Bugün Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ‘Mısır ile diplomatik açıdan temaslarımız başladı,’ dedi. Bu mesele Türkiye’de olumlu şekilde algılandı. Peki bu diplomatik temaslardan murat nedir, neler beklenmelidir?
Aslında olan şudur, uzunca zamandır Mısır ve Türkiye ilişkileri durma noktasındaydı. Darbe ile işbaşına gelen Abdul Fettah el-Sisi meselesi üzerine ilişkiler gerilmişti. Devlet Başkanı Sisi Türkiye’nin İhvan Hareketini desteklediği yönde endişeleri ve iddiaları vardı. Türkiye Kahire’de maslahatgüzar seviyesinde diplomat bulundurmaktaydı.
Önce MİT Başkanı Hakan Fidan Kahire’ye gitti. Mısır yetkililerince İstanbul’da bulunduğu ifade edilen İhvancı olarak bildirdiği kişileri Türkiye başka ülkelere gönderir mi, bunlar doğru mu yakında sonuçları anlaşılır. Halen bu istihbari görüşmeler devam etmektedir.
Tam da bu noktadayken Mısır Doğu Akdeniz’de 18 numaralı parsel sahasını ihaleye çıkarmadı. Bu Mısır’ın Türkiye’ye yaktığı yeşil ışık olarak algılandı.
Bunun üzerine her iki ülke Dışişleri Bakanlığı yetkilileri karşı karşıya geldiler. Çavuşoğlu’nun verdiği bilgilere göre diplomatik temaslar her iki tarafın ön koşul ileri sürmeden başlatılmıştı. Bir masa etrafında görüşen diplomatlar iki ülkenin ilişkilerini listelediler. Buna göre ekonomik ve ticari konular, Doğu Akdeniz, İhvan, Libya, Filistin meselesi ve Afrika.
Halen bu başlıklar üzerine müzakereler başlatıldı. Eğer orta noktalarda ilerlenir ise birlikte eylem planları geliştirilebilecek. Bütün bu ilerlemeler sıcak ilişkilerle devam edecek ise bu kez Türkiye Kahire’ye Büyükelçi düzeyinde bir atama yaptığını açıklayacak. tabi aynı minvalde Mısır da adımların atacak.
Elbette konular görüşürken üçüncü ülke ve tarafların pozisyonları da dikkate alınarak ilerleniyor. Filistin konusunda İsrail, Normalleşme, Hamas ve FKÖ var. Afrika konusunda Etyopya ve Somali var. Doğu Akdeniz konusunda Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi var. Libya konusunda yerel tarafların yanı sıra Avrupa ülkelerinin ve Rusya’nın durumu ele alınıyor. Bu cepheden yaklaşıldığında BAE ve Suudi Arabistan’ın da Türkiye ile ilişkilerini yakınlaştırması konusu gündeme geliyor. Belki bütün bu başlıkların içinde en kolay ilerlenebilecek konu ekonomik yakınlaşma ve ticaret olacaktır.
Demek ki Türkiye ve Mısır istihbarat ve diplomasi alanında ilişkilere başladı. Ama bu demek değildir ki ilişkiler mutlaka olumlu sonuç verecek. Görüşmelerden olumlu sonuç alınmaması için bir neden yok görünüyor. Akla gelen bir ihtimal var, bu tür bir yakınlaşmanın üçüncü tarafları rahatsız etmesi ve Mısır’a bu yönde bir baskı kurmak istemesi olabilir. Bu bakımdan ABD ve İsrail’in yaklaşımları dikkatlice izlenmelidir.
Önceki gün İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz’in Türkiye’yi Doğu Akdeniz Gaz Forumu’na (EGF) daveti, dün de Başbakan Benyamin Netanyahu’nun Türkiye ile görüşmeleri yönündeki sıcak açıklamaları da bir gelişme olarak algılandı. Netanyahu gaz konusunda Mısır, Yunanistan, Kıbrıs (bu üç ülke ve İsrail EGF ülkesidir) ve Türkiye ile görüşüldüğünü açıkladı. İsrail-Türkiye yakınlaşması Mısır ile ilişkilere bir biçimde yansıyacak bir konudur.
Bu Mısır-Türkiye yakınlaşması ise en çok Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ı panik havasına sokmuştur. Yunanistan Başbakanı Miçotakis hafta başında Başkan Sisi’yi telefonla aramış ve peşinden Dışişleri Bakanı Dendias’ın Kahire’ye göndermiştir. Yunanistan’ın talebi aralarında yaptıkları deniz yetki alanları anlaşmasının bozulmaması yönündedir.
Gelişmeleri takip edeceğiz.
