Lavrov’dan Anladıklarım

9 Haziran 2022
Okuyucu

Dün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ankara’da mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu’nun konuğuydu. Görüşmeler sonunda yapılan basın toplantısı ilgi ile izlendi. Söylenenleri size haber kanalları aktardı, hatta Twitter hesabımdan ben de yazdım. Bugün bu makaleyi, “Lavrov’dan anladıklarım” şeklinde yazacağım. Bu aynı zamanda bir sınamadır. Bakalım doğru anlayabilmiş miyim? Ama çok genel bir sözle başlayayım, görüldü ki; Lavrov bildiğimiz diplomat, Rusya bildiğimiz devlet!

UKRAYNA

Lavrov şöyle dedi: “Top Zelensky’de, Ukrayna mayınları temizlesin, tahıl gemilerinin çıkmasında Rusya’ya göre sorun yok. Barış görüşmeleri için de 2 aydır top Ukrayna’da gelgitler yapıyorlar, yazılı cevap istedik, alamadık. Ukrayna’nın küresel piyasadaki payı sadece %1’dir, buradan bir gıda krizi çıkmaz, Batı bunu bilerek abartıyor.”

Pratik bir Karadeniz haritası hazırladım:

Karadeniz’de Riskler

Bu harita da göstermektedir ki; Odessa Rusya tarafından ablukadadır. Sivil gemiler için sadece mayın riski değil, aynı zamanda Rus Karadeniz Filosu’nun denizaltıları da risktir. Odessa’dan ve Mykolaiv’den tahılın dünya pazarlarına çıkışı için Lavrov’a mayınlar soruldu, ama denizaltılar sorulmadı, öyle değil mi?

Lavrov neyin peşinde? Bir soruya cevaben, bakın bu önemli; “Odessa’ya saldırmayacağız,” demedi, “mayınları temizlesinler, tahılla ilgili sivil gemilerin çıkmasına yardımcı oluruz,” dedi! Bu ilginç bir durum! Ukrayna ve Zelensky buna ne denli inanır? Peki güvence ne?

Lavrov, Ukrayna ile ateşkes konusunda Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky’yi suçlamaya devam ediyor. İki aydır bekliyoruz, diyor. Mesele zaten işgal altına alınan Ukrayna’nın %20’lik topraklarıdır.

Böyle giderse Rusya, Odessa’ya da saldırır, diye bekleyebiliriz.

Bu Odessa konusunu, Rusya’nın Muhtemel Üçüncü Safha Operasyonu isimli analizimde geniş şekilde irdelemiş idim. Bu yazının görselini buraya koyayım:

Ukrayna, Odessa

SURİYE

Hemen yazayım, Lavrov’un sözlerinden şunu anladım: Lavrov, Suriye’deki bölücü faaliyeti ve ABD’nin PKK/YPG’nin arkasında olduğunu kabul ediyor. Ama bu bir işe yaramıyor ki! Daha ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı, “Gerginliği önlemek için Suriye’de Rusya ile günlük temasları sürdürüyoruz,” dedi.

Lavrov, BM’nin kararına rağmen uluslararası toplumun gerekeni yapmadığını söyledi. Suriye’de esas meselenin sosyo-ekonomik durum olduğunu işaret etti.

Lavrov’un bu yaklaşımından ne çıkıyor dersiniz? “Eğer BM kararları ve uluslararası toplumun yapmadıkları hesaba katılırsa, Rusya da bir şey yapmaz!” Böyle anlayabiliyor muyuz?

Lavrov her fırsatta Amerika’yı hedef gösteriyor. Türkiye’ye de “Suriye’de ABD aleyhine ne varsa yap, imkan veririm,” der gibi bir tutumu var. Bu bana Suriye’de TSK’nın yapacağı yeni harekata “yeşil ışık” verdiği şeklinde geldi. Şimdi sıra teknik düzeyde plan yapmak! Nitekim heyetler bugün görüşmeye devam ediyorlar.

