ABD ve K. Kore Gerilimi

ABD ve Kuzey Kore savaşın eşiğinde mi? Neden bugün bir kriz havası estirildi, yarın ne olacak?

Uzun zamandır Donald Trump yönetime geçtikten sonra ABD’nin dünyada dikkatleri Pasifik’e doğru çekeceğini yazdım. Savaş Geldi Çattı demiştim. Hatta 2017 yılına girerken dünyada yaşanacaklara bu bağlamda dikkat çektim. Öte yanda dünyadaki silahlanma eğiliminin Pasifik’te olduğuna işaret ettim. Demek ki bugün dünden görünüyordu…

Geçen günlerin toplamına bakarsak, K. Kore ve ABD arasındaki sorun, küresel politika, güvenlik ve ekonomik çarklarıyla dönmeye başladı. Bu alanlarda daha fazla hassasiyetler olacak. Suni krizlerin yaratılmasından tutun, yeni para basıp piyasaya sürülmesine varana dek çeşitli uygulamalar olacak. Belki küresel finans darlığının aşılmasına meşruiyet hazırlayıcı, ateşle oynamak dahil, belli senaryolar uygulamaya konacak.

Anlaşıldığı üzere K. Kore Ağustos 2017 ortalarında Pasifik’teki ABD adası Guam’a yakın deniz üzerindeki boş bir mevkie füze denemesi yapacak. Pasifik’te boş yer mi yok? K. Kore’nin atacağı füze Guam’a ulaşmadan önce G. Kore ve Japon hava sahalarını katedecek. ABD, Guam’ın karasuları olan bu füzelerin düşeceği noktayı kendisine saldırı olarak kabul etti. Belki de ABD kendi füze savunma silahlarını deneyecek. Sonra kriz daha da tırmanacak…

Trum’ın bu füze denemesini kendilerine saldırı kabul edeceklerini ifade etmesine paralel olarak dünya medyası bu konuya eğildi. En ciddi yazılardan birisi Coincil on Foreign Relations’ta yayımlandı.[1] Burada ifade edildiği üzere, halen ABD ile K. Kore II. Dünya Savaşı’ndan bugüne bir barış anlaşması imzalamamışlar. Anlaşıldığı üzere bu iki ülke ateşkes halindeler, ama savaş halleri devam ediyor.

K. Kore konusu ilginçtir. Süslü elbiselerle Diktatör Kim Jong-un’un sağında solunda generaller geziniyor. Diktatörü inançları gereği neredeyse tanrı gibi seviyorlar ve ona bağlılar. Halkının bir kısmı güneyde yaşayanlarla akraba… Ne yapmaya çalışıyor olabilirler? ABD’ye savaş açmanın bir aptallık olacağını değerlendiriyordur herhalde. Değilse birileri aklına mı giriyor? Hiçbir biçimde kazanç sağlayamayacağı bir oyunu neden oynasın ki? Garip değil mi?

Her konuda olduğu gibi Pasifik’teki sorunun da tümüne bakmak gerektiğine inananlardanım. Eğer böyle bütüncül bakılırsa K. Kore meselesinin bugüne kadar neden bu hale getirildiği de iyi anlaşılmış olacaktır.

Pasifik’te neler var? Çin ticareti ve ticaret yollarının kontrolü var. Çin’in ulusal talepleri olduğunu iddia ettikleri Tayvan’ın ilhakı var. Japonya, Tayvan ve Güney Kore’nin II. Dünya Savaşı sonrası güvenlikleri için belli şartlar var ve ABD tarafından buralarda meşru askeri güçlerinin bulunması konuları var.

ABD, Çin ve Hindistan’ın 2030’li yıllardaki yükselen gücünü daha şimdiden belli bir seviyede kontrol etmek isteyecektir. Hatta Rusya’nın da Pasifik ve Asya’daki bu iki dev ülke ile işbirliği ettiğini düşünürsek çıkarların Ortadoğu’dan çok Pasifikte çatıştığı daha iyi anlaşılacaktır. Bundan dolayı küresel Ortadoğu meseleleri Pasifik’in gölgesinde kalabilecektir.

Şunu unutmamak gerekir, bugün deklare edilen kriz konuları henüz başlangıçtır. Yarın daha çok karmaşık gündemlerle karşı karşıya olacağız.

[1] https://www.cfr.org/backgrounder/north-koreas-military-capabilities