Site icon Politik Merkez

Ukrayna-Rusya Savaşının Durum Değerlendirmesi (G90)

Okuyucu

Ukrayna ve Rusya arasındaki savaşın “harekât hedefleri” yönüyle takibini belli bir formatta güncelleyerek sürdüreceğimi ifade etmiştim. En son yayımlanandan sonra bu 4-24 Mayıs 2022’yi kapsayan G90 raporu şeklinde, altıncı rapordur. Belli periyodlarla hazırlanan rapor, analitik bilgileriyle, savaşa hem ayrıntıyla hem bütün şeklinde bakarak sunmasıyla, yaşanacaklarla ilgi hususları açıklar mahiyette olmasıyla, doğru, isabetli ve gerekli bilgileri içermesiyle alanında tektir. Raporda önemli sorular ve önemli cevaplar var.

  1. GELİŞMELER

Harekât durdu mu? Hayır. İki taraf da Donbas bölgesinde karşılıklı birbirlerine ateş açıyorlar. Sınırlı ilerleme oluyor. Son hafta Rusya, Poposna’da bir ileri taarruzu başarabildi. Eğer bu taarruzunu geliştirebilirse, somut bir başarıya adım atmış olacaktır. Ukrayna (ABD’nin öne çıkardığı anlatımla) top atışlarıyla etkili görünüyor. Rus tarafı ise Nehir Geçiş Harekâtı kısmında biraz sorun yaşıyor.

Harekatın dışında son 20 günde en önemli konu başlıkları; 

G90’a kadarki süreci gözden geçirelim:

G90

Yukarıdaki ayrıntılı akış şemasında sürecin ne şekilde geliştiği görülebilmektedir. Zafer Bayramı hususunda, Batı medyası ve kamuoyu geniş biçimde yaptığı kampanya ile Putin’in bir genel seferberlik ilan edebilceğini işledi. Ancak bu olmadı. Hatta Ukrayna cephesinde durum daha stabil bir hal aldı.

ABD, G7 ve AB ülkeleri ile NATO altyapısı ve çok yönlü desteği ile Ukrayna direnişini sürdürmektedir. Son haftalara bakılırsa, Rusya’nın harekatta sanki pek acelesi yok gibi görüntü vermesi dikkat çekmektedir.

2. ABD YARDIMLARI

a. Maddi:

Batı’nın yardımları öne çıkan konudur. Savaşı Ukrayna yapıyor olsa da dengeyi sağlamak amacıyla Batı’nın desteği çok yüksek değerlerdedir. ABD, G7 ve Avrupa yardımları 50 milyar doları geçmektedir. Bu yardımların büyük kısmı Ukrayna’ya, bir kısmı da Doğu Avrupa’daki NATO güçlerinin harcamalarına yapılmaktadır. Şunu unutmayalım, savaşın başından bu yana NATO’nun Doğu Avrupa’daki varlığı 5 kat artmış durumdadır.

b. Stratejik

Önceki rapordaki gibidir.

c. Operatif

ABD, Ukrayna’nın Rusya ile savaşına gerçek zamanlı şekilde kesintisiz Komuta, Kontrol, Kompüter, Muhabere, İstihbarat, Keşif ve Gözetleme (C4ISR) desteği vermektedir. 

ABD Ukrayna’nın savaşı kazanmasına Siber Savaş desteği vermektedir.

3. ANALİZ (G90) 

a. Dönem Analizi (4-24 Mayıs 2022)

Analitik verileri ana hatlarıyla EK-A’dan inceleyebilirsiniz. Buraya sonucu yansıtayım.

Bu veriler (EK-A) ışığında aşağıdaki tablo elde edilmektedir. 

G90 Tablo

b. Sonuçlar

Çıkarılan sonuçlar şunlardır:

Bu sonuçları da içerecek şeklide bir karar grafiği incelemesi yapalım:

G90’a Kadar Tarafların Karar Eğrisi

Yukarıdaki grafik liderlerin cayma durumlarını ve kararlarını göstermektedir. Bunun anlamı aynı zamanda barışa veya ateşkese yaklaşmalarını da ifade eder. 

Bakılırsa: 

d. Putin’in seçenekleri neler?

Bu dört seçenekten size hangisi mümkün görülüyor? Putin, birinci ve ikinci seçenek üzerine gelişme gösteren adımları atmaktadır. 

