Yapay İstihbarat

Siber Savaş alanında oyuncular gelişim gösterdiler. ABD Savunma Bakanlığı yakın zamanda yeni bir uygulamayı devreye koydu. Bununla büyük ölçekli otomatik dezenformasyon ve bu tür saldırılara karşı koyma imkanları geliştirilmek isteniyor. Böyle bakılırsa tehdidin ne denli farklılaştığını da anlamamız gerekiyor. Her türlü medya manipülasyonlarının en hızlı tespiti ve önlem alınması bir ülke güvenliğinin de asıl çabaları içine girdi.

Yeni kavram, Yapay İstihbarat! Yapay Zekayı (AI) biliyoruz. Elbette AI bu konunun tam da merkezindedir. Bunun yanı sıra servis ve güvenlik faaliyeti bağlamındaki istihbarattan bahsediyorum. Nedir bu? Üretilmiş her türlü sahte görüntü, ses ve videolarla sanal alemde hasma çok yönlü ve kaynaktan saldırmak için çalışan otomatik propaganda yazılımlarına ve alınan karşı önlemlere Yapay İstihbarat denmektedir. Semantik programlarla çalışan siber taarruz ve savunma birimleri Yapay İstihbarat içinde rol almaktadırlar. ABD’de bu konudaki tüm faaliyetler Siber Komutanlık çerçevesinde yürütülmektedir. Savunma İleri Araştırma Projeleri Ajansı (The Defense Advanced Research Projects Agency, DARPA) gerekli tedbirleri geliştirmek için üs olarak seçilmiştir.

ABD bu tür bir çalışmayı öne aldı. Neden? 2016 Başkanlık seçimlerine Rusya kaynaklı otomatik manipülasyon yapılmış idi. 2020 seçimlerinde bu tip saldırıların olmamasını ve demokratik iradenin sağlam temelleriyle gerçekleşmesini hedef olarak ortaya koydular. Donald Trump bu konuda yürütülecek faaliyetlere önem vermektedir.

Bu şartlar içinde Yapay İstihbarat faaliyeti daha bilinir ortaya çıkmıştır. ABD’de DARPA bu konuyu etraflıca ele almaktadır. Küresel çapta yönlendirilen gelişmiş dezenformasyon teknolojilerini kullanarak gerçekleştirilen derin sahtecilik (deepfakes) amacıyla yönlendirilen taktikler sürekli kendini değiştirmekte, geliştirmekte ve örtmektedir. Bu yönüyle konu gayet endişe verici hüviyettedir. DARPA, kullanılan teknolojinin kabiliyetleri karşısında alınmış tedbirleri içeren sistemlerin yetersiz kaldığını rapor etmektedir. Buna dayalı olarak kendini garanti içinde hissedebilecek yöntemlerin bulunmasına çalışılmaktadır.

Zafiyet konuları neler? Tespit tekniklerinin ve algılama araçlarının aldatılmaya açık olduğu ve anlamsal hataların çokça görüldüğü söylenmektedir. Öğrenen sistemler (makine öğrenmesi) geliştirilmektedir. Makinelere bu eksikliklerle dolu alanları yakalama yöntemleri öğretilmeye çalışılmaktadır. Ancak bu alanda henüz emekleme safhasında olunduğu bilinmektedir. Bugün için her şartta saldırganların yöntemlerinin altında kalınmakta ve yöntem öğreninceye kadar etkisi altında kalınmaktadır. Ayrıca medya kullanıcılarının sayısı çok fazladır, buralara çok çeşitli ve sayısız kaynaktan ileti gönderilmektedir. Bu kaynak değişkenliği ve çokluğu durumun üstesinden gelinecek hızı yakalamakta yeni tedbirler geliştirilmesini gerekli kılmaktadır. Bu zaaflara tedbir olarak DARPA semantik çalışmalar üzerine odaklanmıştır. Bunun için zaman ihtiyacı olduğu açık.

Bilinen yöntemler var: Elektronik İstihbarat (ELINT), Sinyal İstihbaratı (SIGINT) ve Muhabere İstihbaratı (COMINT). Buna göre çalışan ve özellikle donatılmış uçaklarla hedefte etkili olunmakta. Düşmana uçaklarla veya yerdeki istasyonlarla Elektromanyetik Saldırılar yapılabilmektedir. Siber Harp için bu da bir konudur. Gelecekte ise AI ile çalışan ve uzayda grid oluşturmuş uydular kullanılarak, gelişmiş internet atmosferinde, tüm dünyada etkili olan algı yönetimi ve yaratılmış gerçeklik saldırıları gerçekleştirilecek. Tam tersine, bunlara göre önlemler de olacak. Bunları 2015’lerden itibaren yaşayacağız.

Gelelim Türkiye’ye. Ne durumdayız diye sormamız bile güç. İleri teknolojide milli kabiliyetlerle çalışmaların başlatılması acil bir konudur. Ancak bundan böyle Türkiye’ye dair her türlü konu için Siber Savaş olgusu içindeki Yapay İstihbarat saldırılarının gerçekleşme ihtimali çok yüksektir. Öncelikle halkımızın medyayı kullanırken bilinçli olmaları gerekmektedir.