NATO 2030

Dün NATO 2030 Girişimi için Dışişleri Bakanları toplantı yaptılar. Müttefik Dışişleri Bakanları NATO 2030 için anlaşmaya vardırlar. 14 Haziran’da Genel Sekreter Jean Stoltenberg’in yapacağı konuşma NATO 2030 olacak. Peki nedir bu NATO 2030?

Haziran 2020’de Stoltenberg, NATO 2030 için önceliklerini ortaya koydu. Şöyle ki: “NATO’nun askeri olarak güçlü kalmasını, siyasi olarak daha da güçlenmesini ve daha küresel bir yaklaşım benimsemesini sağlamak.” NATO 2030, Genel Sekreterin çalışmalarını desteklemek için müttefik parlamenterleri, sivil toplumu, kamu ve özel sektör uzmanlarını ve gençleri bir araya getirerek NATO’yu daha da güçlü bir İttifak haline getirme konusunda yeni fikirler sunmaktadır.

NATO Genel Sekreter Yardımcısı General Mircea Geoană, “Toplumlarımız teknolojiye hazır olmalı ve teknoloji sektör güvenliğimiz hazır. NATO, çatışmaların mermiler ve zırhlılarla olduğu kadar baytlar ve büyük verilerle tanımlandığı savaş alanında rekabet etmeye devam etmelidir.”

Geoană şöyle devam etti: “Koronavirüs genellikle bir siyah kuğu olayı olarak anılır. Yüksek etki, ancak son derece olasılık dışı. Oysa gelişen teknoloji daha çok gri bir gergedan gibidir. Yüksek etki ve yüksek ihtimal. Hepimiz geldiğini görüyoruz. Bunu görmezden gelirsek, bu bizim sorumluluğumuzda olacaktır.” 

Burada yeni olan ifade ne, bilinmedin bir konu mu var? Basit, küreselleşme ve ABD politikası, Demokrat Joe Biden yönetimini seçen aklın politik vizyonu NATO’ya da formülleştirilebilir. Şöyle ifade edilebilir: Değerlerini paylaşmayan veya aynı kurallara uymayan ülkelerle olan mesele NATO’nun da meselesi halindedir. Burada bir meydan okuma var. NATO üyesi ülkelerden aranacak değerin özü bu olacakken, hasım ülkeler (örneğin Rusya ve Çin) bu değerler ölçüsünde ele alınacak.

Tehdit tanımlamasında neler var? Ülkesel bazda temel tehdit Rusya ve Çin. NATO 2030 diğer alanları şöyle işaret etmekte: gelişen ve yıkıcı teknolojiler, terörizm, silahların kontrolü ve nükleer kararlılık, enerji güvenliği, iklim ve yeşil savunma, insanın güvenliği, pandemiler ve siber tehditler, dış uzay, stratejik iletişim, kamu diplomasisi ve dezenformasyonla mücadele. 

Buna ilave olarak, NATO bir kuzey Atlantik paktı olduğuna göre, “güney” şeklinde ifade edilen coğrafyalarda ilerleme kaydedecek her türlü detay hesaba katılmaktadır. Burada neler var? Rusya’nın Akdeniz’deki faaliyetlerinden itibaren başlıyor, Rusya ve Çin’in Afrika, Güney Asya, Arap ülkeleri üzerindeki etkilerini içeriyor ve Çin’in bütünüyle ilgi alanını kapsıyor.

Avrupa-Atlantik bölgesinin 360 derece savunulması konusu sadece silahla değil, aynı zamanda bir taraftan demokrasi ve insan haklarıyla, diğer taraftan yeni teknolojilerle yaşamın doğru noktalarda kurgulanması yönelimiyle ilgilidir.

NATO’nun en başından beri savunma işbirliği ilk ve en acil gereklilik oldu. Ancak bugün durum biraz daha farklı görünüyor. Güvenliğin bugün askeri meselelerden çok daha fazlası olduğu anlaşılıyor. Antlaşma’nın imzalanmasından bu yana giderek daha fazla fark edilen bir husus olarak, küresel çapta insanın yaşam kalitesi ve yönlendirilmesi husus öne çıkmış durumda. Siyasi istişare ve ekonomik işbirliğinin güçlendirilmesi, kaynakların geliştirilmesi, eğitimde ve kamu anlayışında ilerleme, tüm bunlar, bir ulusun veya bir ittifakın güvenliğinin korunması için bina edilmesi gereken noktalar olmaktadır. Bunlar bir savaş gemisi veya bir ordunun donatılması kadar önemli görülmektedir. Örneğin NATO’nun bu denli ekonomi ve sosyo-politik konulara ilişkin girdilerde bulunduğunu 2021 sonrasında hissedeceğiz.

Ayın 14’ünde Stoltenberg sonucu anons edecek, daha net anlayabileceğiz. ABD Başkanı Joe Biden’ın da katılacağı NATO zirvesi bu projeler bakımından önemseniyor. Zirvenin genel çerçevesini bu noktalara oturtmak gerekiyor. Türkiye şimdiden bu konuda olumlu tarafta olduğunu işaret etti. ABD makamları NATO 2030’un hayata geçirilmesini istiyorlar. Peki hem ittifak içindekilere hem de hasımlara ve ilgilenilen alanlara karşı tam olarak ne tür yükler gelecek, şimdiden düşünebiliyor muyuz?

NOT: Fikri mülkiyet hakları gereği bu bilgileri referans vererek kullanabilirsiniz.

Gürsel Tokmakoğlu