4. RUSYA-UKRAYNA OPERATİF KONVANSİYONEL SAVAŞ

Operatif seviyededir. Rusya bu savaşa “Özel Operasyon” adını vermiştir. Rusya tarafına göre İkinci Safha sürmektedir. Ayrıntılar aşağıdadır:

a. Donbas ve İzium Bölgesi

Rusya’nın Severodonetsk cebini ele geçirmesi, tüm Luhansk Oblastı’nın Rus işgali altına girmesine neden olacaktır. Rusya, Severodonetsk, Lyschansk ve Rubizhne’yi kuşatmaya çalışırken Donbas’taki operasyonlarının yoğunluğunu artırdı. Severodonetsk-Donetsk’de Rus kuvvetleri Popasna bölgesinden ilerlemeyle Izium ve Lyman hattı boyunca ve Horlivka ile Donetsk arasında birkaç kazanım elde etmeyi başardı ve buradaki birlikleri tutabildi. Ruslar, Popasna savunma hattını yarmak ve bu noktadan batıda Soladar’a ve kuzeyde Lysychansik’e doğru sömürme yapabilmek için bir operasyonel manevra grubunu kullandı. Buradaki harekâtı destekleme ve başarı sağlama tarzı, Rusların bugüne kadarki geri bölgeden ikmal yapamama gibi bilinen alışıldık hatasını tekrarlamadığını gösterdi. Rusya, kısmen topçu birliklerini yoğunlaştırması nedeniyle bazı yerel başarılar elde etti.

b. Kharkiv Bölgesi

Rusya, Kharkiv kuzeyinde Prudyanka mevkiindeki sınır bölgesini elinde tutuyor. Ternovo bölgesindeki cepte ilerleme imkânı arayan Ukrayna kuvvetlerinin direnişi devam ediyor. Ruslar buraya sınırdan içeriye Rubizhne istikametine bir birlik kaydırarak durumu kontrol edebildi.

c. Kherson Bölgesi

Rus güçleri ele geçirdikleri Kherson bölgesinin etrafını ve yolları mayınlıyor ve böylelikle Ukrayna güçlerinin bu bölgeye girememeleri için önlem alıyor. Rus yetkililer, Kherson Oblastı nüfusu üzerindeki kontrolünü sağlamlaştırmaya devam ediyor.

d. Zaporizhzhia Bölgesi

Rus birliklerince roket, top ve küçük çaplı taarruzlar oluyor. Amaçları Dnipro istikametini emniyete almaktır. Rus ve Ukrayna birliklerinin Zaporizhzhia’daki faaliyetleri bu dönemde arttı. Marinka ve Vuhledar arasında Rus birlikleri, Novomykhaillvka bölgesindeki birkaç küçük kasaba ve köyü ele geçiren bir dizi saldırı başlattı.

e. Odessa Bölgesi

Dönem sakin geçti.

f. Mariupol Bölgesi

Rusya Mariupol’un kontrolünü tamamlamıştır. Azovstal’daki 86 günlük direnişin ardından Ukrayna kuvvetleri, Ukrayna Hükümeti’nin emriyle, Rus kuvvetlerine teslim oldular. Buradaki birliklerin bir mahkûm değişimine tabi olacakları amaçlandıysa da sonuçları daha sonra görülecektir. 

g. Moldova Sınırı

Gerilim yaşanmadı.

h. Lviv 

Askeri noktalara hava taarruzları oldu.

i. Kiev

Askeri noktalara hava taarruzları oldu.

j. Hava Gücü

Rusya Hava Unsurları (uçak ve helikopter) harekât bölgelerinde günde yaklaşık 250 sorti uçmaktadır.

k. Deniz Gücü (Karadeniz)

Odessa’da Rus ablukası devam ediyor. Rus Karadeniz Filosu, Batı Karadeniz’de Odessa’ya giriş ve çıkışları engellemek ve Ukrayna genelinde kritik Ukrayna altyapısına karşı seyir füzesi saldırıları düzenlemek için aktif olmaya devam ediyor.

