Gürsel Tokmakoğlu|
Okuyucu
|
Ukrayna cephesinde neler oluyor? Daha çok taktik ve operatif duruma bakalım. Rusya’nın olası harekât planının nasıl olabileceğini açıklayalım. Zafiyetleri ve üstünlükleri işaret edelim. Harekât hakkında bir değerlendirme sunalım ki elimizde ileride mukayeseyle izah edebileceğimiz türden bir vesikamız olsun.
Elbette bu bir savaş! Taraflar kanları pahasına savaşıyorlar. Her şey değişebilir. Ancak istihbarat bir tahminde bulunur. Kendince dost ve düşman şöyle yapabilir der. Bakacağı bazı referansları olur. Varsayımların bir dayanağı vardır. Ben de Amerikalı ve İngiliz askeri uzmanları takip ediyorum. Zaten uzman olunca pek de farklı bir tahminde bulunmak söz konusu değil.
Bu elinizdeki plan şu an Türkiye’de tektir. Uzmanların çoğu konuşur ama yazmaktan çekinir!
Belarus Başkanı Lukaşenko bir görüntüyle gündeme geldi. Lukaşenko bir harita önünde ilgililere izahatta bulunuyor. Ayrıca açıklamaları var: Kendi topraklarından İskender füzesi fırlattıklarını doğruluyor ama bu savaş bizim savaşımız değil diyor. Haritada ise Moldova’ya bile bir ok uzanmış haldedir. Buradaki Ukrayna haritası, tahmin edildiği üzere, dört sektörlüdür.
Aşağıdaki haritada Rusya’nın Ukrayna harekatının sektörleri işaretlidir. Eğer Rusya ülkeyi işgal etmekle ilgili bir ana plan yaptı (ki öyledir) ise bunu genel olarak tarif etmemiz gerekir: Harekatın Kiev sektörü (Sektör I) yerine daha çok Donbass (Sektör II) ve Kırım (Sektör III) yönünde ilerlemesi söz konusudur. Doğudan, kuzeyden ve güneyden hızla önce Harkov ve Mariupol ve sonra Dnipro istikametine öncelik verilebilir. Bu aşamadan sonra Sektör III’te ülkeyi yanlamasına batı istikametinde hızla kat eden Rusya birliklerinin Vinnytsia’ya ulaşması hedeflenebilir. Kiev sektörü ise en sonra hedeflenebilir. Neden olmasın?
Bir defa bu ana planı aklımızda tutalım. Şimdi gelişmeleri de buna ekleyerek duruma biraz daha yakından bakalım.
Ukrayna’da kuzey-doğu cephesinde Kiev ve Harkov’da yavaş, güney kesiminde Herson’da harekât daha hızlı genişlemektedir. Rusya, Azak Denizi bölgesinde daha fazla manevra imkanına sahiptir. Şu an Rusya, Azak kıyılarını zorlamaya çalışıyor. Odessa’dan Mariupol’a mesafe yaklaşık 400 mildir. Odessa 1 milyon, Mariupol ise 430 bin nüfusa sahiptir. Sahilden bir “kaçış” girişiminde bulunduklarında, güneyde Ukrayna lojistiği destekleyecek kapı bulamayacaktır. Herson’dan kuzeye, batıya ilerlenebilir. Mariupol’a doğru ilerleyecek Rus birlikleri Kırım kara-köprüsünü kurmak için önemli bir kazanım elde ederler. Bu durum Ukrayna’yı Azak’tan koparır. Aynı zamanda Harkov’dan güneye doğru Herson’a bağlanacak birlikler, Doğu Ukrayna’yı ülkeden tamamen koparırlar.
Ukrayna’da Rusya birlikleri elde ettikleri cepleri birleştirecek operasyonlarına devam ederlerken şehirlerdeki etkisini artırmaya gayret etmektedir. Ukrayna ordusu ve milisler şehirlerde Rus kuvvetlerinin ilerleyişini yavaşlattılar.
