Suriye ve Suriye-Türkiye bölgelerinde Rus Silahlı Kuvvetleri’nin faaliyetleri üzerine NATO Genel Sekreteri kararlılık ve caydırıcılık açıklamaları yaptı. Sürekli basına çıkan NATO Rusya’ya bir tür, bölgeden çekil, demek istiyor. ABD ve Avrupa’dan da Rusya’ya yönelik eleştiriler geliyor. Türkiye ise doğrudan Rusya’ya “orada dur” diyor ve ortak yatırımların sekteye uğrayabileceği türünden açıklamalarla konuya değişik boyutlar ekliyor.
Bu gelişmelere rağmen Rusya Suriye’deki faaliyetlerini henüz durdurmuş değildir. Bunun ötesinde bir şey daha yaparak adeta meydan okuyan br tavır içinde olmuştur. Hazar denizinden gemilerde konuşlu güdümlü füze sistemleri ile Suriye hedeflerini vurmuştur. Bunun anlamı nedir?
Rusya’nın kendine tepkili ülkelere fiili mesajı şudur: Sadece Suriye’de değil, her yerdeyim; istenen hedefleri oturduğum yerden de vurabilirim; hatta stratejik kuvvetlerimi işin içine sokabilirim…
Bütün bunların ışığında ne söyleyebiliriz? “Rusya’nın Hazar’dan Suriye’ye füze fırlatmasıyla konuyu Batı’ya bir tür göz dağı vermesi,” şekilinde okunabilir. Peki, Rusya bu hamlesi ile gerçekten birşey elde edebilir mi, zaman içinde göreceğiz.
Öyleyse sorun daha da derin okunması gereken bir hal haline gelmiş görülmektedir.
- Esad, “Abiler işin içinde, ben biraz dinleneyim,” bile diyebilir.
- Orta Doğu’daki üslerinden Rusya’nın çıkmak istememek istemesi bu şekilde anlatılmış olabilir.
- Rusya, Batı’nın Ukrayna meselesine gösterilen tavrı “geri adım atın” mesajı vermiş olabilir.
- Rusya Türkiye’yi “başka konularla meşgul edilen ülke” olarak görüyor olabilir.
ABD ve Avrupa için konuyu değerlendirelim: “Nihai amaç hasıl oluncaya dek Rusya gösterecekleri göstersin, sabırla izleyelim,” diye düşünebilirler.
NATO, Türkiye fiilen bir karşı koyma içine girerse, örneğin bir Rus hava vasıtasına karşı ateş açarsa, daha sıkı tedbirler aldığını gösterebilir. Örneğin birlik intikallerine başlayabilir. Değilse bu tür politik söylemleriyle kararlılık göstermeye devam edebilir.
Türkiye ise Suriye’den dolayı zaten zarardadır. Bir de Rusya ve Batı’nın arasındaki sürtüşmesi şeklinde görülebilecek bir gelişmeden dolayı olumsuzluk içine girebilir. Neler var? Seçimler var; PKK ile güvenlik sorunu var; ekonomik şartlar giderek “eksi” seviyelere dönmüş görünüyor, vs. Sorun uzarsa ve değişik boyutlarıyla gelişirse Türkiye bundan ne kazanır, ne kaybeder, zor bir denklemle karşı karşıyadır.
Görülecekler için meraklanıyoruz. Net çözüm oluşuncaya kadar zamanın uzaması demek olur? Bu, Türkiye’nin daha zor şartlara sürekleneceği anlamına gelecektir. Şimdilik bu noktaya bakmamız dahi yeterlidir.
Konu giderek bölgesel olmaktan çıkıp, küresel olmaya dönmeye başlamıştır.
