump 27 Ekim Günü TS ile 16:00’da çıktı ve dedi ki; “Bir istihbarat operasyonu sonucunda Daeş’in lideri Ebu Bekir el-Bağdadi bir köpek gibi öldürüldü… Dünya artık daha güvenli!” Aslında Daeş, Bağdadi, Amerika, istihbarat, Suriye savaşı, vs. o kadar çok konuya değinmek mümkün. Ama ben öyle yapmayacağım, Google’dan bakıp yazı yazanlar da oldu. Onların ne yazdığıyla da ilgilenecek değilim. Türkiye’de kendini meşhur zannettirmeyi beceren gazeteciler tarafından bile köşelerinde Bağdadi hakkında yazılar yazıldı, bana ne gerek! O zaman ne demeliyim? Bulacağım bir şeyler!..
Cumhurbaşkanı Erdoğan 29 Ekim resepsiyonunda yaptığı konuşmada Batı dünyası ile farkı açıklarken onların bir damla petrolü bir damla kana tercih ettiklerini vurguladı. Sık sık bir medeniyet mücadelesi verdiğimizi işaret eden Erdoğan bu kez veciz şekilde ifade ettiği bu benzetme ile Batı dünyasının çıkarcılığını açıklarken diğer yandan güncel konuların özetini de vurgulamış oldu. Nitekim gece saatlerinde ABD Temsilciler Meclisi’nin anlamsız Türkiye aleyhine aldığı iki karar tasarısı ile Amerikanın çıkarcı yaklaşımı bir kez daha görülmüş oldu. Şimdi bu noktadan hareketle mevcut konuyu hem Amerika ile bakış farklılıkları hem de Suriye meselesi gibi güncel meselelerin özeti halinde sunalım.
Yarın (29 Ekim) öğlen 12’de Suriye’de Güvenli Bölge konusunda Rusya ile Soçi’de varılan kısaca 150 saatlik olarak anılan mutabakatın ilk safhasının dolacak. Akşam saatlerinde ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Türkiye’nin Suriye’de izleyeceği yeni adımlarına dair ipuçları verecek. Şimdiden kamuoyu neyi beklemeli, seçenek ne, inceleyelim.
Dün (17 Ekim 2019, Barış Pınarları Harekâtı 9. Günü) Cumhurbaşkanlığı’nda Türk tarafı ABD’nin Başkan Yardımcısı Mike Pence, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’brien’dan oluşan heyeti kabul etti. Dört saat yirmi dakika süren görüşmelerden sonra bir anlaşmaya varıldığı açıklandı. Ortak bildiri yayımlandı. Sonuçta Güvenli Bölge konusunda bir anlaşma sağlandı, bunun için ABD’ye 120 saat (5 gün) bir süre verildi. Akla gelen soruları cevaplayalım.
Bugün Suriye, terörle mücadele, Güvenli Bölge, vs. konuları konuşuyoruz, öyle mi? Bunlar sıcak ve önemli konular. Elbette konuşulacak. Ancak Batı medyasından ve politikacılarından gelen karşı ifadelerin içinde gizli şekilde derinliği tarihsel ve jeopolitik olan başka hususlar var. Bu durumda biz ne anlamalıyız ve ne yapmalıyız?
ABD Suriye’de başından beri yanlış içinde. Önceki Başkan Barack Obama döneminde başlayan yanlışlar silsilesi halen devam ediyor. Başkan Donald Trump biraz olsun bu yanlıştan dönmek için gayret ettiyse de başaramadı. Nedir ABD’nin yanlışı?
