12-13 Kasım 2021/
Kırılma-35
Türk Devletleri Teşkilatı kuruldu
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ülkesinde daha da güçlendi
ABD, Katar’ı Afganistan’da “hami devlet” ilan etti
İsrail’de 3 üst düzey Mossad yetkilisi istifa etti
Fransa, Libya konulu Paris Konferansı’nı başlattı
Libya Devlet Yüksek Konsey Başkanı Mişri: Libya ve Trükiye, Fransa’nın Doğu Akdeniz’deki komplosunun farkında
Türk Konseyi’nin Devlet Başkanları 8. Zirvesi İstanbul’da yapıldı. Zirvede Türkmenistan gözlemci üye olarak Konseye katıldı. Türk Devletleri Teşkilatı kuruldu. Türk Dünyası 2040 Vizyon Belgesi kabul etti.
Çin Komünist Partisi, Xi Jinping’in siyasi tarihteki statüsünü pekiştiren “tarihi bir kararı” onayladı. Partinin 100 yıllık tarihinin bir özeti olan belge, partinin önemli başarılarını ve gelecekteki yönelimlerini ele alıyor. Partinin kuruluşundan bu yana türünün yalnızca üç defa (ilki 1945’te Mao Zedong, ikincisi ise 1981’de Deng Xiaoping tarafından) kabul edildi. Perşembe günü Çin’in en önemli siyasi toplantılarından biri olan altıncı genel kurul toplantısında kabul edildi.
Böyle bir kararı yayınlayan yalnızca üçüncü Çinli lider olduğu için, bu hamle, Bay Xi’yi parti kurucusu Mao ve halefi Deng ile eşit bir konuma getirmeyi amaçlıyor. “Tıpkı önceki iki karar gibi, [bu karar] partinin teorisini, iradesini ve eylemini birleştirmede (gelecekteki ilerlemeyi sağlamada ve ikinci yüzüncü hedef ve Çin’in büyük gençleşme rüyasını gerçekleştirmede) önemli bir rol oynayacak,” üst düzey parti yetkilisi Qu Qingshan Cuma günü düzenlediği basın toplantısında söyledi.
Parti daha önce iki yüzüncü yıl hedefi belirlemişti: Çin’in 2021 yılına kadar “orta derecede müreffeh” bir toplum olacağı ve ikincisi, 2049 yılına kadar “tamamen gelişmiş, zengin ve güçlü” bir ulus olacağı. Bazı gözlemciler kararı, Bay Xi’nin, Deng yönetiminde başlayan ve Jiang Zemin gibi diğer liderler aracılığıyla devam eden Çinli liderlerin onlarca yıllık ademi merkeziyetçiliğini geri çevirmeye yönelik son girişimi olarak görüyorlar. (Çin’in sözde bir kişilik kültüne geri dönebileceğinin bir işareti.) Dört günlük kapalı oturumda, partinin ülkenin üst düzey liderliği olan 19. Merkez Komitesinin 370’den fazla tam ve yedek üyesi bir araya geldi. Bu, Xi’nin tarihi bir üçüncü dönem başkan olarak göreve başlamasının beklendiği gelecek yılki ulusal kongre öncesinde parti liderlerinin son büyük toplantısıydı. 2018’de Çin, cumhurbaşkanlığı üzerindeki iki dönem sınırını kaldırdı ve etkin bir şekilde ömür boyu iktidarda kalmasına izin verdi.
ABD, Katar’ı Afganistan’da “hami devlet” ilan etti. Katar’ın Kabil’deki Büyükelçiliği ABD’nin Afganistan’daki diplomatik çıkarlarını temsil edecek. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, ABD’nin Taliban’la nasıl ilişki kuracanın yolunu açıkladı. Blinken Cuma günü yaptığı açıklamada, Washington ve Doha’nın, Kabil’deki Katar Büyükelçiliği için ABD’nin Afganistan’daki diplomatik çıkarlarını temsil etmesi için bir anlaşma imzaladıklarını duyurdu. Blinken, anlaşmanın Katar’a Washington ile Afganistan’daki Taliban hükümeti arasında Washington’un tanımadığı herhangi bir resmi iletişimin sağlanmasına yardımcı olmak için ABD çıkarları için “gücü koruma” rolü verdiğini söyledi.
