Soğuk Savaş 2.0

12 Aralık 2020
Okuyucu

2021 sütliman değil! 2021’de neler beklenir, uluslararası faaliyetler nasıl ilerleyecek, bir değerlendirme yapalım. Bu şekilde bir hafta sonu yazısı ile muhasebe yapmış olalım, sonra önümüze bakalım.

ABD’de Ocak 2021’de Beyaz Saray’da Başkanlık koltuğuna Joe Biden oturur. Donald Trump işine gücüne döner. Biden öyle güvercin değil, bildiğiniz şahindir. Değerlendirmelerde bunu en öne koyarak hareket etmek gerekir. Biden’ın arkasındaki yapılar ise Çin ile yeni bir Soğuk Savaş algısı içinde hareket etmektedirler. Buna Soğuk Savaş 2.0 denmektedir.

ABD, COVID-19 ekonomisini ilerletir, yaraları kapatır. Sonrası açık, her yönüyle Çin ile ilişkiler, Paris İklim Antlaşması, Avrupa Birliği (AB) ile ilişkiler, Rusya, Çin ve İran ile başta yeni nükleer antlaşmalar var. Küresel sistem bakımından Fed politikaları yine gündemde olur.

Ocak-Mart 2021 arasında lider ülkeler COVID-19 aşısını uygularlar ve dünyadan Nisan 2021 itibarıyla pandeminin gündemden düşmesi sağlanır.

Bu süreçte Çin güçlü teknoloji, üretim ve ticari uygulamaları ile ekonomik tablolarda ilerlemelerini piyasalara gösterir. Bir Kuşak Bir Yol İnisiyatifi (İpek Yolu projesi) hükümetlerce somutlaştırılmaya devam eder. Bu İpek Yolu projesi 65 ülkeyi ve 4,5 milyar insanı kapsayan, 25 trilyon dolarlık yatırımı esas alan bir projedir. Pekin’den Londra’ya başlanan 3 hattan oluşur: Arktik bölge (Kuzey Buz Denizi), tarihi karadan İpek Yolu ve Hint-Asya (Güney Çin Denizi’nden Hint Okyanusu’nu kat ederek geçen) hatlar.

Almanya ve İngiltere merkezli Avrupa politikalarının Atlantik’ten Pasifik’e her alanda kendini gösterme çabası ses getirir; ABD, Rusya ve Çin bu durumu dikkate alır.

ABD’nin yeni ittifak örgüsünde yer alan stratejik ortakları; Kanada, İngiltere, Hollanda, İtalya, Norveç, İsrail, Japonya, Güney Kore, Avustralya, Yeni Zelanda.

2021 ortalarından itibaren Rusya ve Çin müşterek askeri tatbikatlar yaparlar, bu tarihlerden sonra Asya’da askeri hareketlilik artar.

Yeniden NATO, diyebileceğimiz döneme girilir. NATO Baltık, Uzay ve Siber alanlarda tatbikatlar yapar. ABD bu tatbikatlarda yeni uygulamalarını ve kuvvetlerini gösterir.

Dünyada silahlanma artar, özellikle Güney Çin Denizi bölgesi daha çok adından duyurur.

Afrika kıtasının hâkimi neredeyse Çin oldu. ABD bu durumu dengelemek adına hamleler geliştirir.

Hindistan ve ABD arasında ileri düzeyde ticari anlaşmalar imzalanır ve ikili ilişkiler en üst seviyeye taşınmak istenir. Hindistan bir yandan ABD ile ticari ilişkilerini sürdürürken diğer yandan silahlanmasına ağırlık verir. 

Hindistan için bahar mevsiminden itibaren, Hint-Asya bölgesinde, Çin sınırı, Tibet, Afganistan, Pakistan, Bangladeş ekseninde gerilimler görülür.

Pasifik ekseninde askeri, politik ve ekonomik alanlar başta olmak kaydıyla Çin’e yönelik Tayvan, Hong Kong ve Güney Çin Denizi konuları önemli olmaya devam eder.

Şimdiden belirtileri alınan konuları işaret edelim: ABD, hedefinin Çin olduğu konularda ilişkilerinde askeri-güvenlik alanında gerilimi artırır, caydırıcılık, kararlılık, sert tavırlar kendini gösterir. Fed merkezli para ve mali politikalar, Fintech uygulamaları, Paris İklim Anlaşması gereği yaptırımlar stratejik manada öne çıkarılacak küresel meselelerdir. Almanya ABD’ye düşük karbon salınımı teknolojileri ve uygulamalarında küresel ortaklıklar teklif edecektir ve bu konularda Çin’i zorlayan politikalar belirginleştirilecektir. Buna karşılık Çin neoliberal-küresel yaklaşımlarla ekonomik işbirlikleri konusunu ileri sürmeye devam ediyor. Özellikle ASEAN’ı da içine alan şekilde Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) Anlaşması gerçekleşti, bu tip uygulamalarla ABD’nin stratejik eksenine karşı adımlar atmaya devam etmek isteyecektir. Ancak şurası açıktır, her yönüyle önümüzdeki yıllarda ABD ve Çin rekabeti hat safhada gelişecektir. Bundan böyle ABD’nin tek büyük rakibi Çin’dir. Rusya bu rekabetten yararlanacak hamleleri atmak isteyecek jeostratejik bir ülkedir. ABD, 2035 yılında Çin’in kendisini geçeceğini hesapladığından bu konuda ne gerekiyorsa yapacaktır.

