Dün ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Demokrat Nancy Pelosi, Başkan Donald Trump’ın, muhtemel rakibi eski Başkan yardımcılarından Joe Biden’ın işadamı oğlunun hukuki bir davası için Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenkskiy’e kendi lehine olabilcek bir şekilde baskı yaptığı nedenle azil sürecini başlatacaklarını açıkladı. Bugün bununla ilgili belgeler yayımlandı. Dünya bunu konuşuyor.
Seçimi dahil görev süresi içinde kendisinden en çok konuşulan ABD Başkanı olan Trump’ın son olarak bu tip ayıplı bir konuyla karşı karşıya kalması çok dikkat çekti. Elbette Trump asıl ayıplı kişinin Biden ve oğlu olduğunu savunuyor. ABD tarihinde azil konusu nadir olur ve aslında zor bir süreç şeklinde bilinir. Ancak bu kez suçlama ağırdır. Genel ifadeyle, görev yapan başkanın vatan hainliği yapması veya kendi çıkarına bir fiilde bulunması, rüşvet alması/vermesi (maddi olmayabilir,) gibi sebepler bu azil sürecinin başlatılması için yeterli görülür. Bir işadamı olan Trump için eski bir komedyen olan Zelenkskiy ile bu tür bir iş görüşmesi yapar gibi konuşması kendileri bakımından sorunlu olmayabilir. Ancak ABD yasaları bu tip konuları affetmemektedir.
Trump Zelenkskiy’e ne diyor? Beyaz Saray’da kayda alınan resmi telefon görüşmesinde kısaca, “Almanya, Avrupa senin için bir şey yapmıyor, buna karşılık ben yapıyorum, şimdi sen de benim için bir şey yap ve Biden’ın oğlunun şu işinde bana yardım et,” diyor Trump. Görüşme kayıtları basının elinde. Nasıl? Trump bu gizli kayıtları, “Başkanın talimatıyla gizliliği Tasnif Dışın’a düşürülmüştür,” denen evrakların herkesin eline geçmesini kendisi istiyor. Neden? Biden ve oğlunun yanlış işler yaptığını bugün de savunuyor.
Şimdi usul olarak ne yapılması gerekiyor? Önce halen Demokratların çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi bir araştırma yapıyor ve konuyu Senato’ya göndermek için oyluyor. Bu olur mu? Olur. Sonra? Senato’da oylanması gerekiyor. Halen Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Senato ise bu öneriyi net etmeyebilir. Ancak süreci uzatır. Dolayısıyla 2020 seçimlerine kadar bu prosedür yetişmeyebilir. Ancak ABD Başkanlık makamı bu süreç içinde sorunlu olur.
Bütün bunlar ABD’nin iç sorunu denebilir. Doğru ama ABD yönetimi hakkındaki bir konu aynı zamanda bütün dünyayı ilgilendiriyor. Trump, içinde Küreselci ve Neo-Liberallerin olduğu Demokratlara karşı, seçim kampanyası sürecinden bu yana Muhafazakar ve Cumhuriyetçi olarak sürekli eleştiride bulundu, ulusalcılığı savundu. Ticaret Savaşları konusu dahi tartışılan konulardan oldu. Trump’ın bir önceki Başkan Demokrat Barack Obama’yı her icraatında aşırı şekilde eleştirmesi çok dikkat çekti. Obama ne yaptıysa Trump iptal etti ve tersini yaptı. Bu gibi temel konuların yanısıra Trump’ın söylemi de eleştirilen bir konu oldu. Son olarak Trump Birleşmiş Milletler Genel Kurulu konuşmasında, “Gelecek küreselcilerin değil, vatanseverlerindir!” dedi.
Bütün bunlar dünyada var olan kaotik şartları daha da olumsuz etkileyecek bir zamanın yaşanabileceğini işaret ediyor. Trump hakkında “topal ördek oldu bile” deniyor. Bürokrasi ile Trump’ın karşı karşıya kalması dahi dünya meselelerinde bazı belirsizliklerin önünü açabilir. Şimdi dünya daha zor bir merhaleye girmiş oldu. Kendini güçlü addeden Çin, Rusya ve Avrupa gibi güçler, kendi politikalarında daha cüretkar hareket edebilirler.