İsrail’de 3 üst düzey Mossad yetkilisi istifa etti (Teknoloji Daire Başkanı, Operasyonlar Daire Başkanı, Kontraterör Daire Başkanı). Geçtiğimiz günlerde ABD, bir İsrail teknoloji şirketinin casus yazılımından dolayı bu şirkete yasaklama getirmişti. Başka bir konu da Türkiye’de yakalanan Mossad ajanları olmuştu. Bu istifaların bazı başarısızlıklardan kaynaklandığı ifade edilebilir.
Fransa, Libya konulu Paris Konferansı’nı başlattı. Macron Berlin yerine Paris diyerek inisiyatifi almak istemektedir. Ayrıca Fransa, Yunanistan ve Güney Kıbrıs birlikteliğiyle Doğu Akdeniz’de güçlenmek istiyor. Türkiye’ye karşı Libya’da daha başka gelişmeler söz konusu olabilir. Zira Libya’da da seçimler var. Libya’da darbeci Hafter geçtiğimiz günlerde İsrail ile anlaşmaya varmış ve desteğini aldığı haberleri ortaya çıkmıştı.
Diğer taraftan Libya Devlet Yüksek Konsey Başkanı Halid el-Mişri, Libya ve Trükiye, Fransa’nın Doğu Akdeniz’deki komplosunun farkında, açıklamasını yaptı. Mişri, Türkiye ve Libya arasında giderek güçlenen ilişkilerin ve ortaklıkların Doğu Akdeniz’de Fransa’nın komplolarını başarısızlığa uğratacağını belirterek Fransanın başarısız olacağını açıkladı. Mişri, Milletlerarası İlişkiler ve Diplomasi Merkezi (MID) tarafından düzenlenen Uluslararası İstanbul Buluşmaları programı kapsamında gazetecilerle bir araya geldi.
Türkiye ile Libya ilişkilerinin tarihi geçmişi olduğunu söyleyen Mişri, ilişkilerin ekonomik, askeri, siyasi yönden daha da güçlenerek devam ettiğini anlattı. Mişri, şunları kaydetti: “Türkiye’nin Libya’daki varlığı tamamen uluslararası hukuka uygundu. Çünkü Trablus hükümeti birçok ülkeye çağrıda bulundu ve sadece Türkiye yanıt verdi. Türk güçleri hariç tüm bu taraflar gayriresmi ve gayrimeşru yollarla geldi. Türkiye ise aleni bir şekilde geldi. Türk askerinin varlığı tamamen uluslararası anlaşmalara uygun. Türk askeri ayrıca sadece eğitim ve destek amaçlı bulundu.” Libya’da Yüksek Danıştay’ın kurallara uygun ve yasal bir seçim yapmak istediğini dile getiren Mişri, Fransa ve Mısır’ın buna müdahale etmeye çalıştığına işaret etti.
ABD ve diğer ülkelerin kendilerine dikte etmeye çalıştığı bir seçim pozisyonunu kabul etmeyeceklerini belirten Mişri, “Türkiye ve İtalya ise Libya’da hatalı bir seçim yapılmasından yana değil ve desteklemiyor. Çünkü hatalı yasalarla yapılan bir seçimin ülkenin bölünmesine neden olacağını, yeni bir savaşa sürüklenerek bölüneceğini düşünüyor ve bu konuda bize destek çıkıyor.” diye konuştu. Mişri, 24 Aralık’ta yapılması planlanan başkanlık ve parlamento seçimlerinin adil bir ortamda yapılması durumunda Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe’nin çoğunluğu elde edeceğini vurguladı.
NOT: Fikri mülkiyet hakları gereği bu bilgileri referans vererek kullanabilirsiniz.