(Burada bir notu ilave edeyim: Odessa deniz bölgesinde Rusya deniz güçlerinin sahaya girmesini engellemeke adına Ukrayna’nın mayınlı bir bölgesi var, ancak hepsi bu değil, Karadeniz’de bir de ikinci kuşak Rusların mayınlı deniz sahası var.)

l. Hedefler

Rus ordusunun Ukrayna’da uçak ve füzelerle vurduğu veya vurabileceği hedef kategorileri şunlar olabilir: Tren istasyonları; tüm hava ve deniz limanları; lojistik altyapı noktaları, tesisleri ve köprüler; enerji hatları ve istasyonları; silah/mühimmat depoları ve fabrikaları; komuta kontrol merkezleri; hava savunma sistemleri.

5. RUSYA-UKRAYNA MUHAREBE ŞARTLARI VE BAŞARI MUKAYESESİ 

Genel olarak önceki raporlarda olduğu gibidir. Birkaç farklılık görüldü. Batı tarafı Ukrayna’ya topçularla destek verince, Rusya da Donbas’taki topçularını destekledi ve burası için daha önce sıkça rastlanan ikmal zafiyetini ortadan kaldıran önlemleri aldı. Bu durum bir nebze olsun başarı elde etmesini sağladı. Ancak henüz nehir geçme harekatlarında görülen zaafları bertaraf etmiş değiller. Neyse ki Donbas’ta gerekli su geçişlerini zayiat almak pahasına tamamlamışlardır.

6. ÖNE ÇIKAN DİĞER SAVAŞ TÜRLERİ VE BEKLENENLER 

a. Küresel Ekonomik Savaş

ABD lehine, Rusya aleyhine gelişmektedir. 

b. Küresel Enformasyon Savaşı

Ukrayna ve onu destekleyen ABD ile Ortaklarının lehine gelişmektedir. 6 Nisan sonrasında Enformasyon Savaşı baskısı daha da arttı.

c. Stratejik Seviyeli Savaş

Genel manada önceki raporlarda olduğu gibidir. 

Dönem bakımından öne çıkan hususlar Ukrayna’daki savaşın önüne geçmiş gözükmektedir. Bunlar NATO’nun genişlemesi ve uzun süreli ve derin etki yapabilecek potansiyeli olan küresel sorunların belirleyici olmaya başlaması. Somut olarak ekonomik daralma ve yükselen enflasyon, buna ilave olarak, tahıl ve enerji krizi konuları var. 

Buradaki sorunların büyümesinin temelinde ise Çin’in gizliden gizliye sürdürdüğü politikalar (kendisi açısından tedbirler denebilir) bulunmaktadır. Tam da bu noktada ABD Pasifik’te hamleler yapma ihtiyacı duymuştur. İlk olarak Tayvan konusu hatırlanmıştır. İkinci konu ise Hint-Pasifik açısından önemli olan QUAD Liderler Zirvesinin yapılmasıdır.

d. Post-Ukrayna

Eğer sosyo-ekonomik değişiklikleri de eklersek, dünyayı Post-Ukrayna olarak göreceğimiz zorlu dönemler bekliyor. Post-Ukrayna’yı 2049’a kadar yaşayacağız (Büyük Gençleşme). Çin 2027’de askeri kapasite yönüyle küresel amaçlar için hazır olacak. O halde Post-Ukrayna’da 2022-2027 çok kötü geçecek gibi görünmektedir.

e. Siber Savaş

Önceki raporlarda olduğu gibidir.

f. Hibrit Savaş

Önceki raporlarda olduğu gibidir.

g. Uzun Savaş

Joe Biden sürekli tekrarlıyor: Uzun Savaş!

7. DİĞER GELİŞMELER 

Dönem içindeki gelişmeler şunlardır:

8. PERİYOT İÇİNDE (G90) SAVAŞIN GENEL DEĞERLENDİRMESİ

Sonuçları şöyle özetleyebilirim:

NOT: Fikri mülkiyet hakları gereği bu bilgileri referans vererek kullanabilirsiniz.

Gürsel Tokmakoğlu


Ek-A

Analitik Veriler

(Elde edilmesi istenen belirlenmiş parametrelere göre hedef seviyesi ve hissedilme süresi yönleriyle belirlenen değer ile şu anki seviye ifade edilir.)

