12 Ekim 2021/
Kırılma-6
ABD-Yunanistan Tatbikatı
Suriye’de terör
Irak seçim sonucu
G-20 Afganistan Zirvesi (video konferans)
Türkiye sınırlarını korumak istiyor. Sınırlarına yönelik tehdit dışarıdan geliyor. Terör ve göç tehdidi ülkenin sınır ötesinden, doğu ve güneydoğu kesimlerinden geliyor. Ülkenin hak ve menfaatlerine tehdit Ege ve Akdeniz’den gelmektedir ve bunu Yunanistan ile Kıbrıs Rum kesimi belirginleştirmektedir. Bunları ise Fransa ve ABD başta bazı ülkeler desteklemektedir. Riskler nasıl minimize edilir, sorunlar nasıl çözülür, bölgesel barış ve istikrardan nasıl bahsedilebilir? Bunlar istenirse olabilcek şeylerdir. Ancak günümüzde sadece Türkiye’nin bu bölgesinde değil, hemen her coğrafyada benzer biçimlerde gerçekleşmektedir. Terör, yani asimetrik savaş aparatları önde, zaman ve kaynak kaygısı olmayan başat güçler arkada, bu şeklinde bir politika sürdürülmektedir. Ben günümüze en yakışan tanımı Neomedyeval Savaş olarak yaptım. Neomedyeval Savaş (Yeni-Ortaçağ Savaşı) içinde her türlü baskılayıcı, bozucu, parçalayıcı yöntem var. Örneğin politikaya müdahale, propaganda, sosyo-ekonomik baskı, siber saldırılar, Hibrit Savaş yöntemleri vs. var. Olan bu! Tedbirler ve önlemler buna göre hesap edilmelidir. Uzun vadeli kazanımların peşinde koşulmalıdır, tepkisel plan ve uygulamalar sürekli ve aşındırıcı karşılıklar bulur.
Siyasi kriz yaratmak; Neomedyeval Savaş alt konularından biri de budur! Hedef ülkeye her bakımdan yüklenilir ve yapay gündemler siyaset sahnesine zerk edilir. Siyaset bunu alır ve kullanırsa sorun derinleşir. Bugün Türkiye’de siyasi kriz havası estirmek isteyenleri ben burada sıralamayacağım, ancak açık ki meşru siyasilerden bazıları dahi bu tür bir savaşın aparatı olarak iktidar yarışı içinde kendilerini haklı görebilmektedirler. Bu gibi konular döner ülkenin temel değerlerini ve nihayetinde halkı vurur. Benim duruşum ülkenin (vatanın) temel değerlerine ilişkindir. Dolayısıyla sadece bu konuyu bu hassasiyetle işaret etmek isterim.
Dün gece ABD doları karşısında TL gerilemesine devam etti. Aşağıdaki tabloda 5 yıllık eğri ve 1 dolar 9.0019 olarak gösterilmektedir. Beklenti ise eğilimin bu yönde devam edeceği şeklindedir.
Türk ekonomisinin dövizle ve enflasyonla olan sorunu yeni değildir. Benim burada ekonomi hakkında bir açıklama yapmaktan ziyade durum tespitidir. Bugün durum budur! Eğer kırılma diye ifade ettiğimiz bu dönemin öyküsünde bu tip bir gelişme varsa bunu da vermemiz gerekir.
Savunma konusuna dönelim. Bugünün haberi şöyle: ABD Hava Kuvvetleri’ne bağlı 336. Filodan 15 adet F-15E savaş uçağı ve bunlara ait yer sistemlerini taşıyan C-17 kargo uçakları Yunanistan, Larissa Hava Üssü’ne intikal etti. ABD Hava Kuvvetleri’nin yaptığı açıklamaya göre uçaklar, ABD’nin Avrupa-Afrika Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın öncülüğünde düzenlenecek Castle Forge (Kale Oluşturma) tatbikatına katılacaklar. Castle Forge tatbikatının, ABD’nin Karadeniz bölgesinde kolektif savunma stratejisine yönelik, NATO müttefikleriyle birlikte çalışabilirliği artıracak şekilde tasarlandığı ve müşterek kuvvetlerin kriz zamanlarında esnek bir şekilde karşılık verme becerisini geliştirmek üzere tasarlandığı belirtildi. Tatbikata ev sahibi Yunanistan ve ABD’nin yanı sıra Romanya, Bulgaristan ve Kanada’nın katılacağı kaydedildi.
Yunan ordusundan yapılan açıklamada ise bu uçakların tatbikattan daha fazlası için ülkede olduğu belirtildi. Yunanistan Genelkurmay Başkanlığı açıklamasında, ABD F-15 uçaklarının “Gelişmiş savunma ve agresif havacılık taktikleri, müşterek terminal taarruz kontrolörü (JTAC) ile hava desteği, hava muharebe, koruma, karada ve denizdeki hedeflere taarruz ve donanmaya taarruz desteği konularında” Yunan ordusu ile eğitim yapacağı kaydedildi.