Lavrov, Suriye konusunda; “Cenevre’de anayasa yazma komisyonundan sonuç yok, sosyal sorunlar var, Astana sürecine devam ediliyor,” diyor. Çavuşoğlu ekledi: “Suriye çin Cenevre’de anayasa yazma komisyonun rejimin olumsuzluğu sebebiyle sekizinci tur görüşmelerden sonuç çıkmadı. Suriyeli Kürtler ile PKK terör örgütünü bir tutmamak gerekir. Finlandiya ve İsveç’e karşı çıkmamızın nedeni de bu.”

Bakar mısınız, demek ki anayasa falan yazılmıyor, istikrarsızlık hali kanıksanmış görülüyor ve iş başa düşüyor, sonra da Lavrov’a bilgi veriyoruz… Ne olacak bu Esad’ın pozisyonu? ABD, bölücü PKK/PYD/SDG ile el ele, Esad onlarla içli dışlı. Suriyeli muhalif SMO, Esad’ın düşmanı ve Lavrov’a göre bütün bunların hiç bir anlamı yok!

Toparlayarak ifade edersek, Lavrov’un Suriye konusundaki düşüncesi şöyle: 1) Esad, Rusya’yı kendilerini korumak için davet etti, koruyoruz. 2) ABD ise işgalci, gayrimeşru ve bölücü, derhal bu ülkeyi terk etmeli. 3) Uluslarası toplum, BM kararları gereği, Suriye’ye maddi yardım yapmalı, sosyal düzen geliştirilmeli. 4) Esad ayakta tutulmalı.

Haftaya Nursultan’da “Astana Süreci” toplantısı yapılacak. Buradan ABD’ye karşı tutumları içeren bazı mesajlar verilir, BM, Anayasa, vs. konular hakkında açıklamalar yapılır. Demek ki diplomasi devam ediyor, ama ne işe yarıyor derseniz, sonucu belli!

Lavrov’u bilmem, benim sorum hep şöyle olacak: Esad orada durdukça Suriye’de ne değişir ki?

DİĞER

Çavuşoğlu’nun açıklaması şöyle: “Lavrov ile Ukrayna konusunun yanı sıra Suriye, Libya, Kafkaslar, Afganistan, Orta Asya konularını ele aldık. Suriye’nin toprak bütünlüğü esastır, bölücü ajandası olan terör örgütlerine karşıyız. Heyetler yarın da görüşmeye devam edecekler (teknik düzeyde).”

MESAJ VEREN LAVROV

Lavrov tarafından dünyaya, NATO üyesi ülke Türkiye ve Batı’nın tüm yaptırımlarına karşı direnme gücüne sahip, hatta kafa tutan ve Ukrayna’da savaşını devam ettiren Rusya arasındaki ticari ilişkiler ve Akkuyu nükleer santral inşası gibi projeler “devam ediyor” mesajı verildi. Bu gibi bir mesaj Rusya için önemlidir.

Lavrov Türkiye’ye neden geldi? Yine mesaj vermek için mi? Somut alınan karar ne? Ukrayna ve tahıl ihracı konusunda net bir iyileşme gören var mı? Suriye’de Türkiye ile el ele verip, “PKK/YPG terörüne karşı savaşalım ve Suriye’de barış huzur için bu yolda ilerleyelim” dedi mi?

SONUÇ

Rusya, kendi çıkarını fazlaca düşünürken, gerektiğinde sert gücü kullanmaktan kaçınmazken, Kırım’da, Ukrayna’da, Libya’da, Suriye’de neden ve nasıl bulunduğu çok belliyken, Türkiye, durup olanları yeniden muhakeme etmek için derin bir nefes alabiliyor mu? Rusya tarafından Odessa’ya bir saldırı olursa Türkiye’nin pozisyonu ne olacak, şimdiden belli mi? Bence fazlaca içli dışlı olmaya gerek yok…

NOT: Fikri mülkiyet hakları gereği bu bilgileri referans vererek kullanabilirsiniz.

Gürsel Tokmakoğlu

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.

