Başar Esed gün geçmiyor ki yeni bir katliama sebep olmasın! Suriye iç savaşı süresince milyonları etkileyen böylesi bir kötü senaryonun mimarı olabilecek güçte biri olabilir miydi bilinmez, ama sonuçta Esed’in göz göre göre yaptıklarını durdurabilecek güçte bir lider veya ülke çıkmadı. Ne Amerika ne Rusya ne de başkası!..
Dünya Trump ve Trumpizm ile 2 yıldır yaşıyor. Çoğu yeni alışkanlıklar ortaya çıktı. Kanıksanan pek çok konu var. Şu ana kadar yazdığım yazılara baktım da kendimi iki yılda bir lider için çok fazla diye düşünmekten alamadım. Neden böyle oldu? Trump şimdiden hakkında çok konuşulan, yazılıp çizilen biri. Şu ana kadar neler yaşandı, bir bakmak ister misiniz?
Atlantik ittifakı NATO ne olacak? Avrupa Ordusu PESCO’nun geleceği var mı? Şangay İşbirliği Teşkilatı (SCO) ne işlev görüyor? Güç dengeleri ne durumda? Türkiye hangi yolu izleyecek?
Merhum Cemal Kaşıkçı olayı Suudiler ile Türkleri ayrıştırmalı mı, birleştirmeli mi? Böyle bir konu ve fırsat söz konusu edilebilir mi? ABD, Türk ve Suudi ilişkilerinden nasıl etkilenir? Stratfor’un 29 Ekim tarihli, “Kaşıkçı Üzerine Türkiye Suudiler ile Köprüleri Neden Yakmıyor?” başlıklı değerlendirmesi gayet ilginç. Atlantik’in diğer yakasından bakınca Ortadoğu’daki konuların nasıl görüldüğünün de bir örneği olan bir yazı doğrusu Ortadoğu’daki cari çatışmaların bir açıklaması niteliğindedir.
The Washington Post’un Max Boot imzalı 1 Haziran 2018 tarihli yazısını okuyanlarınız var mı? Max Boot’un bu yazısına ait linki veriyorum (*), buradan da okumanız mümkündür. Henüz Donald Trump başa geçeli 16 ay olmuştu ve yazar onu değerlendiren bir makale kaleme alma ihtiyacı duymuştu. Neler yok ki bu yazıda? Krizleri çıkaranın kim olduğu, hokkabazlıklar… O zamanlar Cemal Kaşıkçı olayının esamisi okunmazdı. Kasımın ilk haftasında Amerika’da seçimler var. Trump “topal ördek” olmamak için koşturuyor. Karşısındakiler de boş durmuyor. Bakalım sonuç ne çıkacak?
Peki, Amerika’ya kim yaptırım uygulayacak? Amerika diplomasisi son günlerde bu sopa gösterme işine çok önem verdi. Bizler, yani Amerika dışındaki dünya, bu yaptırımlar konusunu sanki kanıksadık. Neden Amerika, diye sormuyoruz da, yaptırımların hak edildiğini veya hak edilmediğini, az veya çok olduğunu, erken veya geç kalındığını, uygulanıldığı yerleri, yöntemlerini ve derecelerini tartışıyoruz. Biz ne güne duruyoruz? Bu nasıl bir dünya?..
Merkel, Putin, Macron ve Erdoğan 7 Eylül’de İstanbul’da bir dörtlü zirve yapacaklar. Önemli ve çok boyutlu bir zirve olacak. Eğer başarılı geçerse tarihi anlam kazanacak. Peki, nedir bu konunun özü? Türkiye bu zirve ile hangi konularda çözüm arayacak?
Amerika ile nasıl başedilir? Avrupa ile ortak bir yol üzerinde nasıl anlaşmaya gidilebilir? Rusya veya Çin ile politik alanda yeni ve kalıcı neler yapılabilir? Asıl sorular bunlar olacak. Bu soruları gerçekçi bir ruhla ve politikanın gerekleriyle cevaplamak söz konusudur. Örneğin, “Amerika ile başetmenin yolu, insani değerlerle ve geleceğe dönük yaklaşımların isabetliliğiyle mümkün olur,” diyorsak, bundan önce ve sonra neler göz önüne alınmalı, iyi bilmemiz gerekiyor. Diğerleri için de benzer türden düşünmek gerekmektedir. Amerika ile sorunlar büyüyor. Daha dün Trump yine olumsuz sözler sarf etti. Yakın zamanda Avrupa ile temaslar bir kez daha artacak, en azından bu sürece iyi hazırlanmak gerekmektedir. Diğer yandan BRICS ölçeğinde bazı gelişmeler olabilir.
Türk Milleti’ne yine büyük bir görev düştü, bu tarihi bir görev! Görevimizi yapacağız. Nasıl mı?
Amerika’nın gücü nereden ileri gelir? Ekonomi, sosyal, politik, istihbarat, hukuk, coğrafya, bilim ve teknoloji… Hangisi? Hepsi birlikte mi? İki önemli konu var. Birinci bahis, başkalarının Amerika’yı gerçekçi bir biçimde anlaması ve ikincisi ise Amerika’nın kendi durumunu doğru değerlendirmesi. Burada güçlü Amerika’yı ikinci bahse göre düşünelim, ortaya çıkan şartlara göre kendi durumunu bir daha değerlendirmelidir. Esasen bunu inceleyeceğim. Sonuçta doların geleceğini tartışacağım.