Herkes Başkent Kiev’e bakarken güneyde gelişmeler hızla gelişir ise bu Rusya için önemli bir kazanım olur. (Tabii bu tek başına bir askeri kazanımdır, politika veya ekonomi başka meseleler açar.) Kiev ve Harkov için ilave birlikler intikaldeler. Şu ana kadar Rusya yığınak yaptığı birliklerin yüzde 80’nini kullandı. Zamanla ülke derinliklerinden birlik kaydırabilir.
Rusya karadan topçu, roket, termodinamik, havadan atılan güdümlü füze kullandı. (Harkov taarruzunda kullanılan 3M54-1 Kalibr uçaktan atılmaktadır, NATO Kodu: SS-N-7 veya SS-N-30A, bu tipleri de vardır.)
Rusya’nın taktik/operatif yetersizlikleri var. Vasıtalar ve sistemler eski tarihli, lojistik sorunları da buna eklemek gerekir. Böyle giderse Rusya açısından harekât gecikmelere gebedir.
Harekât başlarken ilk tespitlerim biraz daha farklıydı. Herhalde Rusya etkili olacak bir planı uygular demiştim. Hatta Rusya’nın Ukrayna’da seçtiği hedeflere bakıp, kendimce bu bir felç stratejisi ile veya buna yakın şekilde açıklanabilir de dedim. Ama harekatta bir hafta geçti, bugün tablo bir hayli farklıdır. Rusya doğru hedef seçemeyecek kadar kötü çalışmış. (Türkiye dahil) Batı’nın etkili ve modern çalışmalarına bakarak söylüyorum, Rusya’nınki bir felç stratejisi uygulamasından uzaktadır. Rusya hedef seçerken 1960-80 yıllarına ait izleri ifade eden bir yöntemi uyguluyor olmalı. Ancak bir hafta sonra, bugün gördük, Kiev televizyon antenini vurdular. Başlangıçta komuta kontrolü baskı altına alıp ülkenin savunmasını felç edemezseniz çok uğraşırsınız…
Buna karşılık Ukrayna’nın hassas mühimmat ve atma vasıtası eksiği olduğu görülüyor. Zelensky’nin silah desteği istemesi boşuna değildir. Eğer Ukrayna hassas mühimmat temin eder ise Rusya’ya sürpriz yapma imkanını artırır.
Görünen o ki sahadaki Rus komuta mekanizmasında bazı yozlaşma ve beceri eksiklikleri var. Eğer belirlenen hedefler planlandığı şekilde ele geçirilemez ise Rus ordusu daha agresif olabilir, buna bağlı olarak Ukrayna’da sivil kayıplar artabilir. Şehir savaşları arttıkça becerisizlikler pahalıya mal olur.
Dikkatler Kiev ve Zelensky yönetimine odaklandı. Ancak Rusya ilk doğu sektörüne ağırlık verebilir ve daha sonra Kiev’e odaklanabilir.
Rus nükleer denizaltıları, Kuzey Kutbu yakınlarındaki Barents Denizi’ndeki tatbikatlar için yola çıktı ve mobil füze rampaları Sibirya’da dolaşıyor. Bu tatbikatların icrası, Rusya Devlet Başkanı Putin’in, Rusya’nın nükleer güçlerine yüksek alarma geçme emri vermesinden günler sonra başladı.
Rusya stratejik birliklerini ve nükleer silahlarını kullanabileceği ve Üçüncü Dünya Savaşı olasılığını tartışmaya açtı. Rusya gerilim sürecinden beri meseleyi küreselleştirmek istedi ve faturanın ağır olacağını hatırlattı. Küresel yaptırımların artmasını takiben Rusya’dan nükleer tehditler yenilendi. Bu yönüyle Soğuk Savaş 2 konuşuluyor. Yaptırımlar çok kapsamlı ve etkili olmaya başladı. Bu yönüyle bir Küresel Ekonomik Savaş’ın olduğu konuşuluyor.
NOT: Fikri mülkiyet hakları gereği bu bilgileri referans vererek kullanabilirsiniz.