ÖNCEKİ YAZI

Suriye, Esad ve Türkiye’nin Operasyonu

DİĞER YAZI

Doğru Bir Barış Stratejisi

Politika 'ın son yazıları

100 views

Yerelde Yapısalcılık

Bir olaya bakış yöntemimde felsefe ve tarih olmaz ise ben bunu oldukça eksik görürüm. Hemen herkesin siyaset, seçim, belediye, vs. konuştuğu noktada ben, bu işte temel felsefe ve asıl stratejik açıklama nerede diye arıyorum. Dolayısıyla felsefi yaklaşım ve stratejik bakış tarzı siyaset üstüdür. Benim açıklamalarım bu noktada değerlidir; mevcut yapılanlar gibi değil, başka türlü tartışmaları kapsamaktadır. Açıkça yazayım: Kim kazanacak, iktidar veya muhalefet ne yapacak, türü ifadelerle değil; imar neye göre olmalı, altyapı ve üstyapı nasıl planlanmalı, ülke ekonomisine uyumluluk ne şekilde sağlanmalı, kanunlar ne içerikte olmalı, gibi piramidin üstündeki meseleler önemlidir.
151 views

Emperyalizm

Bugünün anlayışı, küresel imkanlar içinde sahip olunan alanları artırmak ve güçlenmek, değer üretimi rekabetinde gerilerde kalmamak fikri üzerinedir. Ruslar gibi sürekli “kahrolsun emperyalizm” diyeceğinize, “ben hangi değeri üretebiliyorum, hangi büyük pazarda kaça satıyorum,” diye bakın isterim. Bugün ülkeler bazında ABD, İngiltere, Çin, Japonya, Güney Kore, birlik bazında Avrupa Birliği, küresel şirketler bazında sürekli sayısı artan ve yenilik üretenler, esasen bunlar değerleri zorluyorlar ve muhatap alınıyorlar. Daha fazla muhatap alınabilmek için yapılması gerekenler belli! Olan şu: Muhatap alınanların ve değer üreticilerinin daha fazla yayılması fikri!..
159 views

Doku Bozumu

Bu makale Ortadoğu'da kangren olan meseleleri stratejik düzlemde incelemektedir. Mevcut dokuyu bozan yapay düşünceler ile gerçekte olanlar arasındaki farkı bütün çıplaklığıyla dile getirmektedir. Halen bölgede savaş, çatışma, suç, terör, işgal, soykırım, gibi pek çok olumsuzluk yaşanmaktadır. Uluslararası sistem bu olup bitene çare bulamamaktadır. Suriye, Irak, Lübnan, Yemen, Libya, gibi ülkelerin halkları harap ve bitap düşmüş durumdadırlar.
221 views

Devlet-dışı Aktörler

Burada gayet karmaşık, iç içe geçen ve masum insanların istismarına dönük olayları ihtiva eden, bütün gayrimeşru faaliyetleri, politikaları, planları ve operasyonları, terörizmden tutunuz, vekalet savaşlarına, buradan iç savaşlara, gri bölge operasyonlarına, meşru görünse de esasen çıkara hizmet edenlere, meşru siyaset yapmak ve bunu geliştirmek varken, siyaset alanını anti-demokratik yöntemlerle daraltanlara kadar, birçok durumu kısaca da olsa açıklama imkânımız oldu. Meşruluk ile gayrimeşruluk arasındaki perdeyi görmek veya belirlemek çok çok önemlidir. Ben de sizler de hep birlikte bu dünyada birer aktörüz, tıpkı devletler, hükümetler, liderler, şirketler, gibi. Politika, insana has bir yetenek, işlev ve özelliktir. Meşruiyet dahilinde kalabilmek çok önemlidir. İnsanlar, istikrar, barış ve esenlik içinde yaşamayı, gelişmeyi, evlatlarını refah ve güven içinde yetiştirmeyi istemektedir.
155 views

ABD ile Yeni Bir Sayfa mı?

Geleceğe bakıyoruz, öyle değil mi? Mesela NATO’nun genişlemesi yönüyle İsveç’e onay verildi, bunun karşısında F-16 modernizasyonu gerçekleşecek. Hatta şimdiden aradaki başka tıkanıklıkların giderilmesi açısından olumlu açıklamalar yapılıyor, kamuoylarına bilgiler veriliyor, bunların bir anlamı olmalı.
DÖNBAŞA

Okumadan Geçme