Lavrov’un Ateşkes Açıklaması

Ermenistan’ın işgali altında bulunan Dağlık Karabağ dahil Azerbaycan toraklarındaki çatışmalarla ilgili Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in davetiyle, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un arabuluculuğunda Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Zohrab Mnatsakanyan Moskova’da istişare toplantısında bir araya geldiler. On saatten fazla süren toplantı sonrasında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ortak açıklamayı tek başına okudu.

Lavrov’un ateşkes ile ilgili yapılan toplantıdan sonra uluslararası arenaya karşı okuduğu metin şöyledir: “10 Ekim 2020’de (bugün) saat 12.00’dan itibaren insani yardım amaçlı olarak Uluslararası Kızılhaç Komitesinin arabuluculuğu ve kriterleri doğrultusunda esirlerin, tutsakların ve cenazelerin değişimi için ateşkes ilan edildi.Ateşkes rejiminin parametreleri üzerinde ayrıca çalışılacaktır. Azerbaycan ve Ermenistan’ın, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu eş başkanlarının arabuluculuğuyla meselenin çözümü prensipleri temelinde, erken barışçıl bir çözüme ulaşmak amacıyla esaslı müzakerelere başlayacaktır. Taraflar müzakere süreci formatının değişmediğini teyit etmektedir.“

Diplomatik Ateşkes

İlk planda açıklayayım, bu içinde “ateşkes” sözcüğünün geçtiği ama aslında en fazla “diplomatik ateşkes”anlamına gelebilecek, asla “askeri ateşkes” anlamı taşımayacak, Rusya girişiminin sonucunun dünyaya mesaj olarak verilmesidir.

Açıklamada en başta ateşkesin işaret ettiği insani faaliyetlerin ne şekilde sonuç vereceği ve buna ait bir zaman yok, üstelik diplomatik lisanla yazılmış sözcükler var, örneğin; esaslı ateşkes ve esaslı müzakereler, parametreler, erken çözüm var, bir diğer önemli nokta da Minsk Grubu’na sadece gönderme hüviyetinde diplomatik bir cümle kurulmuş haldedir.

Esaslı müzakere ne zaman ve hangi şartta başlayacak? Bu bilinmemektedir. Dolayısıyla bu metin Rusya açısından bir “diplomatik ateşkes” ifadesinden öte değildir. Mesaj Ermenistan’a destek veren ve Rusya’nın hedef olarak gördüğü Batı’yadır. Rusya, “Ben durumu kontrol ediyorum, karışmayın,” demektedir.

Cenevre Görüşmesi

Pazartesi günü Cenevre’de Azerbaycan ve Ermenistan arasında başlayacak bir toplantı olacak. İşte buraya Rusya elinde bir ateşkes girişimiyle, hem de insani işlevi olan tarzda bir çabayla gitmiş olacaktır.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Cenevre’de ateşkese uydum, ama kalıcı barış için olması gereken şartlar şunlardır diyecektir. Bu şartların en başında Ermenilerin işgal ettiği topraklardan çıkması olduğu bilinmektedir.

Paşinyan

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ne Erivan’ı ne de harekatın sürdüğü Karabağ’ı kontrol edebilir. Moskova zaman içinde bu Batı yanlısı yönetimi meşru yollarla uzaklaştırmak isteyecektir. Ancak bu süreçte kontrol etmesi zor Ermeni silahlı güçleri ve onunla birlikte hareket eden vekil unsurlar (teröristler, aşırı milliyetçi çeteler, milisler, paralı askerler) durumu istikrarsız hale getirmek isteyeceklerdir. Diğer yandan Paşinyan diaspora tarafından da rehin alınmış durumdadır. Bu durumda kukla pozisyonunda gösterilen Paşinyan asıl sorumlu kişi olmaya devam edecektir.

Azerbaycan’ın Açıklaması

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev ve Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ateşkesle ilgili açıklamalarda bulundu. Başlıklar neler? Şöyle: Rusya son günlerde dengeli politika izledi. Minsk eş başkanı ülkelerin değişmesi beklenmiyor. Türkiye’nin çözüm sürecine katılımı bekleniyor. Ermenistan görüşmelerde anlamsız konuları ele aldı. Ermenistan uluslararası hukuku ilk defa bozmuyor. Ermenistan ateşkesi bozuyor. Ermenistan’da iç karışıklık en üst seviyede. Ermenistan PKK ve diğer terör örgütlerinden destek aldı. Ateşkes insani sebeplerle yapıldı ve kısa sürelidir. Ateşkesi kabulle iyi niyetli olduğumuzu gösterdik. Prensipler Ermenistan’ın çekilme takvimini içeriyor. Azerbaycan müzakerelerin uzatılmasını kabul etmeyecek. Müzakereler kısa sürede çözüm getirmeli. Masada varız ama işgal bitmezse barış gelmez.

Çözüm

Azerbaycan Ordusu fiilen işgal altındaki toprakları geri aldığı taktirde sorun en kolay ve kalıcı şekilde çözülmüş olacak görünmektedir.