Gürsel Tokmakoğlu|
Okuyucu
|
Rusya birlikleri Mariupol’u aldılar. Ama bu savaş bitmedi, sanki bitsin de istenmiyor. Bu analizde; Mariupol konusu, Rusların yeni hedefinin neresi olduğu, savaşı sürdürmek isteyen ABD ve İngiltere’nin yaklaşımları ile Rusya tarafının verdiği tepkileri, Çin Devlet Başkanı Xİ’den bir uyarı var, yeniden Soğuk Savaş’ı çağrıştıran gelişmelerin olmasından memnun olmadığını ifade etti, bu hususu, son olarak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun barış çabalarını inceleyeceğim.
Süreci kesintisiz görmek için aşağıdaki akışa bakınız:
RUSYA MARİUPOL’DE KONTROL SAĞLADI
Rusya güçleri savaşın 57nci gününde (G57) Mariupol’ü aldı. Hatırlanacaktır, Rus birlikleri 6-12 Nisan’da bölgedeki birliklerini takviye edilmişti. Başarısızlığı görülen Rusya’nın “Özel Operasyon”, yani Ukrayna Savaşı komutanı değiştirildi. General Dvornikov bu göreve atandı. En büyük değişiklik 25 Mart’ta gelmişti. Savaşta İkinci Safha başladı, dendi. Kiev ile Chernikov’dan birlikler geri çekilerek Donbass’a gönderildi. Bunlar sonuç almak için Putin’in müdahaleleriydi.
Mariupol kentinin alınması Rusya için önemliydi. Hem Azak Denizi tamamen Rusya kontrollerine geçti hem de Kırım-Donbass kara köprüsü kesintisiz hale getirildi.
YENİ HEDEF KRAMATORSK
Rus Ordusu Donbass bölgesinde Ukrayna’ya ve özellikle Kramatorsk kasabasındaki Ukrayna birliklerine acır silahlarla yükleniyor. Bugünlerde Rus birliklerinin roketleriyle, topçularıyla ve uçaklarıyla yıkıcı ve vurucu taarruzlar yapıyor. Kramatorsk’a doğru ilerleme başladı, şeklinde haberler de gelmektedir. Diğer yandan Mariupol direnişi bugün bitti. Şimdi masada Donbass ve Kırım var.
SAVAŞ SÜRER Mİ?
Şöyle bakalım, Rusya, Kiev’de başarılı olamadı. Ukrayna savaşıyor ve süreçte belirleyici olabiliyor. ABD ve ortakları bunu gördü ve ABD ile İngiltere’nin savaşın uzamasından yana girdileri oluyor. Yine de savaş Vladimir Putin kaybettiğini fark ettiğinde sona erecektir.
Putin düşünmeye başladı, “ne zaman ve hangi şartlarda buradan kurtulayım,” şeklinde. Savaş uzadıkça sahadaki durum Rusya’ya aşırı yük getirecek ve savaşın maliyeti Rusya için sürdürülemez hale gelecektir.
ABD Başkanı Joe Biden bu gelişmelerden memnun olmalı. Çünkü 2019’da yapılan plan tuttu! Boris Johnson de öyle. Avrupa rahatladı. Yardımlar ve Kiev ziyaretleri sürüyor…
ABD’nin Eski Moskova Büyükelçisi Michael McFaul Washington Post’ta (bugünkü gazete) yazmış, “Ukraynalılar eninde sonunda Vladimir Putin’in ordusunu yenecek. Ukrayna bir kez daha egemen ve özgür olacak. Sadece iki soru cevapsız: Bu ne kadar sürecek? Ve Putin’in askerleri nihayet ayrılmadan önce kaç Ukraynalının ölmesi gerekecek?”
Ben McFaul’un açıklamasını şöyle tercüme ettim: “Putin’e düşen ne kadar ve ne zaman şeklindeki kararı vermek olacak.”
Sembolik Rusya’nın 9 Mayıs bayramı Ukrayna Savaşını sonlandırmak ve Putin’e “onurlu çıkış” vermek için önemlidir. Yaklaşık bir aydır bu konu konuşuluyor, hatta bir beklenti bile oluşturdu. Ayrıca son bir haftadır sahada bunun emarelerini de görmekteyiz. Ancak barış olur mu?
Kremlin’in verdiği sinyaller önemlidir. Kremlin Sözcüsü Maria Zakharova dün (20 Nisan) barış görüşmelerinde Ukrayna’yı gecikmeden gerçekçi çözüme çağırdı. Belli ki şu ana kadar olan sıcaklık doğmuş durumda. Bundan sonra çözüm için Kırım-Donbass şartı üzerine ilerlemeyi istiyorlar, ancak bu aşamaya gelen Zelensky’ye Batı’dan izin verir mi?
Sergei Lavrov, “Müzakerelerin ilerlemesi, Ukrayna’nın Moskova’nın adil taleplerini kabul etmesine bağlı,” dedi. Adil talepler Donbass ve Kırım olsa gerek. Yani, buraları verin, bu iş bitsin, deniyor.
