Gürsel Tokmakoğlu|
Okuyucu
|
Bugünlerde Libya’da meşru yönetim olan Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) askeri güçleri sahada ilerledikçe, buna karşılık darbeci Halife Hafter geriledikçe ‘ateşkes’ konusu daha fazla gündeme gelir oldu. Peki, bir ateşkes olacak ise şartları nasıl olur, inceleyelim.
Geçen hafta UMH Başkanı Fayez es Serrac Ankara’daydı. Yardımcısı ise önce Moskova’ya uğrayıp Ankara’daki heyete dahil oldu. Aynı zaman periyodunda darbeci Hafter de Mısır’da yine bir darbeci olan Devlet Başkanı Abdulfettah el Sisi’nin konuğu idi. Bu hafta ise Hafter Moskova yolunda.
Mısır’ın Libya sınırına askeri sevkiyatı yaptığı haberleri var. UMH güçleri Sirte ve Cufra istikametlerinde ülkenin doğusuna doğru ilerleyişlerini sürdürüyor, Hafter’in askeri destekçileri bir bir çözülüyor, taraf değiştiriyor.
Diplomasiden devam edelim. Birleşmiş Milletler (BM) Libya Temsilcisi Gassam Salame bütün olanları izliyor ve esasen ateşkesin şartlarına dönük durumun olgunlaşmasını istiyor. Almanya ise Ocak ayı başında gerçekleşen Berlin Konferansı’nın devamını ve alınan ateşkes kararının fiilen ‘kalıcı’ hale gelmesini, dolayısıyla Hafter’in bir önceki zirvede alınan kararları imzalamasını istiyor. Bilindiği gibi Hafter hem Moskova’dan hem de Berlin’den ateşkes anlaşması metnini imzalamadan kaçmıştı ve buna karşılık UMH Başkanı Serrac ise dokümanlara imza atmıştı.
Türkiye askeri değil siyasi çözümden yanadır. Ancak bunun altının doldurulması halinde gayrimeşru Hafter güçlerinin silah bırakması gerekir. Esasen biz de bu yazımızda bu meseleyi işlemekteyiz.
Rusya’nın Libya’da siyasi çözüme dayalı girişimi olacak ise Türkiye ile beraber yürüyebilir, tıpkı Almanya veya diğer barış çabası içinde olanlar gibi. Ancak Libya’da gayrimeşru tarafa Rusya el altından destek verirse ve sahada dengelerin meşru yönetim UMH’nin aleyhine gelişmesine sebep olur ise buna Türkiye asla izin vermez, olanları kabul de etmez.
Bu çerçevede önce ateşkesin ‘silah bırakmak’ olarak ‘geçici’ hali söz konusu olur ve bu önemlidir. Ne için? ‘Kalıcı’ olması için. ‘Kalıcı ateşkes’ ise bazı şartlarla ilgili olarak gerçekleşir. Bu şartlar neler olacaktır?
Kalıcı ateşkes şartları:
- Hafter mevcut ülkeyi tamamen ele geçirme davasından vaz geçer, silahlı mücadeleyi bırakır, sivil elbise giyer ve siyasi çözüme bir Libya politikacısı olarak dahil olur.
- Hafter’e destek veren bütün resmî davetsizler, gayrimeşru güçler, teröristler ve yabancı askerler ülkeyi derhal terk ederler, içeride kalmak isteyen olur ise UMH’ye silah bırakarak teslim olurlar.
- Siyasi ilerleme BM’nin tanıdığı UMH otoritesinde ilerleyeceğinden Tobruk Hükümeti Trablus’a taşınır.
İşte bu çerçevede bir karara Hafter imza atar ve Tobruk Meclis Başkanı Akile Salih de bu yönde hareket eder ise Libya’da siyasi çözüm kapısı açılmış olur.
Gürsel Tokmakoğlu
