Gürsel Tokmakoğlu|
Okuyucu
|
Bu bir mukayese değil, sadece sayılarla ve denkliklerle ilgili bazı açıklamalar olacak. Neyi konu ediyoruz? Elbette son günlerin en önemli konusu olan Yunanistan’ı. Gelin gözden geçirelim.
Yunanlılarının her türlü sorununu halletmek için Avrupalı ağabeylerinin kapısını çalması tesadüf mi, adetten mi, bir yöntem mi? Yöntem, strateji diyelim hadi süslü söyleyelim, ama aslen Yunanlılar bunu adetten yapıyor, alışkanlık olmuş bir kere. Adetten hareken etmenin nedeni ne? Bir zaafiyet desem olur. Meseleyle kendisi baş edemiyorsa, hemen daha büyük ağabeylerinin koltuğuna sığınıyor, mızıkçı ve şımarık kardeş olarak.
Daha dün Avrupa Konseyi’ne gitti ve “beni koruyun” dedi, bunu gururuna yidirebiliyor. Sonuç ne? Yunanistan’ın dileğine 6 ülke; Almanya, İtalya, İspanya, Malta, Macaristan ve Bulgaristan “ret” dedi. Türkiye yalvarıp yakarmadı, sadece ilişkisinin devam ettiği ağabeylerle temas etti. AB Konsey Başkanı Charles Michel, Almanya Şansölyesi Angela Merkel…
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’yu Viyana’da kıstırıp şikayetçi olmaya çalıştılar. Buradan da bir sonuç almış olamaz.
Bu sıralarda Yunanistan’ın ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) dostları Avrupa Birliği’nden (AB) Fransa ve Orta Doğu’dan Mısır. İsrail ile de ilişkili olduğu noktalar var. Mısır devlet başkanı darbeci Abdulfettah es-Sisi ile hükümsüz bir Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) anlaşması yaptı. Mısır’ın halkı ve bazı bürokratlar bile bu anlaşmaya ilgi duymadılar. Yunanistan’ın başka bir darbeci dostu daha var, Libya’da Halife Hafter.
Yunanistan Türkiye’nin klasmanında değil! Türkiye Yunanistan’ı rakip görmüyor, komşu ülke ama tarih penceresiyle bakalım, Osmanlı zamanında idaresindeydi. Fransız İhtilali, yeni türeyen ulus devletlerin ayaklanmaları, Birini Dünya Savaşı ve İngiltere’nin taşeronluğu, hani o “Megali Idea” diyerek Türk topraklarına istilaya kalkışmaları. Sonuç belli!
Bugün durum nasıl? Türkiye’nin Akdeniz’de ve sınırlarının dibinde “fiili” olarak muhatapları ve rakipleri şöyle, sıralayalım: ABD, Rusya, Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, İspanya… Türkiye’nin yardım eli uzattığı ve işbirliğini kabul ettikleri kimler? Saymakla bitmez.
Bunlar ülkeler, küresel şirketler de bunu görmeye başladılar. Türkiye’nin hakları çerçevesinde güç mücadelesi süreçlerini iyi yönettikten sonra görülen şirketler kalıcı anlaşma yapılacak ortak olarak Türkiye’yi düşünmeye başladılar. Ama en azında bakın, Türkiye 2 sismik ve (son ilave olan Kanuni’yi de sayarsak) 3 sondaj gemisiyle Akdeniz’de ve Karadeniz’de, daha sonra Okyanuslara açılacak. Örneğin şirketlere şöyle diyor: “Petrol ve gaz nerede? Libya sahillerinde. O halde gel Libya ve petrol şirketi olarak seninle iş yapalım. Buralarda neokolonyal Fransa iş yapacağına, biz iş yapalım ve bu daha sağlıklı. Hem denizlerde ve havada savunma gücü olarak Türkiye garantör bir güç, kapasitesi test edildi.”
Yunanistan’ın ve GKRY’nin nesi var? Hukuksuzca ilan ettiği sahalar, hepsi bu. Kritik ve garantisi olmayan altı boş vaatler bunlar. Aklıselim insanlar bunları görebiliyor.
Her şey yolunda gitse ve bugün başlansa Doğu Akdeniz’de en azından 2035 yılı itibarıyla bir petrol veya gaz satışı yapılabilir. Diyelim sorun sürüyor, bu zamana kadar tırmanma, sürtüşme, gerginlik sürecek. Yunanistan bunu sürdürebilir mi? Hayır. AB mi omuzlayacak bütün yükü, Almanya mı mesela? Halen Yunanistan batmış haldeylen mi?
Burada 2009 krizi sonrası kurtarılamayan bir ülkeden bahsediyoruz. Yunanistan’ın toplam borcu 320 milyar Avro (Almanya’ya borç 68 milyar; Fransa’ya ise 44 milyar Avro; 30 milyar Avro kadar IMF’den aldılar). GSYİH bakımından son dönemdeki açığı yüzde 177. 2010’dan bu yana GSYİH’da gerileme yüzde 25. İşsizlik yüzde 26. Nüfus 11 milyon ve bunun yüzde 35’i 56 yaş üstü. Çocukları da çıkarın üretken potansiyel ya devlet memuru ya çiftçi. gençler Avrupa ülkelerindeler. Yaşlılar emeklilikle bütçeden para çekiyor.
Yunanistan üretmiyor, tüketiyor; hem kendi kesesinden değil, Avrupalıların kesesinden. Hem de bu küresel ekonomik krizde ve Ticaret Savaşları’nın olduğu zamanlarda. COVID-19’dan dolayı krizli dönem sürüyor.
Durum buysa 2035’e kadar Yunanistan krizi nasıl sürdürecek? Fransa bugün savaş gemileriyle Doğu Akdeniz’de Yunan savaş gemilerine destek veriyor, bu böyle mi devam edecek? Almanya denizcilerin maaşını daha ne kadar daha ödeyecek? Yunanistan kime güveniyor? Çalışıp borçlarını ödeyeceğine kriz çıkarıp, “Ben değil o yaptı,” diye çocukça bir politika güdüyor. Böyle bir Yunanistan Türkiye’ye rakip olabilir mi?
Yunanistan ve Türkiye iki komşu ülke olarak meselelerini bir araya gelerek çözebilirler. Kıbrıs konusu netleşti artık, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) adada eşit haklarıyla bağımsız ve bağlantısız bir ülke olacak, tanınacak, konu bitecek. Türkiye önerdiği gibi, Doğu Akdeniz’de kıyısı olan ülkelerle MEB anlaşmalarını yapmaya hazır. Hepsi bu!
