Bu makalede bilimsel ve felsefi düzlemde konuyu derinlemesine irdeleme şansı bulacağız. Sırasıyla, insanın bilgisini, spekülatif bilgiyi, mutlak bilinci, bilimin uğraşılarını ve bilginin meşruiyetini açıklayacağız. Sonuçta bir buluşma önerisini göreceğiz. İnsan Bilgisi İnsanlık “bilginin kimliği” konusunda anlaşamadıkça, hemen her alanda anlaşma güçlüğü çekeceğe benziyor. Bilgi
Devamı
Gün geçmiyor ki bir şiddet olayıyla karşılaşmayalım! Kadın cinayeti, çocuk istismarı, canlının katli, silahlı veya silahsız çatışma, suikast, kavga, saldırı, terör, işkence… Ben bu yazıyı yazmaya başladığımda Japonya Eski Başbakanı Shinzo Abe'nin suikasti haberi geldi. Geçtiğimiz hafta ülkemizde bir doktorun canına kıyan hasta yakını olayı vardı. Terörizm sürekli masum insanların canına kastediyor. Ukrayna'da yaşananları düşünün, savaş zaten başlı başına bir şiddet konusu. Peki, neden bu başlığı attım? Maalesef bazı kültürler için bu işin alfabesi noktasında bakış açılarının varlığına dair temel noktalarda tanıklık ediliyor, hem entelektüel çevreler dahi böylesi olaylara değişik pencerelerden bakabiliyor. Önce bir tanım yapalım, sonrasında, başka yerlerde görmediğiniz bir tasnif ve içerikle bu önemli konuyu irdeleyeyim.
Devamı
Kaos mu, düzen mi şeklinde sorsam, hemen düzen deriz. Ama kaos da bir gerçek. Mesele düzeni uzun süre korumak ve değişimlerle beraber güncellemek. Kaos ve düzeni felsefi açıdan tartışalım. Özellikle kaosu ele alalım, daha sonra insan eliyle olan kaosun özelliklerini ve etkilerini tartışalım.
Devamı
ABD Ulusal Uzay Ajansı NASA'nın Perseverance gezgini Mars görevine başladı. Kimilerine göre insanlık adına bu bir dönüm noktası. Öyle mi?
Devamı
COVID19 ile yaman bir mücadele sürüyor, peki yozlaşma salgınına karşı ne yapacağız? Bilimsel anlamda bazı tedbirler alınmalı, bayağılığın önüne geçilmeli.
Devamı
Zaman nedir? Bilgi ile zaman arasındaki ilişki nedir? Düşünce dünyamıza inip bu tür temel soruları cevaplayalım.
Devamı
Geleceğin fiziğini düşünür gibi geleceğin savaş ortamı, gereçleri ve usulleri ile bunlara ilişkin istihbarat algısını düşünebilir miyiz?
Devamı
Bu kadar duygusallık fazla! (Duygu kelimesinin tam olarak neleri kapsadığını bile yeterince irdeleyemeyenlere bunu anlatmak elbette zor olacak ama maalesef konu bu. Kusura bakmasınlar!) Duygu yok değil var, ama “Bu kadarı fazla!” diyorum. Okumayı buna göre yapmanızı bekliyorum. Çünkü akıl, denklem, güç, istihbarat ve hepsiyle “muktedir” olmayı bu şekilde işleme imkanım olacak. Başka söyleyecek şey bulamıyorum. Bireyin veya bir topluluğun kendini o zannettiği şey olup olmadığına karar verebilmesi için doğru bir prizmadan bakması şart. Bu akılla tarif edilecek bir konu. Duygular elbette önemli ama baskın ise yanıltıcı. Tek başına duygular özel ve başka bir dünya tarifi. Eğer duygular yaşamda gerçeklerle dengelenemezse ve
DevamıGeçenlerde bir bilim adamı tarafından zamanın ne olduğu sorusunun cevabının bilindiği düşüncesi üzerine reklamı yapılan bir belgeseli izleme fırsatım oldu. Ne öğrendim?.. Bilinenler ve yeni tür sorular listeleniyor ama zaman yine havada kalıyor. Peki, benim somut olarak bildiğim ne? Onu söyleyebiliyorum zaman için. Dünya zamanı kendi ve ortamındaki döngüsü ile ilgili bir kavramdır. Saat, gün, hafta, ay, mevsim, yıl… Bunlar tarafımızdan hesabı yapılan birimlerle anılabiliyorlar. Ama zaman bu değil ki? Zaman bir kavram, çok şeyin mukayesesine dayalı hesabını yapmak zor olsa da tahayyülü yapılabilir bir tanımlama. Bizim Samanyolu halısından evrende trilyonlarca olduğunu düşünürsek!.. Trilyonlarca galaksiye bütüncül mü bakmak istersiniz, trilyonlarca
Devamı
Fizikçiye yakın zamanında bir “Hayy” konulu açıklama yapmıştım, sanırım anlaştık(1). Bu yazıda, “Fizikçi nasıl sen göremediğini var kabul etmek için türlü denklemlerle çalışıyorsan, bu işin bir kısmıdır, ama yöntemin doğrudur. Çünkü kendi gaybına dönük kendi bildiklerini zorlayarak bir akıl yürütüyorsun. Daha ötelerini de düşün!” diye ifade etmiştim. Şimdi fizikçiler büyük bir bilinmeyeni açıklamış oldu: Evrenin çalışması, kara delik ve yerçekimi konusu. Yerçekimi dalgalarının açıklanabilmesi ve kara deliğin sırrının çözülebilmesi adına büyük bir adım atıldı. Bilgiler bilim konulu dergilerde yayımlandı(2). ABD’deki LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) laboratuvarındaki dalga deneyleri sonuç verdi ve aradan bir asır geçse de Einstein’in haklı olduğu bir
Devamı
Sorular Tam olarak dinden anlaşılması gerekenler nelerdir? Dinin zararı var mıdır, gereksiz bir şey midir? Sorunların sebepleri nelerdir? Tespitler Öncelikle bir tespit yapılmalıdır. Din sosyolojik basitlikte görülecek salt inanç konusu değildir. Dar düşünülürse elbette tartışmalı sonuçlar doğar. Yararı ve gereği hakkında çeşitli fikirler çıkar. Din insanlığın bilebileceği bütün olasılıkları kapsar. Din bu dünya yaşamının tüm ihtiyaçlarını karşılar. Din başka alemlerin ve varlıkların habercisidir. Din anlatımında zamanın, mekanın ve başka boyutların konu edilmesinden çok amacın ve hedefin öne çıkması gerekir. Din insanın sınavını vurgulayan bir anlatımı öncelikli görür. Din önü kapalı gelecek tartışmalarının konusu değildir. Bu yaşamdan sonrasına dair anlatımları da
Devamı