Hafter’in Provokasyonu

Dün (18.2.2020) Libya’da Tobruk Temsilciler Meclisi başındaki General Hafter güçleri Trablus Limanına roketli saldırıda bulundu. Bu saldırı Cenevre’de süren ateşkes görüşmeleri ile ilgili sürecin durmasına sebep oldu. Libya’da durum nedir?

Son olarak 19 Ocak 2020 tarihinde Berlin’de Angela Merkel’in ev sahipliğinde ve Birlemiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in himayesinde uluslararası bir konferans toplandı tertip edilmişti. Birleşmiş Milletler Berlin Konferansı sonucuna bağlı olarak, gerekli olan sıkı bir ambargo için Güvenlik Konseyi’nden (BMGK) yeni bir karar tasarısını ele alacaktı. Ateşkesi denetlemek için ise bir komite kurulacaktı. Bu komitenin oluşumu (5+5) Cenevre toplantısı sonucunda temin edilecekti. İşte tam da bu noktada Cenevre’de ilk toplantı yapılmış, ikincisi yapılacaktı.

Berlin Konferansı’nı otel odasından takip eden darbeci Hafter 19 Ocak’tan bu güne ne yaptı? Ateşkesin gerçekleşmemesi adına provokasyonlarına devam etti. Uluslararası sistemi yok saydı. Üstelik meşru Libya Ulusal Hükümeti’nin çabalarını aksatacak türden girişimlerini sürdürmekteydi. Bu bakımdan 17 Şubat’ta Mitiga Havaalanı’na saldırlar yaptılar. Dün de Trablus Limanı’na roket atışı gerçekleştirdiler.

Limanlara neden saldırılıyor? Hafter tarafından iki amaç güdülüyor. Birincisi Berlin Konferansı ile gidilmek istenen barış süreci boşa çıkartılmak isteniyor. İkincisi ise meşru yönetimin zayıf düşürülmesi yönünde çaba sarf ediliyor.

Berlin’in devamında Cenevre’de 5+5 toplantıları yapılmaya başlanmış idi. Hafter buraya katılacaklarını söylemiş idi ve çalışmalar başlatıldı. İlk toplantı yapıldı, önümüzdeki günlerde ikincisi yapılacaktı. Mitiga ve Trablus Limanlarına gerçekleştirilen bu saldırılar sonucunda Ulusal Mutabakat Hükümeti 2. Cenevre toplantısına katılmama kararı aldı. Bu geçici karar, Berlin’de belirlenen yol haritasının Hefter güçleriyle provoke edilmesi ve uluslararası camianın Hafter’in bu saldırgan tutumunu durduramaması üzerine alındı. Eğer şartlar düzeltilir ise Ulusal Mutabakat Hükümeti imza attığı Berlin Konferansı metnindeki yol haritası yönünde ilerlemeye dahil olacaktır.

General Hafter’in bu sivil ve uluslararası kapılara saldırması Birleşmiş Milletler Güvenli Konseyi 2259 sayılı kararına da karşı bir harekettir. Dünkü saldırıda 3 kişinin öldüğü açıklandı. Halen bu limana ticari gemiler yanaşmaktadır. Hafter, Libya’nın dışarıya açılan bu kapılarının işletilmemesi, bu ülkeyle ticaretin durdurulması ve insani yardımların dahi ihtiyaç sahiplerine ulaşmaması yönünde sivillere ve uluslararası sistem dahil üçüncü taraflara yönelik saldırılarda bulunmaktadır.

Türkiye bu konuyu kınamıştır. Cumhurbaşkanı Erdoğan 19 Şubat’ta yaptığı konuşmada Trablus Yönetimin arkasında olduğunu yineledi. Hatta Cenevre’de oynanan oyunu gördüklerinden dolayı görüşmelerden çekilmesi dolayısıyla Sarrac’ın kararından memnuniyetini ifade etti.

Libya Mutabakat Hükümeti’ne bağlı meşru güçlerin ise bu saldırılara gerekli cevabı sahada verdiği öğrenilmiştir. Ancak halen Almanya’dan ve Birleşmiş Milletler’den Hafter’in bu saldırgan tutumuna ilişkin bir cevap duyulamamıştır. Değişik bağımsız çevrelerce dünyanın bu tür bir istikrarsızlık ortamı haline dönüştürülmesi ise endişe verici görülmüştür.