Türk F-35’leri Hakkında Gelişme

Bugün haberlere beşinci nesil F-35 Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) Programı Direktör Yardımcısı Koramiral Mat Winter’in, “2 adet F-35 savaş uçağı daha Mart 2019’da Türkiye’ye teslim edilecek, 100 uçağın teslimatında bir değişiklik olduğuna dair herhangi bir işaret yok,” bilgisi düştü ve oldukça heyecan yarattı. Bunun anlamı şöyle: Proje program ofisi faaliyetlerini devam ettiriyor ama politik sebeplerle teslim edilen uçakların ABD’den Türkiye’ye uçmalarına izin verilip verilmeyeceği henüz net değil. Bu konuyu bir kez daha gözden geçirelim.

Projenin bütçesi bakımından verilen bilgiler de var. ABD Savunma Bakanlığı projenin bütçesi için ilgili birimlerin 90 gün içinde Türkiye ile ilgili Kongre’ye rapor sunması gerekiyor. Winter, proje ofisi olarak biz çalışmamızı yapıyoruz ve zamanında bilgileri ulaştıracağız, şeklinde bir bilgi veriyor. Bakın bunlar teknik konular, politik değil.

Türkiye 21 Haziran 2018’de Ford Worth’ta 2 uçak teslim aldı ve pilotlarımız teknik ekiplerle birlikteler ve Arizona’da eğitimlerini sürdürüyorlar. Halen 12 personel Arizona’dadır.

28 Ağustos 2018’de bir ABD Kongre heyeti Türkiye’ye gelmiş ve temaslarda bulunmuşlardır. Kendileri proje ortaklığı gereği TAI tesislerinde üretilen F-35 parçaları da gösterildi. Verilen mesaj, bu bizim hakkımız, Washington bunu böyle bilsin, oldu.

Küresel çapta kullanılan müşterek silahlarla, ki bu F-35’ler de bunun bir parçasıdır, bir savunma sistemi kurmaya çalışan ABD’ye ilave olarak katılımcı ülkeler; Kanada, İngiltere, İtalya, Avustralya, Hollanda, Danimarka, Norveç, Japonya, Güney Kore ve Türkiye.

İsrail bu katılımcı ülkelerden değil ama ilk ABD dışında uçağın gönderildiği ve uçmaya başladığı ülke İsrail’dir. Demek ki projede ABD ile İsrail’i birlikte okumak gerekmektedir. Halen İsrail’in teslim aldığı F-35’ler test ve eğitimlerini Ortadoğu’da sürdürmektedir. Suriye’de düşürülen IL-20 uçağından sonra bu hafta Ruslar bölgeye S-400’leri intikal ettirdiler ve böylece taarruz-savunma bağlamında karşılıklı bir konumlanma söz konusu oldu.

Amerikalılar Türkiye’ye dönüp, siz de S-400 alırsanız F-35’lerin ülkenize uçması için kapıyı açmayız, diyorlar.

Öte yandan Çin, F-35’lere yakın bir savaş uçağı projesi olan J-20’leri geliştirmekle ilgili çalışmalarını sürdürüyor.

Biz bu konuları daha çok konuşacağız görülüyor.