Gürsel Tokmakoğlu|
Okuyucu
|
Suriye’de DEAŞ ile mücadele politikasını değiştiren Donald Trump son dönemde çok hareketli zamanlar yaşadı, sürprizler yaptı. Politika değişmekle kalmadı, bundan sorumlu olanların da görevine de son verildi. Bu süreç nasıl yaşandı, Türkiye’ye ne gibi açılımlar sağlandı, görelim.
Başkan Donald Trump ABD’nin Suriye’deki DEAŞ ile mücadele politikasında değişikliğe gitti. Neydi bu politika? “DEAŞ en büyük tehdit. ABD’den başka biri bu belayla mücadele etme kapasitesine sahip değil. DEAŞ tehdidi sinsi bir biçimde devam ediyor. Suriye sahası boş bırakılırsa DEAŞ yine gelişir ve barış için yapılan bu denli önemli çaba boşa çıkar. Üstelik DEAŞ’ın büyümesini bölgedeki ülkeler körüklüyorlar. Bunlar Türkiye, Rusya, Esad güçleri…” Trump sonunda durumun böyle olmadığını anladı ve değişikliğe gitme kararı aldı.
Bu politika değişikliğinin içinde belli konular öne çıktı. Neler bunlar?
- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Trump’ı ikna etti. Öteden beri devam eden zirvelerdeki ayaküstü görüşmeler, ikili görüşmeler, telefon görüşmeleri ve mektuplar işe yaradı.
- Trump pragmatik yaklaştı. Savunma Bakanlığı’nın Suriye’de DEAŞ’ın bittiğini gördüğü halde neden asker bulundurmaya devam ettiğini mantıken sorguladı. Bakan James N. Mattis ile DEAŞ’tan sorumlu Brett McGurk konuya cevap vermediler.
- McGurk sorun oluşturdu. McGurg, eski başkanlardan Ronald Reagan zamanında parlayan Albay Oliver North gibi davranmak istemişti ve sonunda başını yedi. Beyaz Saray’da McGurk, “Tavşan kaç, tazı tut!” politikasının icracısıydı. Tavşan olarak yaratılan DEAŞ’ın üzerinden kirli işler dönmekteydi.
Başkan Trump yıl bitmeden danışmanlarından ve değişik servislerden raporlar istedi. CIA, Bakanlık temsilcileri (özellikle Savunma Bakanlığı’ndan), CENTCOM, danışmanlar ayrı ayrı Suriye ve DEAŞ raporları yazdılar. CIA’nın raporu önemli konuları işaret etmekteydi.
Olan oldu! Mattis’e, “Evine git!” dediler. McGurk’un Şubat ayında görevi bitecekti, ama “Sen de derhal Beyaz Sarıy’ı terk et!” dediler. Politik yanlışlığın faturası Mattis’e çıkarıldı. Kirli işlerden dolayı McGurk kovuldu. İşte bu süreçte aldığı raporları doğrular mahiyetteki Türk tarafının verdiği bilgiler Trump’ın karar vermesine destek olmuştu.
Şimdi ne olacak? Trump değişik şekillerde ifade etti: “DEAŞ ile Türkiye ve benzeri ülkeler mücadele edecek. Zaten ABD galip geldi, kalanını da bölgedekiler halledebilir. Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan söylediğini yapacak kabiliyette. Onlara güvenmek en uygun çözüm. Beyaz Saray’daki konuları da fazla abartmayın…”
Şimdi neler olacak?
- Münbiç ve Fırat’ın Doğusu meselesi. ABD’nin askerlerinin 3 ay içinde bölgeyi terk edecekleri ortaya çıktı. Türkiye ve ABD arasında özellikle Münbiç üzerine varılan mutabakatın sürdürülmesi işi Türkiye’ye veriliyor. Teröristlerin Fırat’ın Doğusuna çekilmeleri bu şekilde temin ve tesis edilmiş olacak. Yani Türk askeri güçleri bir iki güne kalmaz Münbiç’te kontrolü ele almak için sahada olacak ve sürekli ABD’ye rapor verecek. Bundan böyle Amerika nezdinde DEAŞ ile mücadeleden sorumlu PYD/YPG güçleri (yani PKK) olmayacak, Türkiye olacak. Türkiye gerek gördüğünde Münbiç dışında da DEAŞ ile mücadele kapsamında bölgeye girebilecek ve güvenliği tesis edebilecek.
- Bölgedeki ABD silahları barışı tesis için kullanılacak. Eğit-donat ile SDG şemsiyesi altındaki güçlere ABD tarafından verilen silahların kullanımında yeni bir düzen sağlanacak. PKK ve uzantılarının değil, ÖSO gibi Suriye’nin barışına hizmet edebilecek yerel temsil hakkına sahip bir yapı olarak (adı SDG olur veya başka bir isimle teşkilatlandırılır,) bir grubun meşruiyeti kabul görecek, silahlar Türkiye’nin ve diğer koalisyona başlı ülkelerin (örneğin Fransa) kontrolünde barışa hizmet edecek bağlamda kullanılacak.
- Suriye’de barış olacak. Yeni yılda Cenevre süreci hızlandırılacak. Astana Süreci ile belirlenen listeler anayasa yazma faaliyetine başlatılacak.
Yarın başka bir sürpriz olmaz ise durum bu!
