Yeni Karma Eğitim

Her fırsatta eğitimin önemini vurgularız. Hatta içerikte sürekli değişiklikler yapmak isteriz. Ancak günümüzde ortaya çıka yeni imkanlar bizi içerikten çok yöntemlerin üzerinde durmamızı gerektiriyor. Dolayısıyla eskinin karma eğitimiyle yeni olanınki bile değişiyor. Bakın size bir örnek… 

Bugün dünyada internetin ve teknolojik cihazların yaygınlaşmasının getirisi olarak eğitim ve öğretimde bazı değişik uygulamaların gelişmesi de kaçınılmaz oldu. Buna bağlı olarak sınıfta yürütülen modern olarak bilinene akıllı tahta gibi uygulamaların çok daha ilerisine geçildiğini düşününce Türkiye gibi ülkelerde iki yönlü yararın sağlanabileceği bazı uygulamaları da gerçekleştirmenin zamanının geldiğini hatırlatmakta yarar görülmektedir. Bu yararlar öğrenciyi internetin getirdiği olumsuz alışkanlıklardan uzaklaştırıp gerçek ve yararlı alışkanlıkların edinilmesi ve eğitim öğretimde azami etkinliğin sağlanarak çağın gerektirdiği metotları gerçekleştirmektir.

“Yeni karma eğitim” deyince ilk akla gelen konu şu olmalıdır: “On-line eğitim” ile “okul eğitiminin” karma hale getirilmesi. “On-line eğitim”, sınıfta veya evde, uzaktan veya sınıf eğitimin uygulandığı, bilgisayara bağlantılı olarak yürütülen eğitimdir. Çoğu kişi tarafından evde sanal sınıf oluşturularak yapılan uygulama bilinmektedir. Bu tanım daha kapsamlıdır. Sanal sınıfı da içine alır. Ama asıl hedef sürekli bağlantı halinde olunan interaktif eğitim sürecidir. “Okul eğitimi” ise en son teknolojiye kavuşmuş sınıflardaki bilgisayar destekli eğitimdir. Karma deyince akla bunların tümünün yürütüldüğü örgün ve sürekli eğitim stratejisidir.

Buna göre her öğrencinin dizüstü bilgisayarı, akıllı telefonu, programı, sosyal ağ adresleri ve seçili uygulamaları bulunmalıdır. Okuldaki gerekli üniteler, öğretmenler de aynı türden yapıları sağlanır. Dersler ve ödevler sürekli iletişim, soru-cevap usulleriyle en iyi şekle getirilir. Gerekli anlatımlar ve sınavlar bu ortamda yapılabilir, dersler pekiştirilebilir, ilave materyalle eğitim desteklenebilir. Anında araştırma ve sunumlar yapılabilir.

Okul bir eğitim ortamıdır. Değişik alanlarda uzmanlaşmış öğretmen ve idareciler; klasik ve sanal derslikler laboratuvarlar ve kütüphaneler vardır. Yüz yüze eğitimin getirdiği bütün yararlar okul ortamında yaratılabilir.

Ev de bir eğitim ortamıdır. Hatta hayvanat bahçesi veya müze gibi gezip inceleme yapılabilen yerler de buna dâhildir. Tümü bizzat yerinde görmek suretiyle yarar sağlayabileceği gibi, özel hazırlanmış eğitim materyalleri ile sanal ortamda da yararlı hale getirilebilir. Hiç fil görmemiş bir çocuğa resim üzerinde fil göstermek bir derece yararlıdır. Ancak gerekirse yerinde eğitim verilir.

Esasında etkinliklerin okul ortamında tamamlanması, gezi ve incelemelerin yerinde yapılması temel düşünce tarzıdır. Ancak evde ve okulda, hatta bazı durumlarda seyahatteyken, eğitimden alınacak verimi asgari orana çıkarabilmek için günümüzün her imkânından yararlanılmalıdır. Özellikle de öğretmenlerle öğrenciler evde veya tatildeyken birbirleriyle sürekli irtibatta olmalıdır.

Yaşanan kent, bölge, ülke ve hatta küre bir okul ortamı haline dönüştürülebilir. Öğrenci sadece kendi okulundaki öğretmenlerle değil, akredite olmuş veya tanınmış öğretmenlere de istediğinde ulaşabilecek bir düzen sağlanabilir. Bu da en azında bilgi çağında her şeyin yapılabileceğinin kanıtıdır. Örneğin okullar zincirinin akredite olan yurtdışındaki öğretmenleri de öğrenci için bir istendiğinde aranabilecek öğretmen konumuna getirilebilir. Bu da öğrenciye avantaj kazandırır, eğitim kurumunun başarısını artırır.

Bütün mesele bağlanabilmek, erişebilmek ve iletişimi etkinleştirebilmektir. Etkinlik, yararlılık, sürekli aktif olma, elastikiyet, sürat ve pekiştirme gücü gibi bazı ilkelerle bu yeni karma eğitim yapısı gerçekleştirilebilir.

Teknolojiden, yeniliklerden veya uygulamalardan saklanarak veya kaçarak ileriye gidilemez. Ancak sorumluluk düzeni, yararlı kullanım kuralları yerleştirilmiş alışkanlık alanları ile teşkil edilebilir. Öğrenciler birbirine laf olsun babından ve alışkanlık olunca da farkında olmadan “n’ber” diye mesaj atacağına, öğretmenin sosyal ağ hesabından bazı sorularına cevap bulabilir, yararsız bir video seyredileceğine bir simülasyonun bütün yönleriyle izlenmesi sağlanabilir. Bu tür işler yerleşince de örneğin bilgisayar yerinde kullanılmış hale gelir.

Bazı örnekler verelim. “Edudemic”[i] sitesinde yer alan bir makaleye göre öğretmenlerin en fazla tercih ettiği gereçler şöyle listelenmektedir: Google Apps, Twitter, Skype, YouTube, Evernote, Dropbox, Edmodo, Class Dojo, WordPress, Socrative.

Belki tam bu isimle olmasa da Türkiye’de dahi bu tür uygulamaları başlatan eğitim kurumları var. Bilinçli şekilde bunu programlarına koydularsa ne mutlu onlara. Eleştiriler de çok olacak. Şöyle ki; “Kitabı defteri olmayanın akıllı telefonu mu var?” gibi… Dünyanın ileri ülkeleri işlerini halletmiş görünüyor ve yeni karma eğitimi tanımlamışlar, uygulamaya koymuşlar bile. O halde eğitime bakarken yelpazenin ne denli genişlediğine de bakmak gerektiğini hatırlamamız açısından bunu önemli görebiliriz. Hatta ilgili bakanlıkların çabalarını da bu yönde değerlendirebiliriz. Bilindiği gibi bazı projeler uygulamaya kondu bile… Şimdi bunları ilerletmek ve içini doldurmak daha önemli gibi görülüyor.

Ancak en başta bilinçlenmek ve anlayış birliği sağlamak esastır. Değil mi?

Eğitimi kendi çağının gereklerine süratle sokabilen toplumlar, bütün olumsuzlukları en aza indirgeyecek ve hatta ortadan kaldırabilecek yöntemleri küçük düzenlemelerle gerçekleştirebilir ise bunun yararının fazlasıyla alacaklardır.