Gürsel Tokmakoğlu|
Okuyucu
|
Kampanya! Bu söz bizim Uluslararası İlişkiler ve Askeri Uygulamalar içinde pek kullanılmaz, ama Amerika Birleşik Devletleri için bilinen bir kavramdır hem en stratejik ifadeleri içerisinde yer alır. Rusya-Ukrayna Savaşı bütün günümüzü alıyor, onunla yatıp kalkıyoruz. İşin kötüsü daha bitmedi! Belki de yeni başladı…
Ukrayna savaşta ve bu savaş beklenenden fazla uzadı… Rusya 2014’te Kırım ve Donbas meselelerini derinleştirdi, Kırım’ı ilhak etti ve Donbas’ta ayrılıkçılığı başlattı. En son aşamada Şubat 2022’de Putin saldırı emrini verdi ve bugün yaşanan savaşta 68 gün oldu. Halen Rusya-Ukrayna Savaşı devam ediyor. Ukrayna’nın böyle bir “dev” ile savaşını bu kadar süredir devam ettiriyor olması hakkında çok şey yazılmaktadır. Ancak Ukrayna bugün çok zor şartlar içerisindedir. Bizim gördüğümüz Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky’nin fotoğrafları ve Ukrayna ordusunun başarılı olduğuna dair haberler, ancak objektif gözle bakıldığında ülkede yıkım çok fazladır. Eğer Batı destek vermez ise Ukrayna hiçbir biçimde böyle bir savaşı sürdüremez. Bırakın savaşın cephedeki konularını, bugün ülkeyi yönetmek dahi çok kritik noktalarda seyretmektedir.
Denebilir ki bu tür bir savaş On Dokuzuncu veya Yirminci Asırda olsa isi böylesi bir ülke şimdi ne halde olurdu? Savaş devam eder miydi? Halk nasıl tepki verirdi? Barış veya ateşkes şartları ne şekilde gelişirdi?.. Elbette Yirmi Birinci Asırda bulunuyoruz ama ne Irak’ta ne Suriye’de bu tip bir “tam destekli sürdürülen” ve “küresel etki yaratan” savaş örneği olmadı, bunu da görmekteyiz.
Savaştan önce Ukrayna’nın ekonomisi gelişme içerisindeydi, kendi ekonomisini çevirebilen önemli jeopolitik konumda yer alan ve üretken bir ülke idi. Peki bugün nasıl? Madenler, fabrikalar çalışmıyor, tarım ve tahıl üretimi durdu; endüstri, ticaret ve finansal yönden her şey “stop” etti. Bugün normal ölçekleri kullanarak “Ukrayna’da yaşam nasıl” diye soranınız var mı? İşsizlik, enflasyon, ithalat-ihracat gibi göstergeler, yeni başlatılan veya üzerine sermaye aktarılan projeler ne durumda? Her şey bitti mi? Bu savaş her şeyi bitirdi, öyle değil mi? Üstelik milyonlarca Ukraynalı ülkesinin dışında sığınmacı, içeride ise yer değiştiren yine milyonlar var. Evler yıkıldı, yolların ve köprülerin üstünden araç geçemeyecek halde, altyapı büyük ölçüde çöktü, enerji santralleri duruyor, bankalar kapalı, kredi kartı geçmiyor, araçlara yakıt bulmak çok güç…
Ancak başta ABD olmak üzere Batı dünyası Ukrayna’ya her ne istiyorsa temin ediyor: Cephe için silah, enerji için yakıt, devlet memurlarına ve sigortalılara az da olsa maaş… Son olarak ABD Başkanı Joe Biden’ın Kongre’den Ukrayna’ya (ve Doğu Avrupa’nın askeri yönden güçlendirilmesi) destek paketi olarak talep ettiği meblağ 33 milyar dolardır. Bu Rusya’nın savunma bütçesinin yarısı kadardır. Bundan önce de 6 milyar dolar kadar daha harcanmış idi. Belki de şunu söylemek mümkündür: ABD savaşa fiilen girmedi ama (proxy) Ukraynalılar üzerinden Rusya’yı bu kabul edilir bir maliyetle alt etmiş olacak. İyi de bu harcamanın faturasını kim ödüyor?
Ukraynalılardan tek istenen savaşmaları. Neden? Rusya saldırdı. Ne zamana kadar savaşmalılar? Henüz bilen yok!.. Belki Rusya, ABD ve Ortaklarına, “tamam pes ediyorum, onurlu çıkış sertifikamı onaylayın,” diyene kadar. Belki bir noktada NATO da savaşa girip Moskova’daki yönetimi değiştirene kadar. Bir de konuşulan kötü senaryolar var, nükleer seçenekler gibi…
Dünya Covid-19 başladığında ne olduğunu anlamış mıydı? Küresel “stop” etme süreci yaşanmadı mı? Tam Covid-19’dan kurtulduk derken bu savaş başladı. Her ne kadar savaş Ukrayna’da ise de ABD ve Ortakları (NATO, AB, G7, Avustralya ve bunların Tsunami etkisiyle birçok ülke) ölçeğinde uygulanan yaptırımlara bakılırsa, dünyada olağanüstü şartlar var. Hangi konularda? Enerji, gıda, finans, büyüme, işsizlik, ulaştırma, tedarik zincirleri… Aslında Covid-19 pandemisinin şartlarına benzer konular bunlar, bütünüyle ekonomik durgunluk hali. Bir de Ukraynalıların geçimlerini sağlamak, onların ihtiyaçlarını gidermek gerekiyor. Peki dünya çok doğal nedenlerle mi bu şartlara mahkûm oldu? İnsanlar neye katlanmak zorunda kaldı? Var mı sağlıklı bir yorumu olan? “Dünya hali,” der geçeriz herhalde… Sorulduğunda uzmanlar sıralarlar, “şu oldu, bu oldu” diye…
Dönelim 68 günü dolan Ukrayna-Rusya Savaşına, Ukrayna’yı yaşatmakla ve Rusya’yı izole etmekle mükellef, hiç geri adım atmayan bir Batı dünyasına. Savaş Ukrayna-Rusya arasında, Ukrayna topraklarında, onlara maaşlar ve mermiler dahil her türlü desteği veren ABD ve Ortakları kesenin ağzını açmış durumda, ama bütün dünya sosyo-ekonomik darlık çekerek bu durumu finanse etmek ve duruma tahammül etmek üzere çaresizce beklemekte… Bu şartlar ne zamana kadar sürecek? Bir bilen var mı? Neredesiniz, bizlere haber verir gibi açıklama yapan uzmanlar?.. Yoksa sizler de mi bu kampanyanın içinde bir çalışansınız?
