Batı

Nasıl teknoloji insanlığa aitse terörizm de öyledir; birincisi çoğu kere yararlı, ikincisi ise tamamen kötü bir konu. Ama bu kötülüğün sahibi insanlık ise, kesim çözüm bulması mümkün olmadığına göre en aza indirmenin yollarını bulmalıdır. Bu ancak ortak iradeyle olur. İyi de öncelikle sebepleri iyi belirginleştirmek gerekir. İşte tam bu noktada insanın yarattığı bu kötü olgunun psikolojik yönlerini doğru kavramak gerekiyor. Önce çok başka bir konudan başlayalım: Kanibalizm, yani yamyamlık. Bu da insanlığın bir konusu, değil mi? Yamyamlık ile cinsellik arasında bağlantı kuran Sigmund Freud yemek ve sevişmenin birbirinden ayrılmayan iki faaliyet olduğunu iddia etmektedir. Freud, cinsel eylemin gerisinde bir başkasının gücünü (iktidarını) sahiplenmek duygusunun olduğunu söylemektedir. Bu görüşlerini desteklemek için “totem aşaması” kavramını örnek göstermektedir. Totem aşamasında klan olan kardeşleriyle bir araya gelerek sembolik babalarını öldürdüklerini ve onların etlerini yediklerini vurgular. Freud’a göre, erkek kardeşler totemi babanın cinsel gücüne sahip olmak için gerçekleştirmektedirler. Freud’a göre yamyamlıktan güç kazanmanın temelinde yatan güdü cinselliktir. Antropolog Richard E. Leakey ise benzer bağlamda kanibalizmin açlığın giderilmesine yönelik olmadığını, gerçekte tinsel ve büyüsel nedenlerden kaynaklandığını savunmaktadır. Bana göre insan psikolojisinde bu ilksel ve doğal ögeler zamanla evrim göstermektedir. Zamanın baskısına göre tepkisel bağlamda fakat farklı açılardan, Freud’un benzetmesinde olduğu gibi söylersek, kötülük totemleştirilir. Ben bugün terörü inanç bağlamında gerçekleştirilen terörü bu şekilde açıklıyorum. Terör, kanibalizm değil ama sonuçta insan halet-i ruhiyesiyle doğal bağı olan, sosyal, ekonomik, politik vs. çevresel ve dönemsel şartlardan etkilenen ve bazen tetiklenen kötü ve yine insana zarar veren bir davranıştır. Her şeyin başında konuya bu şekilde bakmakta yarar görmekteyim. Bu konu üzerine yakın zamanda Scientific American dergisinde bir inceleme yayımlandı. “Terörizmin Psikolojisi Özel Raporu”[1] adı ile yayımlanan inceleme bize bazı yeni bulguları ve önerileri sunuyor. Sosyal psikologlar Stephen D. Reicher ve S. Alexander Haslam’ın açıklamalarına göre “cihatçı terörist” (onlar İslami Terörist diyorlar,) olarak işaret edilebilecek kesimler çok dikkatle incelenmeliler. Canlı-intihar tipi bombalama eylemlerinden geniş kesimli katılımlara varana dek bu tür aşırılık içinde olanların psikolojileri incelenmiş ve bu kişilerin birer “psikopat” veya “sadist” olmadıkları anlaşılmıştır. Bu psikologlar yakın dönemde 30 bin kadar katılımcıyı bir çırpıda bünyesine katabilen bu kesimin korku salmak dışında bir konu yarattığını düşünmektedirler. Bu kesimin kendi içlerinde bile olsa bir övgüyü hakketmeleri, itibar görmeleri ve (kendilerine ait) adalete inanmaları farklı bir bakış açısını işaret eder nitelikte gösterilmektedir. Fikrimce bu tepkisel şekilde ortaya çıkan ama psikolojik tatmin olma biçimiyle yakın ilgili olan terörizm insana ait (Freud’un benzetmesiyle) totemleştirdiği bir davranış biçimidir ve bundan dolayı inanç temaları ile yakın bağı vardır. Hemen her inanç…

DEVAMINI OKUYUN