Joe Biden yönetimi ile başlayacak yeni dönemde küresel ve bölgesel meseleler üzerine planlı faaliyetlerin başladığına tanık olacağız. Her şey sütliman değil!

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.

ÖNCEKİ YAZI

Türkiye ve Azerbaycan’dan Altılı Platform Önerisi

DİĞER YAZI

ABD’den Türkiye’ye Yaptırım ve Devamı

Politika 'ın son yazıları

20 views

Politikada Gri Kavramlar

Size politika amaçlı yapılan propaganda konusu içinde yer alan kavramsal bir temayı sunuyorum, grilik. Gri kavramların dış ve iç politika yansımalarına bakacağım. Özellikle ABD dış politikasında kendi çıkarına yaklaşımlar sergilemesi neticesinde görülen gri kavramlar konusunu işleyeceğim. Buna örnek olarak Filistin-İsrail, terörle mücadele, sözde soykırım tasarısı gibi konular da yer alacak.
101 views

Yerelde Yapısalcılık

Bir olaya bakış yöntemimde felsefe ve tarih olmaz ise ben bunu oldukça eksik görürüm. Hemen herkesin siyaset, seçim, belediye, vs. konuştuğu noktada ben, bu işte temel felsefe ve asıl stratejik açıklama nerede diye arıyorum. Dolayısıyla felsefi yaklaşım ve stratejik bakış tarzı siyaset üstüdür. Benim açıklamalarım bu noktada değerlidir; mevcut yapılanlar gibi değil, başka türlü tartışmaları kapsamaktadır. Açıkça yazayım: Kim kazanacak, iktidar veya muhalefet ne yapacak, türü ifadelerle değil; imar neye göre olmalı, altyapı ve üstyapı nasıl planlanmalı, ülke ekonomisine uyumluluk ne şekilde sağlanmalı, kanunlar ne içerikte olmalı, gibi piramidin üstündeki meseleler önemlidir.
152 views

Emperyalizm

Bugünün anlayışı, küresel imkanlar içinde sahip olunan alanları artırmak ve güçlenmek, değer üretimi rekabetinde gerilerde kalmamak fikri üzerinedir. Ruslar gibi sürekli “kahrolsun emperyalizm” diyeceğinize, “ben hangi değeri üretebiliyorum, hangi büyük pazarda kaça satıyorum,” diye bakın isterim. Bugün ülkeler bazında ABD, İngiltere, Çin, Japonya, Güney Kore, birlik bazında Avrupa Birliği, küresel şirketler bazında sürekli sayısı artan ve yenilik üretenler, esasen bunlar değerleri zorluyorlar ve muhatap alınıyorlar. Daha fazla muhatap alınabilmek için yapılması gerekenler belli! Olan şu: Muhatap alınanların ve değer üreticilerinin daha fazla yayılması fikri!..
161 views

Doku Bozumu

Bu makale Ortadoğu'da kangren olan meseleleri stratejik düzlemde incelemektedir. Mevcut dokuyu bozan yapay düşünceler ile gerçekte olanlar arasındaki farkı bütün çıplaklığıyla dile getirmektedir. Halen bölgede savaş, çatışma, suç, terör, işgal, soykırım, gibi pek çok olumsuzluk yaşanmaktadır. Uluslararası sistem bu olup bitene çare bulamamaktadır. Suriye, Irak, Lübnan, Yemen, Libya, gibi ülkelerin halkları harap ve bitap düşmüş durumdadırlar.
221 views

Devlet-dışı Aktörler

Burada gayet karmaşık, iç içe geçen ve masum insanların istismarına dönük olayları ihtiva eden, bütün gayrimeşru faaliyetleri, politikaları, planları ve operasyonları, terörizmden tutunuz, vekalet savaşlarına, buradan iç savaşlara, gri bölge operasyonlarına, meşru görünse de esasen çıkara hizmet edenlere, meşru siyaset yapmak ve bunu geliştirmek varken, siyaset alanını anti-demokratik yöntemlerle daraltanlara kadar, birçok durumu kısaca da olsa açıklama imkânımız oldu. Meşruluk ile gayrimeşruluk arasındaki perdeyi görmek veya belirlemek çok çok önemlidir. Ben de sizler de hep birlikte bu dünyada birer aktörüz, tıpkı devletler, hükümetler, liderler, şirketler, gibi. Politika, insana has bir yetenek, işlev ve özelliktir. Meşruiyet dahilinde kalabilmek çok önemlidir. İnsanlar, istikrar, barış ve esenlik içinde yaşamayı, gelişmeyi, evlatlarını refah ve güven içinde yetiştirmeyi istemektedir.
DÖNBAŞA

Okumadan Geçme