Soğuk Savaş sonrasından bugüne Orta Doğu’da (veya Doğu Akdeniz’de) kalan Rus üsleri Suriye’dedir. Suriye sınırları içinde Rusya’nın deniz, hava ve kara birlikleri ve istihbarat üniteleri yer alır. Amerika başta olmak üzere Batı ve NATO açısından bölgedeki bu son kalelerin Ruslar tarafından boşaltılması önemli bir hedef niteliği taşır.
Halbuki bölgeden Rusların uzaklaştırılması sorununun halli için süreçler çok başka olaylarla birlikte ve içiçe şekilde yürümektedir. Bunlar; Suriye’de rejimin değiştirilmesi ve bölgesel barışın tesisi olarak işlem görülmektedir. Her biri başka soruları beraberinde getirir. Örneğin, bölgesel barış için Batı yeni bir sınır düzenlemesine mi ihtiyaç duymaktadır, gibi… Böyle ise masaya kimler oturmalıdır?
BM’de yapılan son zirvede Obama Putin’e, “Esad’ı destekleme, Suriye’ye barış gelirse mülteci sorunu da çözülür, IŞİD tehdidine birlikte çaba sarfedelim,” ikazını yapmış olabilir. Alenen, “Oradan çek git,” diyecek değil ya! Derse alacağı cevap belli; sen de şuradan git vs. Ya Putin nasıl cevap vermiş olabilir? Sözle ne dediği önemli değil ama fiilen yaptıkları herşeyden daha fazla önem kazandı. Esad muhaliflerine (bunların içinde Türkmenler de var,) saldırılar yapıldı, keşif faaliyetleri artırıldı, bu operasyonlarda Türk hava sahası ihlal edildi.
Suriye krizinde Esad ordusunun gücünü bitirmeye yakın olduğu, bu nedenle Ruslar inisiyatifi ele aldı, diyen olabilir. Başka bir görüşle, Suriye’de son taşlar yerlerinden oynadı, diye bakılabilir. Ama sonuçta şu an için Rusya ile Türkiye’den dolayı NATO karşı karşıyadır. Önemli olan süreci iyi yönetebilmektir.
Bütün bu süreçte ABD, Avrupa ve NATO karşı tepki verdi ve Türkiye’nin arkasında olduklarını söyledi. Peki, Türkiye için amaç esasen Suriye’deki Rus varlığının evine dönüp dönmemesi miydi? Hayır. Ama ABD ve Batı’nın bu planı içinde Türkiye istemeden de olsa sorunun ana aktörü oldu. Eğer yarın Ruslar son kalesini terkederken Türkiye ile sorunlu ayrılırsa bunun anlamı ilerideki olaylar için birbirlerine dostane yaklaşamayacaklarıdır. Bu uğurda Suriye’deki Türkmenleri de Ruslar tarafından taarruza uğramaları Türkiye’ye bir ikaz niteliği taşımaktadır. Hele bir de Türkiye sınır ihlallerine ateşle karşılık verirse durum çok daha derinleşmiş olur. Bütün bu gibi hususlarda Türkiye her türlü olasılığı hesap etmiş ve kararlı bir halde mi dersiniz?
Başından beri düşünelim, ortadaki tablo karışıktır ve Türkiye-Türkmenler neyin vebalini ödemekteler, bunun iyi cevaplanması gerekir. En azından bugün sınır ihlali doğru okunmalıdır.