İşte ABD ve İngiltere bu durumun farkındadır. Zelensky’ye aralıklarla silah yardımı ulaştırıyor. Biden’ın yeni yardım paketi 19 Nisan’da açıklandı; 800 milyon $’lık silah ve mühimmat daha.
Volodymyr Zelensky’ye ABD ve Avrupa’dan daha fazla silah verilmesi çok normal, çünkü Ukraynalılar savaşıyorlar.
Xİ’DEN YENİ SOĞUK SAVAŞ UYARISI
Putin, Şubat 2022’de Kiev’i alamadı. Bundan sonra ordusuna 25 Mart’ta yeniden hedef verince, bizim için de Ukrayna Savaşı’nın tablosu netleşti. Dün (20 Nisan) de Putin üstüne daha fazla gelinmemesi için çabalarını sürdürdü. Rusya, Sarmat isimli Hipersonik yeni nesil kıtalararası balistik füze (ICBM) ile bir gösteri yaptı.
Politik nedenlerle ABD bu gösteriyi ve tehdidi görmezden gelmektedir! Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby füze denemesi için, “mutat faaliyet” dedi ve bu şekilde önemsemediklerini gösterdi.
Putin, Sarmat testi üzerine konuştu. “Gökten meteorlar düşer gibi,” etki sağladığını işaret eden Putin yaptığı konuşmada, Sarmat’ın düşman savunmasından kaçabildiğine dikkat çekti. Putin, “testin ABD’yi iki kez düşünmesini sağlayacağını,” söyledi.
Bu silahlanma, istihbarat faaliyetleri, ekonomik savaş, vs. dünyayı tekrar Soğuk Savaş ortamına çevirdi.
Kirby’nin konuyu geçiştirmesi retorik olarak nitelenebilir. Halbuki Rusya’nın Sarmat ICBM testi Kremlin tarafından ABD’li yetkililerle Yeni START anlaşması içinde masadaydı. Biden ve Putin Cenevre’de (Mart 2020) bunu görüştüler ve Rusya’nın istediği güvenceler metninde bu yazıldı (Ocak-Şubat 2022).
Geçenlerde (14 Nisan) Rusya Devlet Başkanı Putin, Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko ile uzay üssünden seslenmiş ve Ay programını açıklamıştı. Bundan sonra da (15 Nisan) Putin açıklama yaptı, “Avrupa’ya Hipersonik füzeler ve yeni nükleer silahlar yerleştiririm,” dedi.
Dün Çin Devlet Başkanı Xi Jinping dünyaya çağrı yaptı, dikkat edin ve yeni Soğuk Savaş durumuna girmeyelim,” şeklinde uyarıda bulundu. Başka şekilde söyleyeyim, ABD ve ortaklarına hitaben, “Putin’in üstüne daha fazla gitmeyin,” dedi.
Xi belki de dünyayı uyarıyor, daha kötü ne olabilir?
BARIŞ ARAYIŞI
Her şeye rağmen Türk Dışişleri Bakanlığı, Rusya ve Ukrayna ile olası bir ateşkes ve barış için temaslarını sürdürüyor.
Ancak son gelişmelere bakarak Bakan Mevlüt Çavuşoğlu da açıklamak zorunda kaldı: “Ukrayna’da savaşın sürmesinden yana NATO üyesi ülkeler var.”
Çavuşoğlu’nun kastettiği ülkelerin başında ABD, İngiltere ve Polonya olsa gerekir.
SONUÇ
Başından bu yana süreci tarafsızca ve en doğru biçimde Politik Merkez’de okuyorsunuz. Olacakları öncesinden tahmin ederek her defasında birkaç hamle önde olan Politik Merkez çok önemli bir görevi yerine getirmektedir. Üstelik savaş konusunun bir bilim olduğunu ve bu yönüyle ele alınmasını işaret etmektedir.
Bu itibarla şunu ifade edebilirim, bu savaşın cephesi Ukrayna’nın dışındadır. Ukrayna bir operasyon bölgesidir. Bu aşamada bir barış olması en azından ABD ve İngiltere için hiç de istenmeyen bir durum olur. Putin stratejik çıkışlarla durumunu güçlendirmek istiyor. Ancak böyle de olmaz! Eğer silahı kınından çıkardıysanız, mutlak surette vuracaksınız; değilse bu durum size zarar verir, kaybedersiniz. Putin şimdi rakiplerine keskin silahını gösteriyor; ancak vurmayacağını Batı biliyor! Üstelik insanlık bu tür bir ilerleme yolunu da onaylamaz. Kim olursa olsun, büyük yanlışlarla tarihe kötü bir biçimde kaydedilmeyi tercih etmez.
NOT: Fikri mülkiyet hakları gereği bu bilgileri referans vererek kullanabilirsiniz.