Bu tür tatbikatların birçok nedeni vardır. Orta eğitim yapmak amaçlardan biridir. Diğeri de ittifak içinde olduğunu birilerine göstermek istemektir. ABD ve Yunanistan bu konjonktürde kime güç gösterisi yapar? En temel şekliyle ABD, Rusya’yı gözetir. Nitekim NATO denmekte ancak Türkiye bu tatbikata dahil edilmemektedir. (Bundan önce NATO’nun Defender Europe 2021 Tatbikatı’na Türkiye az sayıda birlikle katıldı.)
Ancak Yunanistan ABD’nin amacına ilave Türkiye’yi de göz önünde bulundurur. Bu tatbikatın planlı olduğu açıktır. Planlı tatbikatlar iki veya daha fazla ülke katılımı söz konusuysa Savunma ve İşbirliği Anlaşması doğrultusunda gerçekleştirilir. Burada esas anlaşma NATO’dur. İlave bir durum da söz konusu olabilir; böylesi bir durumda Atina ve Washington’un Karşılıklı Savunma İşbirliği Anlaşması’nın (MDCA) yenilenmesi söz konusu olmaktadır. ABD, Dedeağaç, Sauda ve Pire’de askeri tesislere yeni ilaveler yaparak Yunanistan’da daha ileri konuşlanma pozisyonunu tercih etmiştir.
Türkiye ise Ege’de (Adalar Denizi) bir NAVTEX ilan ederek sismik arama yapacaktır.
Irak erken genel seçimlerinin galibi Şii Sadr, Sünniler ve KDP, kaybedenler ise İran oldu. Meclis sandalye dağılımı şöyle:
Gelişmiş 20 ülke liderlerinin sanal ortamda biraraya gelecekleri G-20 Olağanüstü Liderler Zirvesi bugün yapılıyor. Toplantının ana gündem maddesi, Afganistan’daki insani ve ekonomik kriz olacak. Liderler ayrıca Afganistan’da Taliban’ın idareyi ele almasının ardından ortaya çıkan güvenlik kaygılarını da masaya yatıracak. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres yaptığı açıklamada, Afganistan’da dünyanın adım atmak için zamanı kalmadığına ve mutlaka harekete geçilmesi gerektiğine dikkat çekti. BM Genel Sekreteri, Afganistan’da bankaların kapandığını, sağlık hizmeleri ve diğer hayati önem taşıyan hizmetlerin sunulamaz hale geldiğini söyledi ve Afgan halkının en az yarısının bu durumdan doğrudan etkilendiğini söyledi. Guterres, “Taliban’ın davranışları nedeniyle tüm Afgan halkı cezalandırılamaz,” diye konuştu. Taleban yönetimi devralmadan önce Afganistan harcamalarının yüzde 75’ini uluslararası yardımlar sayesinde yapabiliyordu. Uluslararası kamuoyu Taliban yönetimini tanımaması nedeniyle bu destekleri kesti. Ayrıca başta ABD olmak üzere uluslararası finans kurumları da Afganistan’ın yurtdışındaki mali varlıklarını dondurma kararı almışlardı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan zirvede konuştu. Erdoğan, konuşmasında Afganistan’daki gelişmelerin göç riskini artırdığına dikkat çekerek, Türkiye’nin Afganistan kaynaklı yeni bir göç yükünü taşıyamayacağını söyledi. Cumhurbaşkanı, 3,6 milyonu Suriye’den gelenler olmak üzere yaklaşık 5 milyon yabancıya ev sahipliği yapan Türkiye’nin, Afganistan kaynaklı yeni bir göç yükünü taşıyamayacağını belirterek, şunları söyledi: “Türkiye’nin güney ve doğu sınırlarından maruz kalacağı göç baskısından Avrupa ülkelerinin de etkilenmesi kaçınılmazdır. G-20’nin küresel ekonomiye yansımaları da akılda bulundurularak göç ve zorla yerinden edilme konularını gündeminde tutmasını bu bakımdan zaruri addediyorum. Bu küresel soruna sistematik bir bakış açısının getirilebilmesi maksadıyla G-20 bünyesinde bir çalışma grubu oluşturulmasını öneriyorum. Türkiye olarak bu grubun başkanlığına da talibiz. Endonezya dönem başkanlığında bu alanda somut adımlar atmak için ciddi fırsatlara sahip olduğumuza inanıyorum.” Halihazırda Türkiye’de burslu olarak 1100 Afgan öğrenci okuduğunu kaydeden Erdoğan şunları kaydetti: “Geçmişten bugüne burs verdiğimiz toplam Afgan öğrenci sayısı 10 bini aşmıştır. Afganistan’da bu desteğimiz devam etmektedir.“
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü New Price, “NATO müttefikimiz Türkiye’ye sınır ötesinden yapılan saldırıları kınıyoruz. Suriye’de öldürülen ikiTürk polisinin ailelerine başsağlığı diliyoruz. Türkiye bizim önemli bir NATO müttefikimiz,” dedi.
Gece 23:30, Türk askeri ve Suriye Milli Ordusu birliği Ayn İsa bölgesinde ve M4 güzergahında bulunan PKK terör hedeflerini tekrar vurmaya başladı. Bu hat uzunca süredir ateş altında tutuluyor.
NOT: Fikri mülkiyet hakları gereği bu bilgileri referans vererek kullanabilirsiniz.
Gürsel Tokmakoğlu
