Ukrayna’daki savaşın 302. günü, 21 Aralık 2022, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky savaştayken ilk yurtdışı gezisinde, Washington’da bayrak açtı, alkış, ödenek ve Patriot silahı aldı, ama önemlisi bu durum bize büyük oyunda yeni bir perdenin açıldığını hatırlattı.
Bu sürmekte olan savaşı anlatırken Biden ve Zelensky görüşmesinin önemi yeni ve belirleyici bir eşik olmasıdır. Konu salt silah yardımı değildir, bundan böyle duruma “bu zirvenin öncesi ve sonrası” diye bakacağız. Rusya bir arayışa başladı, Medvedev Çin’e ve Putin Belarus’a ziyaret gerçekleştirdi ve Putin’den nükleer füze meydan okuması devam ediyor. Bundan sonra olacakların işaretlerini 2023 başlarından itibaren alabileceğiz, ama bu savaş devam ediyor!
ABD’NİN STRATEJİSİ
Savaş maşlamadan ifade ettim ve Politik Merkez’de bununla ilgili onlarca yazı bulabilirsiniz, özetle “bu ABD’nin savaşıdır” dedim. ABD’nin Büyük Stratejisi başlıklı makale (30 Mart 2022) çok kapsamlı bir bakış açısını ve bugünlerde olacakları işaret etmektedir.
ABD’nin Küresel Hakimiyet Tecrübesi konusu önemliydi. Burada Joe Biden’ın stratejisini (26 Nisan 2022) ifade ettim ve bir takvimle durumu netleştirdim: Biden’ın Uzun Savaş planı iki aşamalıdır: 1) 2022-2027 arasında Rusya ile; 2) 2035-2049 arasında Çin ile. Henüz Ukrayna’daki savaş bitmedi ama sonrasını da işaret ettim: Post-Ukrayna ve Neomedyeval Çağ Öğretisi (13 Mart 2022). Bu savaşın Rusya aleyhine geliştiğini Gerasimov Doktrini Çöktü şeklinde yazdım (11 Ekim 2022).
RUSYA’NIN STRATEJİK YIPRANMASI
Savaşta Rusya uygulanan akıllı güç yöntemiyle yönetiliyor; ben bu konuyu “stratejik yıpratma” olarak ifade ediyorum. Bazı analizciler cephedeki yaşananlara bakarak “yıpratma savaşı” gibi operasyonel konuları işaret ediyorlar. Ama sonuçta konuyu uzun menzilli düşünecek olursak, sosyo-ekonomik ve sosyo-politik konular dahil dahil bütünüyle ABD Rusya’yı her bakımdan kendi kontrolüne çekerken yıpranmasını sağlıyor.
Ukrayna’daki savaş başlamadan önceki şartlarda, eğer Rusya hiç müdahale etmeseydi, ABD bu kadar para harcamayacaktı, Zelensky yönetimi kendiliğinden Batıya yanaşacak (AB, NATO, silah, para, politika) ve 21 Aralık’ta Washington’da gördüğümüz tablo kendiliğinden oluşacaktı.
Savaşta 10 ay bitti ve Zelensky’nin Ukraynası bir daha beraber olamayacak şekilde Rusya’dan koptu. ABD ise esasen Rusya’yı yıpratmakla ilgilendi (ABD’nin Büyük Stratejisi ile tarif edilmektedir). Ukrayna askerleri ve vatandaşları ülkeleri için savaştılar ama aynı zamanda Rusya’yı yıpratmakla ilgili amaca da hizmet ettiler.
Bu savaşta NATO nerde duruyor? Bunun için Rusya-Ukrayna Savaşı’nda NATO’nun Stratejisi başlıklı makaleyi (4 Mayıs 2022) okuyabilirsiniz. NATO her bakımdan hazır ve “stratejik caydırıcılık” görevini sürdürüyor. Bu yöntemin bir kazanma yöntemi olduğunu bilmeyenlere hatırlatmak isterim. Doğu ve Orta Avrupa’da NATO güçleri (nükleer dahil) savaşın başlangıcına göre 5 kat artırıldı.
ABD böyle bir savaş olmasaydı ve Rusya’yı kendi gücü ile yıpratmaya kalkışsaydı ne olurdu? Bir defa bundan daha fazla para ve bedel öderdi, dünyada şartlar daha ağır olurdu. O halde ABD tarafı seve seve Ukrayna’ya yardımda bulunuyor ve siyaset cephesinde çatlak ses çıkmıyor.
Bu küresel ekonomik kriz şartlarında ABD bu savaşı güle oynaya finanse ettiğine göre, bütün bu kaynağı ne şekilde buluyor, diye sormadan geçemeyiz. Bu durumda dünyaya pay edilen ekonomik şartları düşünün lütfen, sadece silah satışlarına veya kaya gazı fiyatlarına bakmayın.
Yaşanan ekonomik şartların pek çok değişimi işaret ettiğini söylememiz gerekiyor. Bunun yanında, ABD’nin Jeo-politikası ve Küresel Ekonomideki Baskısı başlıklı makalede de (17 Eylül 2022) işaret ettiğim gibi, savaşın finansmanına çok başka açılardan bakmamız gerekmektedir.
Demek ki bu savaş ABD’nin işine gelmektedir. Şimdi Zelensky alkış almaktadır. Avrupa da durumu böyle anlamaktadır ki yaşanan büyük bir krize rağmen olup bitene katlanmayı seçmektedir. Üstelik silahların gölgesinde olan Amerikalılar veya Kanadalılar değil, Avrupalılardır. Bütün mesele Ukrayna cephesindeki bir savaşla Rusya’nın tarihi bir yıpratma halinde sıkıştırılmasıdır.