Neden “kampanya” dediğimi çok az kişi fark etmiş olmalı! Bu ifade ABD askeri talimnamelerinde Savunma Bakanlığı’nın görev ve sorumluluklarında ve hatta en son Ulusal Savunma Stratejisi içinde geçen mucizevi bir sözcüktür: Savaş değil, operasyon değil, ama bir yöne doğru uygulanan bir yöntem var, sizlerin ruhu duymadan…
Ulusal Savunma Stratejisi (2022) içinde geçen bir alıntı yapayım. “Kampanya, caydırıcılığı güçlendirecek ve rakiplerin tüm zorlayıcı eylemlerine karşı avantaj elde etmemizi sağlayacaktır. Birleşik Devletler, rakip zorlamanın keskin biçimlerini baltalamak, rakiplerin askeri hazırlıklarını karmaşık hale getirmek ve Müttefikler ve ortaklarla birlikte kendi savaş yeteneklerimizi geliştirmek için kuvvetler çalıştıracak, daha geniş Departman çabalarını senkronize edecek ve Departman faaliyetlerini ulusal gücün diğer araçlarıyla uyumlu hale getirecektir.” [Fact Sheet: 2022 National Defense Strategy https://media.defense.gov/2022/Mar/28/2002964702/-1/-1/1/NDS-FACT-SHEET.PDF]
Sanırım bu bir paragraf size ne anlatmak istediğimi açıklıyordur. ABD’nin (başat) rakipleri Rusya ve Çin. ABD bunlara karşı bir avantaj yakalamak ve onların önüne geçmek, her ne planladıysa bunu Müttefikleri ve Ortakları ile beraber yapmak istiyor. Rusya’ya karşı plan ne? Bu Ukrayna Savaşında Rusya’ya diz çöktürme fırsatını kim sundu? Putin’in, Lavrov’un, Zelensky’nin veya diğer aktörlerin rolü ne?
Stratejik çapta Akıllı Güç uygulayarak yöneltilen “Kampanya” faaliyetinin sınırları çok geniştir, etkileri küresel tazmine yol açar ve hemen herkese çıkartılan bir faturayı gerektirir. Ben bunu Tam Spektrumlu Savaş talimnamesinden (JP 3.0) yola çıkarak “Tam Spektrumlu İzolasyon Stratejisi” hatta bu savaşın sonrasında ödenecek bedelleri de kapsar mahiyette “Post-Ukrayna” demekteyim.
Halen Post-Corona sürecini yaşamaktayız. Covid-19 konusuna Eski Başkan Donald Trump, “Bu Çin gribidir!” dedi. Ben de Rusya-Ukrayna Savaşı’na bakarak işte bu bir “Amerikan kampanyasıdır!” demekteyim. Başkan Joe Biden’a soruyorum, bu bir Amerikan Kampanyası mı?
Sakın beni eleştirmeyin, taraf tutmadığımı artık öğrenmiş olmalısınız. ABD’nin kampanyasının yanlışlığını da insanlığa karşı bir saldırı olarak görmekteyim, Rusya’nın Ukrayna’ya, hatta arada bir nükleer tehdidi hatırlattığından dünyaya karşı olan bu faaliyetlerini de onaylamıyorum, karşıyım. Hepsi yanlış, ama çerçeve çok geniş, Büyük Strateji oyunu, dolayısıyla benim görevim, neler olduğunu iyice resmetmekten ibarettir. Bu Post-Ukrayna’da harcamaların bedelini ben ve çocuklarım ödemesin diyorum, ama yapacak bir şeyim yok. Eğer konu çıkarcılık ve zulüm ise ne Çin ne Rusya ne Avrupa ne Amerika; hatta içimizdeki birileri bu yönde işbirlikçi ise bunlara da karşıyım. Ukraynalılar için de üzülüyorum, çocuklarım için de çünkü bu bir kapsamlı kampanya! Post-Corona için “yeni normalleşme” denmişti. Post-Ukrayna’nın “yeni normalleşme” marjında çocuklara ödetilecekler neler olacak, alışmak zorunda olacağımız sosyo-politik ödememiz ne kadar olacak acaba?
NOT: Fikri mülkiyet hakları gereği bu bilgileri referans vererek kullanabilirsiniz.