I. ABD’nin ve ortaklarının cayması: 

  1. Rusya’nın yaptırımlara direnmesi (%70 seviyede ve 1 yıldan fazla hissedilirse) 
    1. Şu anki seviye %10
  2. Çin’in Rusya’ya açıkça desteğini artırması (%50 seviyede) 
    1. Şu anki seviye %15
  3. Çin’in küresel ticaretini yavaşlatan etkisinin atması (%20 seviyede, kritik)
    1. Şu anki seviye %5
  4. NATO’nun zayıflaması (%80 seviyede)
    1. Şu anki seviye %1
  5. Avrupa’da enerji sorununun artması (%60 seviyede ve 6 ay hissedilirse) 
    1. Şu anki seviye %20
  6. Nükleer Savaş riskinin aşırı artması (%30 seviyede, hassas) 
    1. Şu anki seviye %1
  7. Biden’ın politikasının geçersiz kalması (%80 seviyede ve 1 yıldan fazla hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %1
  8. Küresel gıda krizinin yükselmesi (%50 seviyede ve 1 yıldan fazla hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %10
  9. Küresel tedarik zincirlerinin kesilmesi (%30 seviyede ve 1 yıldan fazla hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %10
  10. ABD ekonomisinde daralmanın artması (%10 seviyede, kritik)
    1. Şu anki seviye %2

II.Putin’in cayması:

  1. Sosyo-Ekonomik ve Teknolojik yaptırımların baskısı (%70 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse) 
    1. Şu anki seviye %50
  2. Sosyo-Politik ve Medya yaptırımların baskısı (%70 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %45
  3. Ukrayna’nın direnmesinin artması (%50 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse) 
    1. Şu anki seviye %35
  4. Rusya’nın içerisindeki güç odaklarından tepkilerin artması (%50 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %15
  5. Harekatın istenen şekilde gitmemesi (%90 seviyede ve 4 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %70
  6. Rus ordusunun sorunlarının derinleşmesi (%90 seviyede ve 4 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %75
  7. Putin’in politikalarının geçersiz kalması (%50 seviyede ve 4 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %35
  8. ABD’nin Siber Savaş baskısının artması (%50 seviyede ve 1 yıl artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %40
  9. Putin’in asıl savaşını başlatma zamanı için kaygılanma derecesindeki artış (%50 seviyede)
    1. Şu anki seviye %25
  10. Putin’in Özel Operasyon planında çıkmaza girilmesi (%50 seviyede ve 4 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %30
  11. Putin’in psikolojik durum göstergesi (%50 seviyede)
    1. Şu anki seviye %30

III. Zelensky’nin cayması: 

  1. Rusya’nın baskısı (%50 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse) 
    1. Şu anki seviye %25
  2. Halkın zor şartlara itilmesi (%50 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse) 
    1. Şu anki seviye %40
  3. Ukrayna altyapısının çökmesi (%60 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %40
  4. Ukrayna kaynaklarının Rusya kontrolüne geçmesi (%60 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %20
  5. Ordunun desteğini kesmesi (%80 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse) 
    1. Şu anki seviye %5
  6. Kiev’de yönetimin değişmesi (%30 seviyede) 
    1. Şu anki seviye %1
  7. ABD ve ortaklarının aktif politik desteğini kesmesi (%10 seviyede ve 1 ay hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %1
  8. Zelensky’nin politikasının geçersiz kalması (%50 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %1
  9. Mariupol’un Rusya kontrolüne geçmesi (%40 seviyede)
    1. Şu anki seviye %40 (Bitti)
  10. Dış askeri yardımın Rusya’yı ülkeden çıkarmaya yetmemesi (%80 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse) 
    1. Şu anki seviye %35
  11. Teknoloji ve istihbarat desteğinin Rusya’yı ülkeden çıkarmaya yetmemesi (%60 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %10
  12. Milislerin desteğinin kesilmesi (%60 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse) 
    1. Şu anki seviye %1
  13. Donbas direnişinin kaybedilmesi (%80 seviyede) 
    1. Şu anki seviye %30
  14. Askeri birlikler bulundukları bölgeleri tutamazlarsa ve ağır zayiat alırlarsa (%80 seviyede ve 6 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %15
  15. Deniz bağlantısının kesilmesi (%50 seviyede)
    1. Şu anki seviye %48
  16. Hava Üstünlüğünün kaybedilmesi (%30 seviyede)
    1. Şu anki seviye %25
  17. Ülke topraklarının 1/3’nün istilası (%40 seviyede) 
    1. Şu anki seviye %15
  18. Moral ve motivasyonun kaybolması (%70 seviyede en az 6 ay artan şiddette hissedilirse)
    1. Şu anki seviye %5
Exit mobile version