Kongre Türkiye’ye F-35 Kısıtlamasını Ele Alacak

F-35’lerin durumuna ilişkin yeni bir gelişme: Cumhuriyetçi Senatör Marco Rubio ve Demokrat Senatör Bob Menendez tarafından Amerika Birleşik Devletleri Kongresine Türkiye’ye kısıtlamalar getirilmesi hakkında bir karar tasarısı sundu. Nedir bu tasarı?

ABD’nde bu iki senatör F-35 savaş uçaklarının Türkiye’ye teslimatı ile ilgili “kısıtlama” getiren maddeleri içeren tasarıyı Kongre’ye sundu. Kısıtlamanın içeriği kısaca şöyle: “Kaynak ayrılmasının, Türkiye’ye bazı hakların devrinin ve teknik verilen kısıtlanması.” Tasarıda sadece uçaklar değil, beraberindeki uçuş destek üniteleri, hangarlar, vs. içerilmektedir. En büyük kısıtlama, “uçakların fiziken Türkiye’ye transferine müsaade edilmemesi” hususudur. Tasarının istisnalar bölümündeki maddede, Türk hükümetinin S-400 alımından vazgeçtiğini Amerikan Kongresi’ne yazılı bir şekilde bildirmesi halinde ABD başkanının söz konusu kısıtlamaları kaldırabileceği yer alıyor.

Kısıtlamanın hukuki gerekçesi ne? “S-400 ile F-35 teknik bakımdan birlikte uçamazlar, bu ABD teknolojisi için büyük bir risk. Bu tür riskler ABD tarafından 2017’de kabul edilen “Avrupa ve Avrasya’da Rus Etkisini Azaltma Kanunu” ile açıklanmıştır. Ayrıca bütün bu hususlar NATO Anlaşmasına terstir.” Böyle ifade ediliyor ve ekleniyor, “S-400’ler ve F-35’ler birlikte Türkiye’nin elinde olursa, bu durum Amerikan ordusunun kendisini ve koalisyon içerisinde gerçekleştirdiği operasyonlarını olumsuz etkiler ve Birleşik Devletler ile Türkiye arasındaki savunma işbirliğine zarar verecek gelişmeler yaşanır.”

Bu hukuki gerekçeler Türkiye’yi ne derecede bağlar? Daha önce NATO ülkelerine verilen S-300’ler Türkiye tarafından emsal gösterilebilir mi? Gösterilirse bunun Senatoda verilecek karara etkisi olur mu? Görülen odur ki F-35 ve S-400 konusu ABD tarafından doğrudan politika gereği ele alınıyor. Bu noktada ABD’nin Türkiye’ye yönelik uygulayacağı politik yaklaşım her şeyden önemli olacak.

Bu demektir ki Türkiye ABD’de 100 uçaktan oluşan bir hava gücü kurma ve idame ettirme işine şimdiden soyunmalı, başka çare kaldı mı?