Savaş başlamadan önce plan böyleydi, bu konuyu anlamayanlar herhalde şimdi düşüneceklerdir. Konu, Batı dünyasının (Anglo-Saksonlar, NATO, G7, AB) Rusya’ya karşı başlattığı harekettir, içinde savaş ve küresel riskler bulunmaktadır. Bu bakışla en azından 2023’te savaş devam edecek gözükmektedir.
Gerçek durum böyle işte… Akla başka noktalar geliyor. Örneğin, eğer savaş Batı’nın kontrolünde böyle devam ederse, genişlemezse, Moskova’da iktidar değişirse ve Batı kazanırsa, bugün Putin ile birlikte hareket edenlerin durumu ne olur?
SAVAŞIN KONTROLÜ
İşte size kritik nokta, bu savaşın kontrol edilmesiyle ne kazanılıyor? Savaşın seyrini ve çapını kontrol etmelisiniz ki örneğin Çin devreye girmesin, nükleer caydırıcılık yeterli olsun.
Bu manada Çin’in uzak tutulması dahil tüm hususları düşünmek gerekir, öyle değil mi? Çin neden ve nasıl meşgul ediliyor? Pelosi neden Tayvan’a gitti? Kuzey Kore ikide bir neden füze denemesi yapıyor? Eski Başbakanı Abe’nin katli ile başlayan süreçte Japonya neden aktive edildi? Bunun gibi kısa zaman içinde gerçekleşen pek çok konu akla geliyor.
Esasen ABD’nin başı çektiği G7 ülkeleri, Küresel Statüko Arayışı ile (2 Kasım 2022’deki makaleye bakabilirsiniz) Çin’e düşen görevleri işaret etmektedir. Bu küresel stratejik yaklaşımın kimlere ne tür sorumluluklar yüklediğini iyi değerlendirmek gerekmektedir.
Ama yine de Çin hakkında söylemeliyiz, henüz her şey erken! Bunu bilmemiz gerekir. Çin ilk stratejik hazırlık eşini geçmek için 2027’ye ulaşmaya çaba sarf ediyor. Kendini yeterli görene dek fiili olarak ABD’nin karşısında durmak istemiyor, zamanı işletmeye devam ediyor. Bu süreyi de ABD iyi kullanmak istiyor. Kontrollü zaman aralığı bize bu yadığımız kritik şartları gösteriyor.
BASKIYLA DARALTMA
Merak edilen diğer bir konu ABD’nin Çin’e karşı stratejisidir. Bu bakımdan Yeni Jeopolitik Yaklaşım: Baskıyla Daraltma başlıklı makaleye bakabilirsiniz (30 Haziran 2022).
ABD’nin yapmak istediği Çin’in alanını daraltmaktır. Aşamalı bir stratejinin devrede olduğunu söylemek mümkündür. Buna göre; bugün Rusya yıpratılıyor ve müteakiben Çin’e daha fazla teksif sağlanacaktır. Bunun başka açıklaması “tek düşman” ilkesidir. Yani şimdi düşman Rusya, 2027’lerde Çin olacaktır. Hazırlıklar buna göredir.
Jeopolitik olarak, “Çevresi Daraltılacak Çin ve Rusya Etki Bölgesi” tarifini yaptım ve bu bölgeyi yaklaşık sınırlarıyla haritaya işaretledim. Rusya ve Çin’e ilave, İran ve Kuzey Kore de ABD için tehdit ülkelerdir. Bunlar Ulusal Strateji Dokümanı’nda yer alır. Dolayısıyla işaretlenen bölgede bu ülkeler yer alır.
TAKTİK KONULAR
Putin durumu kurtarabilmek için hedefini yeniden Kiev’e çevirebilir mi? Bunu ilk baştan planladı, 14 Şubat 2022’de düşüncesi buydu. Ancak başarısız oldu, Mart 2022’de hedef küçülttü. Bu durumu Putin seçti. Kiev’e Belarus’u mu sürecek? Bu o kadar kolay değil. NATO bekliyor… NATO kuvvetlerinin Moskova’ya mesafesi 850 km iken, bir anda 500 km’ye düşebilir. Moskova bu tür konularda oldukça hassastır!
SONUÇ
Zelensky’nin ziyareti ABD’nin planına göre yürütülen Batı kampı açısından işlerin iyi gittiğine dair görüntüler vermektedir. Durum böyleyken Rusya (Putin) şartları ABD’nin kontrolü dışına çıkaracak çok riskli bir hamle yapabilir mi? İnsanlık adına ifade ediyorum, ben şunu kabul edemiyorum: Nükleer seçenek 4.5 milyar yıllık bu dünyanın hakkı değildir. Önereceğim şöyle, anlaş daha iyi! Bırak. Zaten Kırım dahil haksız ilhak ve işgal hareketlerin oldu. Eğer bu bir savaş meydanıysa ve yenik düştüysen, öyle görünüyor, daha fazla gitme, anlaş! Hem böylesine büyük meselelerde haklı olup olmamak başka bir konudur. Tarihte pek çok savaş gördük, haklı oldukları halde savaşlarda krallar yenildiler, ama bunların aralarında onurlu tavrı seçenler vardı… Tarih böyle yazılıyor.
