|
Okuyucu
|
Geçenlerde bir bilim adamı tarafından zamanın ne olduğu sorusunun cevabının bilindiği düşüncesi üzerine reklamı yapılan bir belgeseli izleme fırsatım oldu. Ne öğrendim?.. Bilinenler ve yeni tür sorular listeleniyor ama zaman yine havada kalıyor.
Peki, benim somut olarak bildiğim ne? Onu söyleyebiliyorum zaman için. Dünya zamanı kendi ve ortamındaki döngüsü ile ilgili bir kavramdır. Saat, gün, hafta, ay, mevsim, yıl… Bunlar tarafımızdan hesabı yapılan birimlerle anılabiliyorlar. Ama zaman bu değil ki?
Zaman bir kavram, çok şeyin mukayesesine dayalı hesabını yapmak zor olsa da tahayyülü yapılabilir bir tanımlama. Bizim Samanyolu halısından evrende trilyonlarca olduğunu düşünürsek!.. Trilyonlarca galaksiye bütüncül mü bakmak istersiniz, trilyonlarca evrene bütüncül mü? Hangisi? Ne o Amerikalı genç fizikçi ne de başkası bunu söyler. Belli bakış açılarına göre kabullerle sınırlı kalan açıklamalarımız olur.
Bana göre zaman; boşluk olgusunun doldurulması sürecidir. Kum saatini ters çevirirsiniz ve boşluk dolmaya başlar.
Hakiki soruya geçelim; bir evrenin neyin içinde oluşacağını düşünebilirsiniz? Eğer bu bir kavramsal boşluksa, kavramsal doluluğa geçerken ki süreçlerde olup biten zamanla tanımlanır.
Bizim evrenimiz, galaksimiz, güneşimiz ve dünyamız için durum, süreçler nazarında budur.
Zamanın sayımı insan için de aynıdır, boş ve dolu dönüşümlerinin sonsuz tekrarına bağlı biçimdeki sürekliliğin üzerine, bilgiye hakimiyet ve iradeye güç vermekle açıklarız ki, zaman bu dünyanın yerli yerine oturması ile başlamıştır. Döngü devam ettikçe, başlama ve bitme sürekliliği işaret ettikçe, güneş doğup battıkça zamanın dünya ve insan için aynıdır.
Tersine bakarsak güneş sisteminin zamanı da Samanyolununki ile aynıdır. Bu böyle ilerler, doluluk istikametindeki döngüyü tamamlar, boşlukta ise tekrar doluluğa dönerek yeni süreci başlatır.
Neyse, bizim zaman dediğimiz süreçler belli bir şeydir ve evrende tıpkı insanın minikliği gibi kısa anlarla ilgili gelişmeleri içerir. Bu kadar sözü bu cümleyi yazabilmek için sarf edip zamanınızı aldım!
(Görsel: Flickr, Hourglass, Nick Olejniczag)